Operacja Bardas 20
Mapa przebiegu operacji. Kolorem niebieskim zaznaczono działania spadochroniarzy, czarnym - działania Szajjetet 13 | |||
Konflikt | |||
---|---|---|---|
Strony konfliktu | |||
| |||
Przyczyny operacji | |||
przeprowadzenie desantu morskiego przez Fatah u wybrzeży Achziwu | |||
Cele operacji | |||
zniszczenie obozu szkoleniowego i bazy morskiej Fatahu | |||
Dowództwo operacji |
• płk Hadar Kimchi | ||
Czas operacji | |||
Miejsce operacji | |||
Obszar operacji |
okolice wsi Sarafand i wybrzeże na północ od wsi | ||
Siły przydzielone do operacji |
• Szajjetet 13 | ||
Rezultaty operacji | |||
sukces sił izraelskich | |||
Straty stron konfliktu | |||
|
Operacja Bardas 20 (hebr. 20 מבצע בַּרְדָּס, Miwca Bardas 20) – izraelska operacja wojskowa przeprowadzona w dniach 14–15 stycznia 1971 roku na terytorium Libanu w celu ataku na bazy szkoleniowe Fatahu w pobliżu wsi Sarafand i na wybrzeżu na północ od wsi. Operacja miała stanowić odwet za lądowanie bojowników palestyńskich na izraelskim wybrzeżu.
Atak na oba cele zakończył się sukcesem. Izraelczycy zniszczyli składy broni oraz wysadzili umocnienia i budynki w obu miejscach. Po stronie izraelskiej odnotowano tylko rannych, po palestyńskiej rannych i zabitych.
Tło operacji[edytuj | edytuj kod]
Po wydarzeniach z tzw. czarnego września w Jordanii w 1970 roku członkowie organizacji palestyńskich przenieśli się do Libanu. Z jego terytorium zaczęli przeprowadzać ataki na lądzie i z morza na Izrael[1].
W nocy z 1 na 2 stycznia 1791 roku do wybrzeży Achziw przypłynęła łódź z pięcioma[2]/sześcioma[3] bojownikami Fatahu. Zostali wykryci przez mieszkającego w pobliżu Eliego Awiwiego, którego zaalarmowało szczekanie psa w nocy. Po przybyciu na miejsce służb bezpieczeństwa okazało się, że Palestyńczycy posiadali na łodzi ładunki wybuchowe i stroje płetwonurków. Podczas przesłuchania wyjawili, że w okolicy libańskiej wsi Sarafand (12 km na południe od Sydonu) znajduje się obóz szkoleniowy, w którym znajdują się bojownicy szkolący się w przeprowadzaniu ataków z morza. W okolicy miał też mieszkać Mohamed Jusuf an-Nadżir (Abu Jusuf) - przywódca Czarnego Września[2][4].
Sztab Generalny Sił Obronnych Izraela zadecydował, że atak zostanie przeprowadzony na dwa cele jednocześnie[1]. Jednym z nich był obóz szkoleniowy oddalony o 400 m na południe od wsi Sarafand, 43 km od granicy z Izraelem w Rosz ha-Nikra, 13 km na południe od Sydonu. Drugim były trzy domy na wybrzeżu zlokalizowanym na północ od wsi[a]. Jak ustalono podczas przesłuchań, domy wchodziły w skład bazy morskiej[5][6].
Przygotowania i przebieg[edytuj | edytuj kod]
Siły wyznaczone do operacji[edytuj | edytuj kod]
Ustalono, że nadmorska baza Fatahu zostanie zaatakowana przez żołnierzy z Szajjetet 13 dowodzonych przez kpt. Amiszawa Chaninę i płetwonurków pod komendą ppłk. Sza’ula Seli z Jednostki 707. Siły te miały być przetransportowane na wybrzeże przez siły morskie[1]. Z kolei spadochroniarze z jednostki zwiadu Sajjeret Canchanim, dowodzeni przez płk. Chajjima Nadela[1], mieli zostać przetransportowani śmigłowcami w okolice wsi, gdzie znajdowała się baza szkoleniowa Fatahu[b][7].
