Pistolet maszynowy Błyskawica

Błyskawica

Państwo	{{{państwo}}}
Rodzaj	pistolet maszynowy
Historia
Prototypy	1943
Wyprodukowano	ok. 700 egz.
Dane techniczne
Kaliber	9 mm
Nabój	9 x 19 mm Parabellum
Magazynek	pudełkowy, 32 nab.
Wymiary
Długość	556 mm (z kolbą złożoną) 730 mm (z kolbą rozłożoną)

{{Broń palna infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | masa wyposażenia = | projektant = | commons = | długość lufy = | przebijalność pancerza = | zasięg skuteczny = | masa broni = | długość linii celowniczej = | produkcja seryjna = | alt grafiki = | masa lufy = | zasięg maksymalny = | platformy strzeleckie = | szybkostrzelność teoretyczna = | zasada działania = | masa podstawy = | masa karabinu właściwego = | zasilanie = | użytkownicy = | siła spustu = | liczba luf = | państwo = | opis grafiki = | taśma nabojowa = | masa pocisku = | szybkostrzelność praktyczna = | odmiany broni = Nieznane pola: 1, "produkcja_seryjna", "masa_kb_właściwego", "galeria_commons", "masa_wyp_dod", "dł_linii_cel", "zasięg_max", "opis", "kraj", "szybk_prakt", "taśma", "masabroń", "długość_lufy", "masa_podstawy", "szybk_teoret", "siła_spustu", "przeb_panc", "masa_lufy" oraz "zasięg_skuteczny". Nieoczekiwana grafika: "grafika".

Błyskawica – pistolet maszynowy opracowany przez inż. Wacława Zawrotnego i Seweryna Wielaniera. Produkowany w warunkach konspiracyjnych w Polsce podczas okupacji niemieckiej.

Historia konstrukcji

W 1942 r. Wacław Zawrotny zaproponował dowództwu Armii Krajowej opracowanie pistoletu maszynowego dostosowanego do seryjnej produkcji w warunkach konspiracyjnych. Wspólnie z Sewerynem Wielanierem opracowali projekt broni, przy produkcji której można było wykorzystać technologie dostępne w warsztatach rzemieślniczych. Dlatego w Błyskawicy części były łączone za pomocą gwintów hydraulicznych i wkrętów.

Opracowując swoją konstrukcję wzorowali się na najlepszych dostępnych wzorach: pistoletach maszynowych MP40 i STEN. Na pierwszym wzorowano układ broni (magazynek dołączany od dołu i składana kolba), z drugiego zapożyczono konstrukcję mechanizmów.

Dokumentacja techniczna została wykonana w okresie od stycznia do kwietnia 1943 r. Prototyp był gotowy w sierpniu lub wrześniu 1943 r. Próby prototypu odbyły się w pobliżu Zielonki. Następnie prototyp zaprezentowano komendantowi Kedywu AK płk. Augustowi Emilowi Fieldorfowi.

Po skierowaniu pistoletu maszynowego Zawrotnego i Wielaniera do produkcji seryjnej, do końca listopada opracowano pełną dokumentację techniczną. W listopadzie pistolet maszynowy otrzymał nazwę Błyskawica. Pochodziła ona od trzech błyskawic wyciętych na stopce kolby (miały one podobny kształt jak znak firmy Elektrit).

Błyskawice były montowane i przestrzeliwane w produkującym siatki ogrodzeniowe warsztacie Franciszka Makowieckiego. Pierwsza partia prototypowa liczyła pięć egzemplarzy. Po testach Kedyw zamówił następne 100, a później jeszcze 300. Do lipca 1944 r. wykonano 600 egzemplarzy, a w momencie wybuchu powstania warszawskiego były gotowe części następnych stu egzemplarzy. W czasie powstania Błyskawice montowano w rusznikarni na ulicy Boduena (ok. 40 szt.). Łącznie wykonano ok. 700 sztuk tego pistoletu maszynowego.

W wielu opracowaniach zagranicznych broń tę określa się jako niemiecki pistolet maszynowy dla Volkssturmu MP 3008 w odmianie produkcji firmy Blohm und Voss

Opis konstrukcji

Pistolet maszynowy Błyskawica działał na zasadzie odrzutu zamka swobodnego (strzelanie z zamka otwartego). Zasilanie w naboje z dwurzędowego magazynka pudełkowego o pojemności 32 nabojów, przystawianego od dołu broni (identycznego z magazynkiem STENa). Do zabezpieczenia pistoletu służył samoczynny bezpiecznik spustowy. Przyrządy celownicze stałe, bez możliwości regulacji: celownik przeziernikowy i muszka przyspawana do komory zamkowej. Kolba metalowa składana pod spód broni. Mechanizm spustowy w obudowie pod komorą zamkową, umożliwiający strzelanie wyłącznie seriami.

Zobacz też

• pistolet maszynowy Kis
• pistolet maszynowy Bechowiec-1
• pistolet maszynowy Bechowiec-2

Bibliografia

• Ciepliński Andrzej, Woźniak Ryszard, Encyklopedia współczesnej broni palnej (od połowy XIX wieku), Warszawa 1994.
• Gardner Terry, Chamberlain Peter, Enzyklopädie deutscher Waffen 1939 – 1945. Handwaffen, Artilleri, Beutwaffen, Sonderwaffen, Stuttgart 2006
• PWN Leksykon: Wojsko, wojna, broń, Warszawa 2001.
• Satora Kazimierz, Produkcja Uzbrojenia w Polskim Ruch Oporu 1939-45, Warszawa 1985.
• Satora Kazimierz, Podziemne zbrojownie polskie 1939-1944, Warszawa 2001
• Żuk Aleksandr, Sprawocznik po striełkowomu orużju. Riewolwery, pistoliety, wintowki, pistoliety - pulemioty, awtomaty, Moskwa 1993