Pałac Ludwika Geyera
 nr rej. 514.VII.18 z 21.01.1950, ZY/1/18 z 9.03.1964 oraz 1/18 z 20.01.1971[1]; 1123 GEZ miasta Łodzi[2]
| |
 Budynek na zdjęciu Włodzimierza Pfeiffera, ok. 1930 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Piotrkowska 286 |
| Typ budynku |
pałac |
| Styl architektoniczny | |
| Kondygnacje |
3 |
| Rozpoczęcie budowy | |
| Ważniejsze przebudowy | |
| Pierwszy właściciel | |
| Kolejni właściciele |
Bank Polski, Ferdynand Fischer, Fisel Freindlich |
Położenie na mapie Łodzi  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |
 51°44′35,05″N 19°27′45,20″E/51,743069 19,462556
| |
Pałac Ludwika Geyera – dawny neorenesansowy[3] pałac Ludwika Geyera[2][4] znajdujący się przy ulicy Piotrkowskiej 286 w Łodzi[2][4][5]. Budynek został wpisany do Gminnej Ewidencji Zabytków miasta Łodzi, z numerem 1123[2].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Budynek, nazywany pierwszym pałacem w Łodzi[3][4], wystawiono przy narożniku ulicy Piotrkowskiej i Górnego Rynku w 1843 roku na zlecenie fabrykanta, Ludwika Geyera[5][6], jednego z pionierów rozwoju przemysłu włókienniczego w Łodzi i w Polsce, właściciela pierwszej fabryki włókienniczej o napędzie parowym w Królestwie Polskim[7][8].
Pierwotnie był to neorenesansowy, jednopiętrowy, murowany, kryty blachą dom stojący frontem do Górnego Rynku. Miał na parterze 6, a na piętrze 3 izby. Ludwik Geyer wprowadził się do niego w 1844 roku, opuszczając mały klasycystyczny dworek (w 1833 roku wybudowany również na zlecenie Geyera) znajdujący się na tej samej posesji, lecz stojący frontem do ulicy Piotrkowskiej[5].
Po ponaddwudziestoletniej koniunkturze, kolejne deficytowe inwestycje, pożar fabryki w roku 1853 oraz wstrzymanie pożyczek w 1854 okazały się nie do udźwignięcia przez zadłużonego fabrykanta, co zmusiło go do wyprzedaży swojego majątku[9]. Stąd w 1860 roku Geyer sprzedał Bankowi Polskiemu (za 480 tys. złotych polskich) część posesji przy Piotrkowskiej 286 wraz z pałacem[9], w którym bank z czasem umiejscowił swoją filię – kantor i magazyny[10]. Rok później Geyer przeprowadził się do jednopiętrowego domu przy Piotrkowskiej 295–299[9].
W 1877 roku budynek został własnością Ferdynanda Fischera, a od 1884 roku był własnością Fisela Freindlicha. W roku 1910 budynek gruntownie przebudowano, podwyższając o jedno piętro[6] oraz zmieniając całkowicie fasadę, w której współcześnie trudno doszukać się atrybutów neorenesansowego pałacu[3][4].
Budynek wpisany jest do rejestru zabytków pod numerem 514.VII.18 z 21 stycznia 1950, ZY/1/18 z 9 marca 1964 oraz 1/18 z 20 stycznia 1971[1]. W 2011 budynek wpisano do łódzkiej ewidencji zabytków[2].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo łódzkie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2020-02-07].
- ↑ a b c d e Wykaz kart adresowych gminnej ewidencji zabytków miasta Łodzi. Załącznik do zarządzenia Nr 7257/VII/17 Prezydenta Miasta Łodzi z dn. 20 listopada 2017 r.. uml.lodz.pl, 2017-11-20. s. 43. [dostęp 2019-03-18].
- ↑ a b c Pałace Ziemi Obiecanej [online], archiwum.uml.lodz.pl, 1 sierpnia 2008 [dostęp 2019-03-30] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-08].
- ↑ a b c d Fabryki, pałace, domy – co zostawili w Łodzi Geyerowie [online], lodz.wyborcza.pl, 20 lipca 2011 [dostęp 2019-03-18].
- ↑ a b c Rynkowska 1970 ↓, s. 29.
- ↑ a b Sławomir Krajewski, Jacek Kusiński: Spacer drugi. Ulica Piotrkowska. Łódź: Wydawnictwo Jacek Kusiński, 2008. ISBN 978-83-927666-8-1.
- ↑ Rynkowska 1970 ↓, s. 29–30.
- ↑ Leszek Skrzydło: Rody fabrykanckie. Łódź: Oficyna Bibliofilów, 1999, s. 25–28. ISBN 83-87522-23-6.
- ↑ a b c Rynkowska 1970 ↓, s. 32.
- ↑ Rynkowska 1970 ↓, s. 32, 113.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Anna Rynkowska, Ulica Piotrkowska, wyd. I, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1970, ISBN 978-83-939822-4-0.