Przejdź do zawartości

Plaek Pibulsongkram

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Plaek Pibulsongkram
Ilustracja
Plaek Pibulsongkram w Nowym Jorku w 1955
Data i miejsce urodzenia

14 lipca 1897
Nonthaburi

Data i miejsce śmierci

11 czerwca 1964
Tokio, Japonia

Premier Tajlandii
Okres

od 1938
do 1944

Poprzednik

Phya Phaholphonphayuhasena

Następca

Khuang Aphaiwong

Premier Tajlandii
Okres

od 1948
do 1957

Poprzednik

Khuang Aphaiwong

Następca

Pote Sarasin

podpis
Odznaczenia
Wielki Łańcuch Orderu Sikatuny (Filipiny)
Plaek Pibulsongkram
Plaek Khittasangkha
Luang Pibunsongkram
feldmarszałek feldmarszałek
Data i miejsce urodzenia

14 lipca 1897
Nonthaburi

Data i miejsce śmierci

11 czerwca 1964
Tokio, Japonia

Przebieg służby
Lata służby

1914–1957

Siły zbrojne

Królewskie Tajskie Siły Zbrojne

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
II wojna światowa:

podpis

Plaek Pibulsongkram (ur. 14 lipca 1897 w Nonthaburi, zm. 11 czerwca 1964 w Tokio) – tajski wojskowy i polityk.

Premier w latach 1938–1944 i 1948–1957, minister spraw zagranicznych (1939–1941, 1941–1942 i 1949), minister obrony (1934–1943 i 1949–1957), minister spraw wewnętrznych (1938–1941, 1948–1949, 1955–1957) oraz minister finansów (1949–1950). Feldmarszałek.

Młodość

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w prowincji Nonthaburi jako syn Keeda Khittasangkhi i jego małżonki Sam-Ang. Keed miał chińsko-tajskie korzenie; jego ojciec był mówiącym w narzeczu kantońskim imigrantem. Rodzice byli właścicielami plantacji durianu. Jego imię – Plaek, co znaczy po tajsku "mocny" – odzwierciedlało jego dziecięcą żywotność i siłę. Plaek Khittasangkha pobierał wstępnie nauki w buddyjskiej szkółce świątynnej, po czym został przyjęty do Królewskiej Akademii Wojskowej Chulachomklao. W roku 1914 otrzymał stopień podporucznika artylerii. Po zakończeniu I wojny światowej został wysłany na studia do Francji. W roku 1928 otrzymał awans, a wraz z nim od króla Prajadhipoka honorowy tytuł szlachecki Luang. Od tej pory – zgodnie z tajską tradycją – był nazywany Luang Pibunsongkram (lub Pibulsongkram). W latach późniejszych zmienił nawet nazwisko na Pibulsongkram.

W roku 1932 Pibulsongkram był jednym z wojskowych przywódców tzw. Partii Ludowej, która dokonała zamachu stanu i obaliła monarchię. Podpułkownik Pibulsongkram wyrósł na głównego przywódcę ruchu.

Premier Syjamu

[edytuj | edytuj kod]
Tajski plakat z ery feldmarszałka Plaeka, przedstawiający "niecywilizowane" stroje po lewej oraz "prawidłową" zachodnią odzież po prawej.

Od roku 1938 Pibulsongkram piastował urząd premiera, wzmacniając swą pozycję poprzez obsadzanie istotnych stanowisk w rządzie członkami własnej junty.

Pibulsongkram przyspieszył zmiany cywilizacyjne w swym kraju. Poprzez manipulacje środkami masowego przekazu wspierał faszyzm i nacjonalizm. Razem z Luang Wichitwathakan, ministrem propagandy, zbudował trwający od 1938 kult przywództwa. Zdjęcia króla Prajadhipoka (który abdykował w 1935) zostały usunięte, natomiast fotografie Pibulsongkrama można było znaleźć wszędzie. Jego wypowiedzi były szeroko kolportowane w gazetach, umieszczane na bilbordach oraz powtarzane przez radio.

Rząd wydawał, "dążąc do podniesienia narodowego ducha i kodeksu moralnego narodu oraz wpajając postępowe tendencje i nowości do tajlandzkiego życia", serie zadań dla społeczeństwa. Zachęcały one Tajów do pozdrawiania flagi państwowej w miejscach publicznych, poznania nowego hymnu narodowego (napisanego przez Wichitwathakana), używania języka tajskiego zamiast regionalnych dialektów. Ludzi namawiano do przyswojenia sobie zachodniego ubioru w miejsce tradycyjnych strojów tajskich. Według Pibulsongkrama takie działania były konieczne, by zmienić opinie obcokrajowców uważających Tajlandię za nierozwinięty, barbarzyński kraj.

Administracja Pibulsongkrama pobudzała także rodzimy rozwój gospodarczy: Tajowie mieli kupować przede wszystkim tajskie wyroby, minimalizując chiński udział w rynku. Antychińska strategia przyniosła wkrótce owoce. W przemówieniu z roku 1938 Luang Wichitwathakan porównał Chińczyków w Syjamie do Żydów w Niemczech.

W 1939 roku Pibulsongkram (już w stopniu marszałka) zmienił nazwę państwa z Syjam na Tajlandia. Pod koniec 1940 doprowadził do krókotrwałej wojny francusko-tajlandzkiej, na skutek której Tajlandia zdobyła od Francuzów część Kambodży. W 1941, już podczas trwania II wojny światowej, ustanowił dekretem dzień 1 stycznia oficjalnym początkiem roku kalendarzowego w miejsce tradycyjnego 13 kwietnia. 5 sierpnia 1941 roku Tajlandia dołączyła do tych krajów, które uznały marionetkowe państwo Mandżukuo.

Sojusz z Japonią

[edytuj | edytuj kod]

Kiedy Japończycy wkroczyli do Tajlandii 8 grudnia 1941 roku, Pibulsongkram poprosił o zawieszenie broni, a następnie zezwolił japońskim wojskom na użycie kraju jako bazy do inwazji na Birmę i Malaje. Gdy japońska droga przez Malaje przybrała formę wojny błyskawicznej, 12 grudnia podpisał militarny sojusz z Japonią. Miesiąc później, 25 stycznia 1942 roku, Tajlandia wypowiedziała wojnę sprzymierzonym. Ci, którzy sprzeciwiali się tej decyzji, tracili miejsca w rządzie: Pridi Banomyong został mianowany pełniącym obowiązki regenta marionetkowego króla Anandy Mahidola, podczas gdy Direk Jayanama, minister spraw zagranicznych, który popierał opór przeciw Japończykom, został ambasadorem Tajlandii w Tokio.

Gdy stało się jasne, że Japonia poniesie klęskę, Pibulsongkram został zmuszony podać się do dymisji przez nastawione antyjapońsko Zgromadzenie Narodowe. W ten sposób skończyły się jego sześcioletnie rządy. Zamieszkał w głównej siedzibie armii w Lopburi. Premierem został Khuang Aphaiwong, który pozornie miał kontynuować współpracę z Japończykami, podczas gdy w rzeczywistości potajemnie wspierał niepodległościowe podziemie antyjapońskie.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]