Pieniuha
 Dwór Rodziewiczów od strony podjazdu. Rysunek Napoleona Ordy, 1861 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Sielsowiet | |
| Populacja (2009) • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy |
+375 1564 |
| Kod pocztowy |
231931 |
| Tablice rejestracyjne |
4 |
Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego  | |
Położenie na mapie Białorusi  | |
 53°00′33,4″N 24°53′24,7″E/53,009278 24,890194
| |
Pieniuha (biał. Пянюга, Pianiuha; ros. Пенюга, Pieniuga) – wieś na Białorusi, w obwodzie grodzieńskim, w rejonie zelwieńskim, nad rzeką Zelwianką, około 16 km na południe od Zelwy[1]. Miejsce narodzin pisarki Marii Rodziewiczówny.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Od połowy XVIII wieku dobra te należały do rodziny Grabowskich. W 1789 roku zostały podzielone między sześciu synów Jana Jerzego Grabowskiego. Pieniuhę i szereg innych wsi otrzymał Paweł Grabowski (1759–1794), późniejszy generał wojsk polskich w czasie insurekcji kościuszkowskiej, który zmarł bezdzietnie (prawdopodobnie zginął w czasie rosyjskiego szturmu Pragi). W połowie XIX wieku właścicielem majątku był Henryk Rodziewicz (~1825–1881), ojciec Marii Rodziewiczówny. Za udział w powstaniu styczniowym Pienuha została skonfiskowana, a Henryk Rodziewicz z żoną Amelią z Kurzenieckich zostali zesłani na Syberię. W 1867 roku Pieniuhę kupił Rosjanin Włodzimierz Dawydow. Za 1779 dziesięcin zapłacił 28 784 ruble. Majątek pozostawał w rękach tej rodziny do I wojny światowej, po której rozparcelowany między osadników wojskowych[2].
Po III rozbiorze Polski w 1795 roku Pieniuha, wcześniej należąca do województwa nowogródzkiego Rzeczypospolitej, znalazła się na terenie powiatu wołkowyskiego (ujezdu) guberni grodzieńskiej Imperium Rosyjskiego[3]. Po ustabilizowaniu się granicy polsko-radzieckiej w 1921 roku Pieniuha wróciła do Polski, znalazła się w gminie Międzyrzecz w powiecie wołkowyskim województwa białostockiego, od 1945 roku – w ZSRR, od 1991 roku – na terenie Republiki Białorusi[3].
W 2009 roku wieś liczyła 4 mieszkańców[4].
Dawny dwór
[edytuj | edytuj kod]Dawny dwór, znany z rysunków Napoleona Ordy z 1861 roku, był osiemnastowiecznym, dużym, parterowym domem, krytym wysokim polskim łamanym, czterospadowym dachem, krytym gontem. Przed głównym wejściem była werandka. Wokół domu, między drzewami stały m.in. oficyna i lamus[2].
W dworze tym urodziła się Maria Rodziewiczówna. We wsi stoi ruina domu, która przypomina dwór Rodziewiczów, jednak nie wiadomo, czy to jest ten dom. Zachowały się też resztki parku[5].
Majątek w Pieniuże został opisany w 2. tomie Dziejów rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej Romana Aftanazego[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Pieniuha na stronie Radzima.org. [dostęp 2015-12-13].
- ↑ a b c Pieniuha, [w:] Roman Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 2: Województwa brzesko-litewskie, nowogrodzkie, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1993, s. 309–310, ISBN 83-04-03784-X, ISBN 83-04-03701-7 (całość).
- ↑ a b Pieniuha na stronie Radzima.net. [dostęp 2015-12-13].
- ↑ Liczby ludności miejscowości obwodu grodzieńskiego na podstawie spisu ludności według stanu na dzień 14 października 2009 roku. [dostęp 2015-12-13].
- ↑ Пенюга na stronie Globus Białorusi. [dostęp 2015-12-13]. (ros.).
