Paulus Potter

Paulus Potter
Imię i nazwisko	Paulus Pieterszoon Potter
Data i miejsce urodzenia	ochrz. 20 listopada 1625 ; Enkhuizen
Data i miejsce śmierci	poch. 17 stycznia 1654 ; Amsterdam
Narodowość	holenderska
Dziedzina sztuki	malarstwo, grafika
Epoka	barok
	Ważne dzieła
	Młody byk (1647); Dwa konie na łące przy płocie (1949); Las pod Hagą (1650); Diederik Tulp (1653);
	Multimedia w Wikimedia Commons

Pomnik Palusa Pottera w Drommedaris w Enkhuizen

Paulus Pieterszoon Potter^[1] (ochrzczony 20 listopada 1625 w Enkhuizen, pochowany 17 stycznia 1654 w Amsterdamie) – holenderski malarz i akwaforcista okresu baroku; animalista, pejzażysta.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Paulus Potter urodził się w Enkhuizen, gdzie został ochrzczony 20 listopada 1625 roku^[2]. Jego ojcem był malarz Pieter Symonsz. Potter (1597–1652)^[3]. Do maja 1628 roku rodzina mieszkała w Lejdzie, a od końca 1631 roku w Amsterdamie^[3].

Prawdopodobnie początkowo kształcił się jako artysta u swojego ojca^[3]^[4]^[5]. Styl niektórych jego obrazów sugeruje, że mógł również studiować u Claesa Moeyaerta (1591–1655)^[4]. W 1642 roku został uczeniem Jacoba de Wet (1610–1675)^[3].

W 1646 roku został zarejestrowany w gildii malarzy w Delfcie^[3]. W 1649 roku przeniósł się do Hagi, gdzie został członkiem lokalnego cechu malarzy^[3]. W 1650 roku poślubił Adrianę van Balckeneynde^[1]^[3]. W 1652 roku powrócił do Amsterdamu^[1]^[4]^[5]. Jego patronem był m.in. lekarz i burmistrz Amsterdamu Nicolaes Tulp (1593–1674)^[3].

Potter zmarł w wieku 28 lat^[3]. Został pochowany 17 stycznia 1654 roku w Amsterdamie^[1].

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

Potter znany jest głównie z przedstawień zwierząt (krów, koni, owiec i psów), wkomponowanych w rozległe krajobrazy^[3]. Jego prace odznaczają się fotograficzną dokładnością i perfekcyjną perspektywą. Stosował jasne palety i zwracał uwagę na przestrzenność kompozycji, w których znaczącą rolę odgrywało światło. Najbardziej znanym (choć niekoniecznie najlepszym) dziełem Pottera jest naturalnej wielkości obraz Młody byk z 1647 roku (olej na płótnie, 235,5×339 cm), znajdujący się w zbiorach muzeum Mauritshuis w Hadze^[1]. Dbałość o szczegóły w tej pracy stwarza wrażenie niezwykłego i nieco przytłaczającego naturalizmu, zwłaszcza w kontekście rozmiaru dzieła^[1]^[4]^[5]. Potter wykonał również szereg rycin zwierząt, a także pracował jako portrecista. Najważniejszym z jego dzieł z tego ostatniego gatunku jest wielkoformatowy portret jeździecki Dirka Tulpa z 1653 roku^[4].

Pozostawił po sobie ponad 100 prac wykonanych techniką olejną i kilka akwafort. Jego uczniami byli Johan de Ducq i Barend le Petit^[2]^[6]. Twórczość Pottera miała wpływ na następne pokolenia malarzy pejzażystów, w XIX w. uważano go za prekursora romantyzmu^[6]. Największe zbiory prac Pottera posiada paryski Luwr^[7], muzeum Mauritshuis w Hadze^[8] i Rijksmuseum w Amsterdamie^[9].

