Flaming andyjski
| Phoenicoparrus andinus[1] | |||
| (Philippi, 1854) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
flaming andyjski | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 w sezonie lęgowym występuje przez cały rok poza sezonem lęgowym | |||
Flaming andyjski[4], czerwonak andyjski (Phoenicoparrus andinus) – gatunek dużego ptaka brodzącego z rodziny flamingów (Phoenicopteridae). Występuje w zachodniej części Ameryki Południowej. Nie wyróżnia się podgatunków[2][5]. Narażony na wyginięcie.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała wynosi około 100 cm, zaś jego masa 2–2,4 kg[6]. Dziób u nasady żółty, poza tym czarny. Nogi żółte. Generalnie upierzenie białe, różowawe na piersi. Lotki czarne, pokrywy skrzydłowe i podskrzydłowe II rzędu czerwone.
Zasięg[edytuj | edytuj kod]
Występuje w północnym Chile, północno-zachodniej Argentynie, w zachodniej Boliwii i na południowych krańcach Peru. Obserwacje z Brazylii początkowo wskazywały na to, że przebywające na terenie państwa osobniki znalazły się tam przypadkowo, np. w wyniku silnych wiatrów; ostatnie obserwacje grup do 32 osobników wskazują na możliwość istnienia tam nielicznej populacji zimującej[2]. Spotykany zazwyczaj na wysokości 3500–4500 m n.p.m. w okolicach słonych jezior[6]. Może poruszać się między zbiornikami w razie braku pokarmu[2].
Zachowanie[edytuj | edytuj kod]
Żywi się małymi glonami odcedzanymi z warstwy wody nad osadem dennym[6], w szczególności okrzemkami (Bacillariophyceae) z rodzaju Surirella. W trakcie żerowania powoli kroczy, raz po raz przystając. Flaming andyjski odzywa się wyższymi dźwiękami niż flaming chilijski (Phoenicopterus chilensis). Zazwyczaj wydaje z siebie kwaczące, podobne jak u kaczek KAH-KAH-kah-kah-kah, wysokie szczebiotliwe gwizdy, nosowe chrząknięcia lub płaczliwe, zawodzące gwizdy[2].
Lęgi[edytuj | edytuj kod]
Okres lęgowy trwa w grudniu i styczniu. Ptaki tworzą kolonie liczące do kilku tysięcy osobników[2]. Gniazdo stanowi kopiec z mułu. Składa jedno białe jajo, które następnie wysiaduje blisko 28 dni[2]. Młode w momencie wyklucia porasta szary puch; ma prosty dziób i jest karmione wydzieliną z wola, póki jego dziób nie osiągnie odpowiedniego do filtracji kształtu[6]. Po trzecim roku życia przybiera szatę dorosłą[2].
Status zagrożenia i ochrona[edytuj | edytuj kod]
Przez IUCN gatunek klasyfikowany jest jako narażony (VU, Vulnerable), niezmiennie od 1994. Populacja w 2010 liczyła 38 600–38 700 osobników[2]. W połowie XIX w. i ponownie w latach 80. zbierano jaja flamingów andyjskich w tysiącach sztuk rocznie w celach sprzedaży jako pożywienie. Prócz tego zagrożenie stanowią wahania poziomu wody (także wywołane działalnością człowieka), erozja w miejscach rozrodu i niszczenie ich przez działalność kopalnianą[7].
P. andinus figuruje na liście załącznika II CITES i załącznika I CMS (Convention on the Conservation of Migratory Species of Wild Animals). Do tego występuje na 49 obszarach uznanych za ostoje ptaków IBA, w tym chronionych, jak np. Park Narodowy Sajama i Park Narodowy Tunari w Boliwii, Park Narodowy Lagoa do Peixe (Brazylia), Park Narodowy Lauca, Park Narodowy Nevado Tres Cruces, PN Salar del Huasco i PN Volcán Isluga (Chile)[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Phoenicoparrus andinus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i del Hoyo, J., Boesman, P. & Garcia, E.F.J.: Andean Flamingo (Phoenicoparrus andinus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.) (2014). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, 2014. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-01)].
- ↑ Phoenicoparrus andinus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Phoenicopteridae Bonaparte, 1831 - flamingi - Flamingos (wersja: 2015-08-30). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-05-13].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Grebes, flamingos, buttonquail, plovers, painted-snipes, jacanas, plains-wanderer, seedsnipes. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-05-13]. (ang.).
- ↑ a b c d David Burni, Ben Hoare, Joseph DiCostanzo, Phil Benstead: Ptaki. Encyklopedia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, s. 155. ISBN 978-83-01-15733-3.
- ↑ a b Species factsheet: Phoenicoparrus andinus. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-10-16]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).