Phloeomana clavata

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Phloeomana clavata
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

Porotheleaceae

Rodzaj

Phloeomana

Gatunek

Phloeomana clavata

Nazwa systematyczna
Phloeomana clavata (Peck) Redhead
Index Fungorum291: 1 (2016)

Phloeomana clavata (Peck) Redhead – gatunek grzybów należący do rzędu pieczarkowców (Agaricales)[1].

Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Phloeomana, Porotheleaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1898r. Charles Horton Peck, nadając mu nazwę Omphalia clavata. W 2016 r. Scott Alan Redhead przeniósł go do rodzaju Phloeomana[1]. Synonimy:

  • Mycena clavata (Peck) Redhead 1986
  • Omphalia clavata Peck 1898
  • Omphalopsis clavata (Peck) Murrill 1916[2].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Kapelusz

Średnica 2–12,5 mm, początkowo półkulisty, paraboliczny lub dzwonkowaty, potem wypukły, w końcu płaskołukowaty, często nieco wklęsły, z prześwitującymi blaszkami, delikatnie owłosiony. Powierzchnia błyszcząca, blado ochrowobrązowa, jasno szarobrązowa, żółtobrązowa lub szarawooliwkowobrązowa, na brzegu jaśniejsza, w młodym wieku i w stanie wilgotnym ciemniejsza, z wiekiem blaknąca[3].

Blaszki

Nieco zbiegające, w liczbie 8–20 pełnych blaszek, łukowate, nieco jaśniejsze od kapelusza, z jaśniejszymi ostrzami[3].

Trzon

Wysokość 8–80 mm, grubość 0,2–1 mm, cylindryczny, równy, mocny. Powierzchnia owłosiona, błyszcząca, jaśniejsza od kapelusza, beżowo-brązowa, jasno żółtawobrązowa, wodniście żółtawa, wodniście brązowawa lub szarawa, podstawa pokryta grubymi, białawymi włókienkami[3].

Miąższ

Bardzo cienki, bez zapachu i bez smaku[3].

Cechy mikroskopowe

Podstawki 21–39 × 5–9 µm, maczugowate, 2-zarodnikowe, ze sterygmami o długości 6–7 µm lub 4-zarodnikowe. Bazydiospory 7–11 × 5,5–8,5(–9,5) µm (2-zarodnikowe) lub 6,5–10,5 × 5–7,5 µm (4-zarodnikowe), szeroko elipsoidalne, szeroko migdałowate do półkulistych, nieamyloidalne. Cheilocystydy 20–88 × 4–16 µm, tworzące sterylne pasmo, półcylindryczne, wrzecionowate do butelkowatych, przechodzące na wierzchołkach w smukłą, prostą lub nieco rozgałęzioną szyjkę o szerokości 2–5 µm, często pokryte dużą kroplą galaretowatej substancji; rzadziej, w pobliżu krawędzi kapelusza, krótsze, 17–35 × 6–15 µm, maczugowate z kilkoma cylindrycznymi naroślami. Pleurocystyd brak. Trama blaszek niedekstrynoidalna. Strzępki włosków o szerokości 2,5–6,5 µm, pokryte prostymi lub mocno rozgałęzionymi naroślami o wymiarach do 22,5 × 1–2 µm, które mogą tworzyć bardzo gęste masy, z niektórymi uchyłkami wydłużonymi do 32 µm długości. Dolne warstwy subhymenium i kontekstu zbudowane są z szerszych strzępek o szerokości 3–10 µm, wyraźnie inkrustowanych brązowawym pigmentem. Strzępki warstwy korowej trzonu o szerokości 1,5–3,5 µm, w większości gładkie, ale pokryte odgałęzieniami bocznymi i licznymi kaulocystydami o wymiarach 35–78 × 3–11 µm. Sprzążki występują licznie w formie 4-zarodnikowej, brak ich u form 2-zarodnikowych[3].

Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]

Występuje w Ameryce Północnej, Europie i Azji[4]. W Polsce po raz pierwszy jego stanowisko podał A. Ronikier w 2019 r. (jako Mycena clavata)[5].

Nadrzewny grzyb saprotroficzny. Owocniki pojedynczo lub w skupiskach na korze i ściółce drzew iglastych (żywotnik, świerk, sosna, jałowiec), ale czasami także na drewnie drzew liściastych (podano stanowisko na starej wierzbie iwa)[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-12-08] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2023-12-08].
  3. a b c d e f Phloeomana clavata (Peck) Redhead [online] [dostęp 2023-12-08].
  4. Występowanie Phloeomana clavata na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-12-08].
  5. Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-12-02] (pol.).