Oxandra

*Oxandra*
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	magnoliopodobne
Rząd	magnoliowce
Rodzina	flaszowcowate
Rodzaj	Oxandra
	Nazwa systematyczna
	Oxandra A. Rich.; Sagra, Hist. Phys. Cuba, Bot. Pl. Vasc. 45. 1841
	Typ nomenklatoryczny
	O. lanceolata (Sw.) Baill.
	Systematyka w Wikispecies

Oxandra A. Rich. – rodzaj roślin z rodziny flaszowcowatych (Annonaceae Juss.). Według The Plant List w obrębie tego rodzaju znajduje się 27 gatunków o nazwach zweryfikowanych i zaakceptowanych, podczas gdy kolejnych 8 taksonów ma status gatunków niepewnych (niezweryfikowanych)^[4]. Występuje naturalnie w klimacie tropikalnym obu Ameryk^[5]^[6]. Gatunkiem typowym jest O. lanceolata (Sw.) Baill.^[3]

Rozmieszczenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]

Rośnie naturalnie w klimacie tropikalnym obu Ameryk^[5]. Występuje między innymi w Meksyku, Gwatemali, Panamie, krainie Indii Zachodnich, Kolumbii, Wenezueli, Gujanie, Surinamie, Gujanie Francuskiej, Ekwadorze, Peru, Brazylii oraz Boliwii. W Wenezueli zaobserwowano 7 gatunków tego rodzaju^[7], natomiast w Brazylii 15 gatunków, z czego 5 to gatunki występujące tam endemicznie^[8].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Zimozielone drzewa lub krzewy^[6].
Liście: Naprzemianległe, pojedyncze, całobrzegie, skórzaste^[6].
Kwiaty: Promieniste, obupłciowe, pojedyncze lub zebrane w pęczkach, rozwijają się w kątach pędów, niepozorne. Mają 3 zrośnięte działki kielicha i nakładające się na siebie. Płatków jest 6, ułożonych w dwóch okółkach, są wolne, nakładające się na siebie, prawie takie same, cienki, mają zaokrąglony, jajowaty lub podłużny kształt, na brzegu często są orzęsione. Dno kwiatowe jest półkoliste. Kwiaty mają 6–20 wolnych pręciki o spłaszczonym kształcie. Pylniki mają równowąski kształt. Zalążnia jest górna, składająca się z 1–13 owocolistków, z których każdy zawiera jedną komorę^[6]^[7].
Owoce: Zebrane w owoc zbiorowy. Osadzone na szypułkach lub są prawie siedzące^[6]. Każdy owoce zawiera po jednym nasionie^[7].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Pozycja według APweb (aktualizowany system APG III z 2009)

Rodzaj wraz z całą rodziną flaszowcowatych w ramach rzędu magnoliowców wchodzi w skład jednej ze starszych linii rozwojowych okrytonasiennych określanych jako klad magnoliowych^[2].

Lista gatunków^[4]

Oxandra acuminata Diels
Oxandra asbeckii (Pulle) R.E.Fr.
Oxandra belizensis (Lundell) Lundell
Oxandra espintana (Spruce ex Benth.) Baill.
Oxandra euneura Diels
Oxandra guianensis R.E. Fr.
Oxandra krukoffii R.E. Fr.
Oxandra lanceolata (Sw.) Baill.
Oxandra laurifolia (Sw.) A. Rich.
Oxandra leucodermis (Spruce ex Benth.) Warm.
Oxandra longipetala R.E. Fr.
Oxandra macrophylla R.E. Fr.
Oxandra major R.E. Fr.
Oxandra martiana (Schltdl.) R.E. Fr.

Oxandra maya Miranda
Oxandra mediocris Diels
Oxandra nitida R.E. Fr.
Oxandra panamensis R.E. Fr.
Oxandra polyantha R.E. Fr.
Oxandra proctorii Lundell
Oxandra reticulata Maas
Oxandra riedeliana R.E. Fr.
Oxandra sphaerocarpa R.E. Fr.
Oxandra surinamensis M. J. Jansen-Jacobs
Oxandra venezuelana R.E.Fr.
Oxandra weberbaueri Diels
Oxandra xylopioides Diels

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Drewno gatunku O. lanceolata ma zastosowanie jako surowiec drzewny^[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-01] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Oxandra. Index Nominum Genericorum (ING). [dostęp 2015-12-03]. (ang.).
↑ ^a ^b Oxandra. The Plant List. [dostęp 2015-12-03]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c D.J. Mabberley: The Plant-book: A Portable Dictionary of the Vascular Plants (Second Edition). Cambridge University Press, 1997, s. 512. ISBN 978-0-521-41421-0. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Oxandra. Plantes & botanique. [dostęp 2015-12-03]. (fr.).
↑ ^a ^b ^c Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2015-12-03] (ang.).
↑ Oxandra A.Rich.. [w:] Lista de Espécies da Flora do Brasil [on-line]. Instituto de Pesquisas Jardim Botânico do Rio de Janeiro. [dostęp 2015-12-03]. (port.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-01] (ang.).

[ing-3] Oxandra. Index Nominum Genericorum (ING). [dostęp 2015-12-03]. (ang.).

[tpl-4] Oxandra. The Plant List. [dostęp 2015-12-03]. (ang.).

[mabberley-5] D.J. Mabberley: The Plant-book: A Portable Dictionary of the Vascular Plants (Second Edition). Cambridge University Press, 1997, s. 512. ISBN 978-0-521-41421-0. (ang.).

[peb-6] Oxandra. Plantes & botanique. [dostęp 2015-12-03]. (fr.).

[mobot-7] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2015-12-03] (ang.).

[8] Oxandra A.Rich.. [w:] Lista de Espécies da Flora do Brasil [on-line]. Instituto de Pesquisas Jardim Botânico do Rio de Janeiro. [dostęp 2015-12-03]. (port.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]