Przejdź do zawartości

Osa (rzeka)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Osa
Ilustracja
Osa na północ od Grudziądza
Kontynent

Europa

Państwo

 Polska

Lokalizacja

Województwo warmińsko-mazurskie
Województwo kujawsko-pomorskie

Rzeka
Długość 96,2 km
Spadek

0,94‰

Powierzchnia zlewni

1594,5 km²

Średni przepływ

2,5 m³/s na granicy województw

Źródło
Miejsce jezioro Perkun, na pn. od Iławy
Wysokość

108,9 m n.p.m.

Współrzędne

53°42′29″N 19°32′43″E/53,708056 19,545278

Ujście
Recypient Wisła
Miejsce

w Kotlinie Grudziądzkiej, we wsi Zakurzewo

Wysokość

18 m n.p.m.

Współrzędne

53°33′20″N 18°45′57″E/53,555556 18,765833

Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, blisko górnej krawiędzi po prawej znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast u góry znajduje się punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „źródło”, poniżej na lewo znajduje się również punkt z opisem „ujście”

Osa (także pol. i niem. Ossa) – rzeka II rzędu w północnej Polsce o długości 96,2 km i dorzeczu 1594,5 km², prawy dopływ dolnej Wisły. Wypływa na Pojezierzu Iławskim z jeziora Perkun i kieruje się na południe, przepływa przez jeziora: Osa, Gardzień, Szymbarskie, Ząbrowskie, Popówko, Trupel i Płowęż, uchodzi do Wisły koło Zakurzewa, na północ od Grudziądza. Przy ujściu na wysokim wzgórzu (68,1 m n.p.m.) tuż przy skarpie wiślanej, od północy i wschodu opływa cytadelę grudziądzką[1].

W okolicach Grudziądza charakterystyczne dla Osy są cofki.

Zlewnia posiada zróżnicowaną rzeźbę terenu, charakteryzuje się gęstą siecią hydrologiczną i występowaniem wielu jezior. Zlewnia jest głównie zbudowana z glin zwałowych i piasków sandrowych. W podmokłych obniżeniach terenu występują torfy. Większość zlewni zajmują gleby brunatne wyługowane, a w niewielkich płatach gleby brunatne właściwe, bielicowe i hydrogeniczne. Pod względem struktury użytkowania gruntu 50% stanowią lasy, pozostała część to głównie grunty rolne[1].

Osa w 2003 roku na prawie całej swojej długości prowadziła wody pozaklasowe[1].

Rzeka była wzmiankowana już w 1222 r. jako północna granica ziemi chełmińskiej, będąc tym samym granicą między ówczesnym Mazowszem i Prusami. W latach 1920–1939 jej środkowym odcinkiem biegła granica Polski i Prus Wschodnich.

Ochrona przyrody

[edytuj | edytuj kod]

Osa wraz z nurtem przepływa przez następujące formy ochrony[2]:

Miejscowości nad Osą

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Program Ochrony Środowiska Gminy Iława na lata 2011–2014 z perspektywą na lata 2015– 2018. bip.warmia.mazury.pl, 29 grudnia 2011. s. 128. [dostęp 2013-11-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-02)].
  2. Geoserwis GDOŚ. [dostęp 2013-11-29].