Dowódcą głównym sił morskich był płk. Hadar Kimchi. W ich skład wchodziły cztery korwety rakietowe typu Sa’ar 2: „Hajfa”, „Misgaw”, „Miwtach” i „Miznak” oraz dwie korwety rakietowe typu Sa’ar 3: „Chanit” i „Chec”. Ppłk Szabatj Lewi dowodził zgrupowaniem okrętów „Chec”, „Hajfa”, „Misgaw” i „Miznak”. Ppłk Mosze Tabak dowodził okrętem „Miwtach”. „Chanit” pełnił również funkcję wysuniętego dowództwa operacji[1].
Atak na obóz szkoleniowy[edytuj | edytuj kod]
Spadochroniarze zostali przetransportowani na terytorium Libanu co najmniej pięcioma śmigłowcami francuskiej produkcji[c][7][8]. Żołnierze zostali podzieleni na trzy grupy uderzeniowe[d][7]. Przemarsz do obozu szkoleniowego odbywał się powoli ze względu na ciężkie warunki pogodowe, intensywne opady deszczu i błoto utrudniające przemieszczanie się[6]. Pomimo opadów główna grupa uderzeniowa izraelskich żołnierzy została wykryta przez dwóch strażników, którzy pełnili wartę przed obozem. Doszło do wymiany ognia, w której obaj Palestyńczycy zginęli[5][6]. Po dotarciu do obozu początkowo stwierdzono, że jest pusty. Na miejscu znajdowały się namioty oraz ziemianki. Ich oględziny pozwoliły na stwierdzenie, że wymiana ognia zaalarmowała bojowników, którzy zdążyli uciec z obozu[5]. Podczas dalszego przeszukiwania Izraelczycy znaleźli bunkry. Z jednego z nich zostali ostrzelani przez pozostałego w obozie bojownika. Po krótkiej wymianie ognia Palestyńczyk został zabity, a spadochroniarze przystąpili do niszczenia obozu[7].
W tym samym czasie dwie pozostałe grupy rozpoczęły atak na cele znajdujące się koło obozu szkoleniowego. W obu przypadkach doszło do wymiany ognia. Po ustaniu walk spadochroniarze przeszukali obie lokalizacje i przystąpili do wysadzania znalezionych tam składów amunicji, broni oraz ziemianek. Następnie wycofali się do punktu zbiórki i zostali przetransportowani śmigłowcami do Izraela[5].
W trakcie strać, z rejonu obozu szkoleniowego odjechały cztery samochody osobowe. Jeden z nich został ostrzelany, ale nie wiadomo z jakim rezultatem[5].
Atak na bazę morską[edytuj | edytuj kod]
Baza morska Fatahu znajdowała się na drodze wiodącej od granicy z Izraelem do Bejrutu, wzdłuż wybrzeża. Dodatkowo 30 m od morza wybudowano mury chroniące winorośle rosnące na wschód od drogi[6]. Jako pierwsi na brzegu znaleźli się nurkowie Jednostki 707. Ich zadaniem było zbadanie wybrzeża i zabezpieczenie go na przybycie komandosów z Szajjetet 13[9]. U wybrzeża zacumowana była barka, na której przygotowane było stanowisko wyrzutni pocisków rakietowych[6]. Siły izraelskie nie zostały wykryte przez bojowników[7]. Komandosi zidentyfikowali dwa domy (jeden dwukondygnacyjny, drugi tzw. dom amerykański), które stanowiły cel sił uderzeniowych[5]. Atak na budynki udało się przeprowadzić z zaskoczenia w tym samym czasie, co rozpoczęto atak na obóz szkoleniowy. Z czasem jednak opór ze strony Palestyńczyków zaczął przybierać na sile, ale po pewnym czasie został złamany[5][6]. W trakcie ataku na bazę morską pięciu[6][8] lub sześciu[5][7] Izraelczyków zostało rannych. Po ustaniu ognia i upewnieniu się, że w okolicy nie ma innych bojowników, oba budynki wysadzono[6].
W trakcie przeszukiwania bazy morskiej okazało się, że w jednym z domów na wybrzeżu miał mieszkać Abu Jusuf. Jednak w środku poza kobietami i dziećmi komandosi nikogo innego nie zastali. Warunki panujące na miejscu oraz charakter misji sprawiły, że nie zatrzymano cywilów[9].
