Owczarki (Grudziądz)
| Dzielnica Grudziądza | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miasto | |
| W granicach Grudziądza |
2 lipca 1976[1] |
| SIMC |
0983400 |
| Wysokość |
17 m n.p.m. |
| Strefa numeracyjna |
56 |
| Kod pocztowy |
86-300 |
| Tablice rejestracyjne |
CG |
Położenie na mapie Grudziądza
| |
| 53°30′50″N 18°50′00″E/53,513889 18,833333 | |
Owczarki (hist. Owczarka, Wosarki, niem. Wossarken[2]) – dzielnica Grudziądza, położona w północno-wschodniej części miasta.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Dzielnica od zachodu graniczy z dzielnicą Tarpno i wsią Świerkocin, zaś od wschodu ze wsią Kłódka. Przez Owczarki przepływa kanał Trynka, który wpływa do Jeziora Tarpno.
Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]
Dzielnica Owczarki administracyjnie dzieli się na trzy osiedla:
- Osiedle Owczarki
- Osiedle Szczęśliwe
- Owczarki Wschodnie
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsze osadnictwo w Owczarkach datowane jest na ok. 1200 rok p.n.e., gdzie zostały odkryte groby szkieletowe[3].
Niegdyś osada położona w pobliżu rzeki Osy, powstała na początku XVII wieku[2]. Pierwsza wzmianka o Owczarkach notowana jest w „Inwentarzu Starostwa Grudziądzkiego” z 1603 roku, gdzie jest mowa o zasiedleniu tejże miejscowości przez menonitów za zgodą starosty gnieźnieńskiego Jana Zborowskiego na ziemie „łężne, ale nie prawie dobre”. W 1618 starosta grudziądzki Jakub Szczepański nadał w dzierżawę menonitom 15 włók wsi wraz z torfowiskiem pod Kłódką na 40 lat[2]. Lustracja z 1664 roku donosi, że po wojnie szwedzkiej większość mieszkańców opuściła Owczarki[4].
W 1739 roku miejscowość należała do starostwa. W 1765 roku wieś posiadała już 20 włók, użytkowane przez 14 gburów. Po objęciu terenu przez zabór pruski, w 1791 roku została podjęta decyzja o przedłużeniu dzierżawy sołtysowi Piotrowi Marsanowi i 14 innym włościanom na dalsze 40 lat, za roczny czynsz w wysokości 144 talarów. W XIX wieku do Owczarek przyłączono część obszaru sąsiedniego Stanisławowa. W 1832 roku mieszkańcy Owczarek otrzymali swoje działki na własność w zamian za czynsz w wysokości 173 talarów. W 1868 roku we wsi istniało 58 budynków, w tym 32 mieszkalnych z 264 mieszkańcami. Obszar Owczarek wynosił wtedy 2095,5 mórg[4].
W 1910 roku liczba ludności zwiększyła się do 435 osób. W 1931 roku w Owczarkach zamieszkiwało już 577 osób na obszarze 534,2 ha. Miejscowość należała do wójtostwa Nowa Wieś. Na miejscu istniała szkoła i poczta. W ostatnich latach swojego życia mieszkał tutaj i zmarł w 1935 roku Wiktor Kulerski. W 1944 roku wieś miała powierzchnię 603 ha i liczyła 397 mieszkańców. Na przełomie lutego i marca 1945 roku znajdował się tu punkt zbiorczy, uwięzionych przez NKWD mieszkańców okolic Grudziądza, skąd wysłano ich do robót w ZSRR. 22 lipca 1972 roku została otwarta Szkoła Podstawowa nr 4. 2 lipca 1976 roku Owczarki zostały włączone w granice administracyjne miasta[5][4].
Transport[edytuj | edytuj kod]
Transport drogowy[edytuj | edytuj kod]
Przez dzielnicę przebiega droga krajowa nr 16, łącząca województwo kujawsko-pomorskie z województwem warmińsko-mazurskim[4].
Transport kolejowy[edytuj | edytuj kod]
Na terenie dzielnicy znajduje się zbudowana w 1883 roku stacja kolejowa Grudziądz Owczarki, przez którą przebiega linia kolejowa nr 207. Do 2013 roku na stacji zatrzymywały się pociągi osobowe przewoźnika Arriva obsługujące relacje Grudziądz-Malbork-Grudziądz i Toruń Główny-Malbork-Toruń Główny (przez Grudziądz). Po przejęciu przez Przewozy Regionalne (POLREGIO) obsługiwane są przewozy na trasie Grudziądz-Malbork-Grudziądz. W latach 2008-2023 zrezygnowano z zatrzymywania się na tej stacji z powodów czasowych i ekonomicznych. Od 2023 ponownie pociągi pasażerskie zatrzymują się na tej stacji.
Komunikacja miejska i gminna[edytuj | edytuj kod]
Dojazd autobusami komunikacji miejskiej linią 3. Przy ulicy Dębowej zlokalizowane są dwie pętle autobusowe (przy dworcu PKP Owczarki): pętla "Dębowa/Dworzec" i 2 kilometry dalej pętla "Dębowa", gdzie bieg kończy i zaczyna linia 3. Przez ulicę Kwidzyńską kursuje Gminna Komunikacja Autobusowa linie G5, G6, G10.
Ważniejsze obiekty[edytuj | edytuj kod]
- Kościół Najświętszej Maryi Panny Wspomożenia Wiernych
- Szkoła Podstawowa Nr 4 im. Zbigniewa Kruszelnickiego ps. "Wilk"
- Park dworski majątku Owczarki
- Stacja kolejowa Grudziądz Owczarki
- Rzeka Osa i kanał Trynka
- Supermarket Biedronka
- Restauracja "McDonalds's"
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dz.U. z 1976 r. nr 24, poz. 144
- ↑ a b c Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. VII, dir.icm.edu.pl, s. 767 (pol.).
- ↑ Andrzej Sobolewski, Śladami starych, nieczynnych cmentarzy Grudziądza i okolic, „Biuletyn Koła Miłośników Dziejów Grudziądza”, Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa, 22 grudnia 2016 (pol.).
- ↑ a b c d Edward Wiśniewski, Historia wsi Owczarki i Dragacz, „Biuletyn Koła Miłośników Dziejów Grudziądza”, Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa, 26 września 2007 (pol.).
- ↑ Historia szkoły, [w:] Szkoła Podstawowa Nr 4, sp-4.cba.pl, 10 października 2013 (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Zbigniew Otremba, Miejscowości powiatu grudziądzkiego, Gdańsk: wyd. Regnum, 2002, ISBN 83-907707-7-6, OCLC 830373351.
