Rogóźno-Zamek
53°31′17″N 18°57′31″E/53,521389 18,958611| wieś | |
 Wieża bramna zamku średniego | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (III 2011) |
428[2] |
| Strefa numeracyjna |
56 |
| Kod pocztowy |
86-318[3] |
| Tablice rejestracyjne |
CGR |
| SIMC |
0848925 |
Położenie na mapie gminy Rogóźno  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu grudziądzkiego  | |
| 53°31′17″N 18°57′31″E/53,521389 18,958611[1]
| |
Rogóźno-Zamek (niem. Roggenhausen) – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie grudziądzkim, w gminie Rogóźno, przy trasie drogi krajowej nr 16.
Podział administracyjny
[edytuj | edytuj kod]W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego.
Demografia
[edytuj | edytuj kod]Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 428 mieszkańców[2]. Jest czwartą co do wielkości miejscowością gminy Rogóźno.
Zamek krzyżacki
[edytuj | edytuj kod]
_(5967089621).jpg)
We wsi znajdują się ruiny zamku krzyżackiego na wzgórzu u ujścia Gardęgi (Gardei) do Osy. Zamek komturski wzmiankowany w 1290 roku jako „[...] in villa nostra ante castrum nostrum Roghuszen”[4], został zbudowany prawdopodobnie kilka lat wcześniej, Szybko utracił znaczenie i od 1333 r. był siedzibą wójtostwa. W latach 1410 i 1414 został zajęty przez wojska polskie, ze zniszczeń się już nie podniósł. Podczas wojny trzynastoletniej w 1454 r. został spalony przez wycofujących się Krzyżaków, następnie w czasach polskich do 1590 r. był siedzibą starostów królewskich, później zarządu ekonomii, lecz stan budowli nie był dobry. W 1628 r. część murów wysadzili Szwedzi. Większość zabudowań została rozebrana przez Prusaków po 1772 r., a cegły przeznaczono na budowę Twierdzy Grudziądz.
Pierwotnie cały kompleks składał się z kwadratowego zamku górnego, zamku średniego i rozległego przedzamcza, na którym planowano założenie miasta. Jego widok budził podziw współczesnych, m.in. późniejszego cesarza Karola IV. Do dziś zachowała się monumentalna 7-kondygnacyjna wieża bramna zamku średniego, narożna wieżyczka i fragmenty murów. Na terenie przedzamcza w XIX w. wybudowano dwór. Przypuszczalnie z miejscowej kaplicy zamkowej pochodzi drewniana rzeźba Madonny szafkowej z końca XIV w., obecnie w zbiorach Germanisches Nationalmuseum w Norymberdze. Ruiny zamku znajdują się na terenie rezerwatu przyrody Rogóźno Zamek.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 116048
- ↑ a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1095 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ https://www.zapiskihistoryczne.pl/files/issues/30118745162aaf7544a2efadbd478136_ZH_2016_3_recenzje_Jóźwiak.pdf
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 11, Województwo bydgoskie, pod red. Tadeusza Chrzanowskiego i Mariana Korneckiego, z. 7, Powiat grudziądzki, Warszawa, Instytut Sztuki PAN, 1974
- Ryszard Boguwolski, Andrzej Kola, Zamek pokrzyżacki w Rogóźnie, Grudziądz, Urząd Gminy w Rogóźnie, Muzeum w Grudziądzu, 1997, ISBN 83-901717-8-3
- Andrzej Pabian, Waldemar Rozynkowski, Zamki krzyżackie na ziemi chełmińskiej, Toruń, Wydaw. Naukowe Scriptor, 1997, ISBN 83-905595-3-6
- Ryszard Boguwolski, Lothar Hyss, Zamki krzyżackie powiatu grudziądzkiego = Burgen des Deutschen Ordens im Kreis Graudenz, Grudziądz, Muzeum w Grudziądzu, 2004, ISBN 83-88076-13-2
- Ryszard Boguwolski, Zamek konwentualny w Rogóźnie, "Kalendarz Grudziądzki", ISSN 1427-700X, 13, 2009
