Paulus Potter
![]() | |
Imię i nazwisko |
Paulus Pieterszoon Potter |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
przed 20 listopada 1625 |
Data i miejsce śmierci |
przed 17 stycznia 1654 |
Narodowość | |
Dziedzina sztuki | |
Epoka | |
Ważne dzieła | |
|
Paulus Pieterszoon Potter[1] (ochrz. 20 listopada 1625 w Enkhuizen, poch. 17 stycznia 1654 w Amsterdamie)[2] – holenderski malarz i akwaforcista okresu baroku; animalista, pejzażysta.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Jego ojcem był malarz Pieter Symonsz. Potter (1597–1652)[3]. Do maja 1628 roku rodzina mieszkała w Lejdzie, a od końca 1631 roku w Amsterdamie[3].
Prawdopodobnie początkowo kształcił się u swojego ojca[3][4][5]. Styl niektórych jego obrazów sugeruje, że mógł również studiować u Claesa Moeyaerta (1591–1655)[4]. W 1642 roku został uczniem Jacoba de Wet (1610–1675)[3].
W 1646 roku został zarejestrowany w gildii św. Łukasza w Delfcie[3]. W 1649 roku przeniósł się do Hagi, gdzie został członkiem tamtejszej gildii św. Łukasza[3]. W 1650 roku poślubił Adrianę van Balckeneynde[1][3]. W 1652 roku powrócił do Amsterdamu[1][4][5]. Jego patronem był m.in. lekarz i burmistrz Amsterdamu Nicolaes Tulp (1593–1674)[3].
Potter zmarł w wieku 28 lat[3]. Został pochowany 17 stycznia 1654 roku w Amsterdamie[1].
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]Potter znany jest głównie z przedstawień zwierząt (krów, koni, owiec i psów), wkomponowanych w rozległe krajobrazy[3]. Jego prace odznaczają się fotograficzną dokładnością i perfekcyjną perspektywą. Stosował jasne palety i zwracał uwagę na przestrzenność kompozycji, w których znaczącą rolę odgrywało światło. Najbardziej znanym (choć niekoniecznie najlepszym) dziełem Pottera jest naturalnej wielkości obraz Młody byk z 1647 roku (olej na płótnie, 235,5×339 cm), znajdujący się w zbiorach muzeum Mauritshuis w Hadze[1]. Dbałość o szczegóły w tej pracy stwarza wrażenie niezwykłego i nieco przytłaczającego naturalizmu, zwłaszcza w kontekście rozmiaru dzieła[1][4][5]. Potter wykonał również szereg rycin zwierząt, a także pracował jako portrecista. Najważniejszym z jego dzieł z tego ostatniego gatunku jest wielkoformatowy portret jeździecki Dirka Tulpa z 1653 roku[4].
Pozostawił po sobie ponad 100 prac wykonanych techniką olejną i kilka akwafort. Jego uczniami byli Johan de Ducq i Barend le Petit[2][6]. Twórczość Pottera miała wpływ na następne pokolenia malarzy pejzażystów, w XIX w. uważano go za prekursora romantyzmu[6]. Największe zbiory prac Pottera posiada paryski Luwr[7], muzeum Mauritshuis w Hadze[8] i Rijksmuseum w Amsterdamie[9].
Wybrane prace
[edytuj | edytuj kod]Prace podane za stroną Web Gallery of Art[5]:
- Pejzaż z pasterką i pasterzem grającym na flecie, 1642–1644, Muzeum Sztuk Pięknych w Budapeszcie
- Młody byk, 1647, Mauritshuis, Haga
- Bydło i owca w pejzażu burzowym, 1647, National Gallery w Londynie
- Prowadzenie bydła na pastwisko o poranku, 1947, Residenzgalerie, Salzburg
- Postacie z końmi przy stajni, 1647, Philadelphia Museum of Art
- Krowa przeglądająca się w wodzie, 1648, Mauritshuis, Haga
- Byk, 1649, Staatliche Museen zu Berlin
- Las pod Hagą, 1650, Luwr, Paryż
- Wilczarz, 1950–1952, Ermitaż, Petersburg
- Pejzaż z dwiema krowami i kozłem, 1652, Prado, Madryt
- Krowy na łące przy gospodarstwie, 1653, Rijksmuseum, Amsterdam
- Diederik Tulp, 1653, Collectie Six, Amsterdam
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Mleczarz, 1646, Wallace Collection, Londyn
-
Młody byk, najbardziej znany obraz Pottera z 1647, Mauritshuis, Haga
-
Krowy i owca nałące przy płocie, 1647, kolekcja prywatna
-
Dwa konie na łące przy płocie, 1649, Rijksmuseum, Amsterdam
-
Bydło na polu, 1652, prywatna kolekcja
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Paulus Potter, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2021-06-03] (ang.).
- ↑ a b Paulus Potter [online], RKD – Netherlands Institute for Art History [dostęp 2024-03-30] (ang. • niderl.).
- ↑ a b c d e f g h i j Amy L. Walsh: Potter, Paulus. W: Sheila D. Muller: Dutch Art: An Encyclopedia. Routledge, 2013, s. 289. ISBN 978-1-135-49574-9.
- ↑ a b c d e Christopher Baker , Potter, Paulus, [w:] Hugh Brigstocke, Oxford Companion to Western Art, Oxford University Press, 2003, DOI: 10.1093/acref/9780198662037.001.0001, ISBN 978-0-19-172759-7 [dostęp 2021-06-01] (ang.).
- ↑ a b c d Potter, Paulus [online], Web Gallery of Art [dostęp 2021-06-06] (ang.).
- ↑ a b Karolina Gmitruk , Spoglądając na sztukę [online], Co Tydzień – tygodnik lokalny Jaworzna, 16 października 2018 [dostęp 2021-06-06] (pol.).
- ↑ Paulus Potter [online], Louvre [dostęp 2021-06-06] (ang. • fr.).
- ↑ Paulus Potter [online], Mauritshuis [dostęp 2021-06-06] (ang. • niderl.).
- ↑ Paulus Potter [online], Rijksmuseum [dostęp 2021-06-07] (ang. • niderl.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Robert Genaille (red.), Słownik malarstwa holenderskiego i flamandzkiego, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1975, s. 159–160 .
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- ISNI: 0000000066534583
- VIAF: 7543698
- ULAN: 500012008
- LCCN: nr91026025
- GND: 119209993
- BnF: 14959617v, 13497315p
- SUDOC: 050463950
- NKC: ola2002161328
- DBNL: pott018
- BNE: XX1535056, XX5106473
- NTA: 071076778
- BIBSYS: 15016021
- PLWABN: 9810564208205606
- NUKAT: n2015136837
- J9U: 987008729665305171
- LNB: 000319306
- LIH: LNB:BgsR;=B+