Wybrane prace[edytuj | edytuj kod]

Prace podane za stroną Web Gallery of Art^[5]:

Pejzaż z pasterką i pasterzem grającym na flecie, 1642–1644, Muzeum Sztuk Pięknych w Budapeszcie
Młody byk, 1647, Mauritshuis, Haga
Bydło i owca w pejzażu burzowym, 1647, National Gallery w Londynie
Prowadzenie bydła na pastwisko o poranku, 1947, Residenzgalerie, Salzburg
Postacie z końmi przy stajni, 1647, Philadelphia Museum of Art
Krowa przeglądająca się w wodzie, 1648, Mauritshuis, Haga
Byk, 1649, Staatliche Museen zu Berlin
Las pod Hagą, 1650, Luwr, Paryż
Wilczarz, 1950–1952, Ermitaż, Petersburg
Pejzaż z dwiema krowami i kozłem, 1652, Prado, Madryt
Krowy na łące przy gospodarstwie, 1653, Rijksmuseum, Amsterdam
Diederik Tulp, 1653, Collectie Six, Amsterdam

Galeria[edytuj | edytuj kod]

Mleczarz, 1646, Wallace Collection, Londyn
Młody byk, najbardziej znany obraz Pottera z 1647, Mauritshuis, Haga
Krowy i owca nałące przy płocie, 1647, kolekcja prywatna
Dwa konie na łące przy płocie, 1649, Rijksmuseum, Amsterdam
Bydło na polu, 1652, prywatna kolekcja

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Paulus Potter, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2021-06-03] (ang.).
↑ ^a ^b Paulus Potter, RKD – Netherlands Institute for Art History [dostęp 2021-06-06] (ang. • niderl.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Amy L. Walsh: Potter, Paulus. W: Sheila D. Muller: Dutch Art: An Encyclopedia. Routledge, 2013, s. 289. ISBN 978-1-135-49574-9.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ChristopherCh. Baker ChristopherCh., Potter, Paulus, [w:] HughH. Brigstocke, Oxford Companion to Western Art, Oxford University Press, 2003, DOI: 10.1093/acref/9780198662037.001.0001, ISBN 978-0-19-172759-7 [dostęp 2021-06-01] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Potter, Paulus, Web Gallery of Art [dostęp 2021-06-06] (ang.).
↑ ^a ^b KarolinaK. Gmitruk KarolinaK., Spoglądając na sztukę, Co Tydzień – tygodnik lokalny Jaworzna, 16 października 2018 [dostęp 2021-06-06] (pol.).
↑ Paulus Potter, Louvre [dostęp 2021-06-06] (ang. • fr.).
↑ Paulus Potter, Mauritshuis [dostęp 2021-06-06] (ang. • niderl.).
↑ Paulus Potter, Rijksmuseum [dostęp 2021-06-07] (ang. • niderl.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

RobertR. Genaille RobertR. (red.), Słownik malarstwa holenderskiego i flamandzkiego, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1975, s. 159–160 .

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Paulus Potter w Artcyclopedia.com (ang.)
Art Renewal Center – galeria (ang.)

[Britannica-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Paulus Potter, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2021-06-03] (ang.).

[RKD-2] Paulus Potter, RKD – Netherlands Institute for Art History [dostęp 2021-06-06] (ang. • niderl.).

[Walsh-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Amy L. Walsh: Potter, Paulus. W: Sheila D. Muller: Dutch Art: An Encyclopedia. Routledge, 2013, s. 289. ISBN 978-1-135-49574-9.

[OCWA-4] ChristopherCh. Baker ChristopherCh., Potter, Paulus, [w:] HughH. Brigstocke, Oxford Companion to Western Art, Oxford University Press, 2003, DOI: 10.1093/acref/9780198662037.001.0001, ISBN 978-0-19-172759-7 [dostęp 2021-06-01] (ang.).

[WGoA-5] Potter, Paulus, Web Gallery of Art [dostęp 2021-06-06] (ang.).

[Co_Tydzień-6] KarolinaK. Gmitruk KarolinaK., Spoglądając na sztukę, Co Tydzień – tygodnik lokalny Jaworzna, 16 października 2018 [dostęp 2021-06-06] (pol.).

[Luwr-7] Paulus Potter, Louvre [dostęp 2021-06-06] (ang. • fr.).

[Mauritshuis-8] Paulus Potter, Mauritshuis [dostęp 2021-06-06] (ang. • niderl.).

[Rijksmuseum-9] Paulus Potter, Rijksmuseum [dostęp 2021-06-07] (ang. • niderl.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]