Rezultat operacji[edytuj | edytuj kod]
15 stycznia prezydent Libanu Sulajman Farandżijja zwołał nagłe posiedzenie rządu w sprawie izraelskiego ataku. Gazeta „Ma’ariw” podała, że według jej libańskich informatorów, szef sztabu libańskiej armii na bieżąco raportował i informował władze o tym, co się dzieje. Libańska policja i wojsko przybyły na miejsca operacji po wycofaniu się Izraelczyków. Podczas ataku nie doszło do starcia pomiędzy siłami izraelskimi i libańskimi[7].
Minister spraw zagranicznych Libanu złożył skargę do Rady Bezpieczeństwa ONZ w związku z izraelską operacją[7][10]. Stany Zjednoczone powstrzymały się od natychmiastowej reakcji. Wezwały obie strony do dialogu i wspólnych wysiłków na rzecz rozwiązania sporów, oferując jednocześnie swoją pomoc[10].
Izraelskie źródła podają, że po stronie izraelskiej było pięciu[6][8] lub sześciu rannych[5][7]. Z kolei po palestyńskiej stronie mówiono o ośmiu[8] lub co najmniej 10 zabitych[5][6][7].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Nie ma dokładnej nazwy lokalizacji domów na wybrzeżu. Źródła hebrajskojęzyczne zapisują nazwę wybrzeża w następujące sposoby: ראס-א-שייך (Ras-a-Szejch,Landau 1971 ↓, s. 1), ראס א-שאק (Ras a-Szak,Paz 1971 ↓, s. 2) lub ראס-א-שק (Ras-a-Szak,Ofer 1971 ↓, s. 3).
- ↑ Źródła nie podają informacji na temat liczby śmigłowców, które wizięły udział w operacji.
- ↑ Dostępne źródła nie podają miejsca przeprowadzenia desantu spadochroniarzy. Można domniemywać, że użyte śmigłowce to Aérospatiale Super Frelon, które wówczas znajdowały się na wyposażeniu izraelskiej armii.
- ↑ Zobacz mapę przebiegu operacji. Kolorem niebieskim zaznaczono uderzenia przeprowadzone przez spadochroniarzy.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e מבצע ברדס 20, „Amutet Chejl ha-Jam” [dostęp 2023-02-01] .
- ↑ a b מבצעי זרוע הים בין השנים 1970-1979, „Izraelski Korpus Morski” [dostęp 2023-02-01] .
- ↑ Rachat 1971 ↓, s. 1.
- ↑ Bentow 1971 ↓, s. 2.
- ↑ a b c d e f g h i j Ofer 1971 ↓, s. 3.
- ↑ a b c d e f g h i j Paz 1971 ↓, s. 2.
- ↑ a b c d e f g h i j Landau 1971 ↓, s. 1.
- ↑ a b c d מבצעי זרוע הים בין השנים 1970-1979, „Izraelski Korpus Morski” [dostęp 2023-02-09] .
- ↑ a b מבצע ברדס 20, „Amutet Chejl ha-Jam” [dostęp 2023-02-09] .
- ↑ a b לבנון הגישה תלונה על פשיטת צה"ל, „Dawar”, 17 stycznia 1971 [dostęp 2023-02-06] .
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Szmuel Bentow , הצוללנים שנלכדו באיזרר אכזיב זממו לחטוף את אלי אביבי, „Al ha-Miszmar”, 17 stycznia 1971, s. 2 [dostęp 2023-02-01] .
- Eli Landau , כח של צה"ל פשט הלילה בעומק לבנון הרג 10 מחבלים ופוצץ שני בסיסיהם, „Ma’ariw”, 15 stycznia 1971, s. 1 [dostęp 2023-02-01] .
- Szimon Ofer , כך הושמד הבסיס הימי של הפת"ח, „Dawar”, 17 stycznia 1971, s. 3 [dostęp 2023-02-01] .
- Israel Paz , כוח פשיטה חדר לעומה לבנון ופגע בבסיסי מחבלים – לרבות בסיס ימי, „Al ha-Miszmar”, 17 stycznia 1971, s. 2 [dostęp 2023-02-01] .
- Menachem Rachat , לכידת 5 אנשי צפרדע של "פתח" קדמה לפשיטת צה"ל לבסים הימי, „Ma’ariw”, 15 stycznia 1971, s. 1–2 [dostęp 2023-02-01] .