Połczyn-Zdrój (gromada)
| gromada | |||
| 1958–1972 | |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Województwo | |||
| Powiat | |||
| Data powstania |
1 stycznia 1958 | ||
| Data likwidacji |
1 stycznia 1973 | ||
| Siedziba | |||
| Liczba reprezentantów | |||
| |||
Połczyn-Zdrój – dawna gromada, czyli najmniejsza jednostka podziału terytorialnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1954–1972.
Gromady, z gromadzkimi radami narodowymi (GRN) jako organami władzy najniższego stopnia na wsi, funkcjonowały od reformy reorganizującej administrację wiejską przeprowadzonej jesienią 1954[1] do momentu ich zniesienia z dniem 1 stycznia 1973[2], tym samym wypierając organizację gminną w latach 1954–1972[3][4].
Gromadę Połczyn-Zdrój z siedzibą GRN w mieście Połczynie-Zdroju (nie wchodzącym w jej skład) utworzono 1 stycznia 1958 w powiecie świdwińskim w woj. koszalińskim z obszarów zniesionych gromad Kołacz[5] i Zajączkówko (bez wsi Wardyń Górny[6]) w tymże powiecie[7]. Równocześnie do nowo utworzonej gromady Połczyn-Zdrój przyłączono: a) wieś Gaworkowo z gromady Toporzyk i b) wieś Buślary z gromady Bolkowo – w powiecie świdwińskim[6][8], ponadto c) wieś Czarnkowie z gromady Kluczewo w powiecie szczecineckim oraz d) wieś Lipno[a] z gromady Nowe Worowo w powiecie drawskim – w tymże województwie[9][10].
31 grudnia 1959 do gromady Połczyn-Zdrój włączono obszar zniesionej gromady Toporzyk[11] (łącznie z wsią Lipno, co jest niejednoznaczne[a]) oraz wsie Stare Ludzicko i Nowe Ludzicko ze zniesionej gromady Rzecino w tymże powiecie[12][13].
Odtąd, w latach 1960–1961, gromada Połczyn-Zdrój stanowiła zlepek przeróżnych wsi należących poprzednio do czterech różnych powiatów (białogardzkiego, drawskiego, szczecineckiego i świdwińskiego), czterech gmin (Kluczewo, Połczyn-Zdrój, Ostrowice i Rąbino) i sześciu gromad utworzonych po 1954 (Bolkowo, Kołacz, Nowe Worowo, Rzecino, Toporzyk i Zajączkówko). W 1960 roku obejmowała 16 dawnych (sprzed 1954) gromad: Buślary, Cieminko, Czarnkowie, Gaworkowo, Gawroniec, Kołacz, Lipno, Nowe Ludzicko, Ogartowo, Rzęsna, Słowianki, Smołdzięcino, Stare Ludzicko, Toporzyk, Zajączkowo i Zajączkówko.
31 grudnia 1961 z Połczyn-Zdrój wyłączono wsie Cieminko i Smołdzięcino, włączając je z powrotem do gromady Nowe Worowo w powiecie drawskim[14]; do gromady Połczyn-Zdrój włączono natomiast obszar gruntów PGR Gawroniec (130,79 ha) z gromady Ostrowice w powiecie drawskim w tymże województwie[15].
W 1965 roku gromadą zarządzało 27 członków gromadzkiej rady narodowej[16].
31 grudnia 1971 do gromady Połczyn-Zdrój włączono obszar zniesionej gromady Popielewo w tymże powiecie (Popielewo, Brusno, Kocury i Ogrodno)[17].
1 stycznia 1972 do gromady Połczyn-Zdrój włączono grunty o powierzchni 1969 ha z miasta Połczyn-Zdrój w tymże powiecie[18][19].
Gromada przetrwała do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy gminnej[20]. 1 stycznia 1973 w powiecie świdwińskim reaktywowano zniesioną w 1954 roku gminę Połczyn-Zdrój[21][22].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c 31 grudnia 1959, według zapisu w Dzienniku Ustaw z 27 listopada 1959, z gromady Nowe Worowo w powiecie drawskim miała być wyłączona wieś Lipno i włączona do gromady Toporzyk w powiecie świdwińskim w tymże województwie (Dz.U. z 1959 r. nr 65, poz. 390). Zapis ten jest niejasny, ponieważ według Dziennika Ustaw z 29 listopada 1957 Lipno wyłączono z gromady Nowe Worowo już dwa lata wcześniej, 1 stycznia 1958, włączając je do gromady Połczyn-Zdrój w powiecie świdwińskim (Dz.U. z 1957 r. nr 59, poz. 308). Trudno zatem ustalić, który z dwóch niejednoznacznych zapisów jest poprawny i zatem w której gromadzie (Nowe Worowo czy Połczyn-Zdrój) i w którym powiecie (drawskim czy świdwińskim) znajdowało się Lipno w latach 1958–1959:
- Za gromadą Połczyn-Zdrój w powiecie świdwińskim przemawiają okoliczności geograficzne, ponieważ w 1958 roku do powiatu świdwińskiego włączono także Cieminko, Smołdzięcino i Kolonię Lipno z gromady Nowe Worowo (do gromady Toporzyk) oraz Czarnkowie z gromady Kluczewo w powiecie szczecineckim (do gromady Połczyn-Zdrój), co fizycznie odcięłoby Lipno od gromady Nowe Worowo (i powiatu drawskiego), tym bardziej, że jedyna droga z Lipna do Nowego Worowa przebiega przez Smołdzęcino, które w 1958 roku włączono do powiatu świdwińskiego. Pozostawienie zatem Lipna w gromadzie Nowe Worowo utworzyłoby nielogiczną eksklawę powiatu drawskiego na terenie powiatu świdwińskiego.
- Za gromadą Nowe Worowo w powiecie drawskim przemawia jedynie brak logiki manewru w 1959 roku. Gdyby Lipno w latach 1958–1959 należało do gromady Połczyn-Zdrój, nie miałoby sensu włączania jej 31 grudnia 1959 do gromady Toporzyk, którą tego samego dnia zniesiono i włączono właśnie do gromady Połczyn-Zdrój.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
- ↑ Podział administracyjny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Warszawa: Urząd Rady Ministrów – Biuro do spraw Prezydiów Rad Narodowych, 1956.
- ↑ Mała Encyklopedia Powszechna PWN. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959.
- ↑ Gromadę Kołacz włączono tego samego dnia do powiatu świdwińskiego z powiatu białogardzkiego (Dz.U. z 1957 r. nr 59, poz. 308)
- ↑ a b Uchwała Nr 29 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Koszalinie z dnia 14 listopada 1957 roku w sprawie zmian granic niektórych gromad w województwie koszalińskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Koszalinie z dnia 12 grudnia 1957 r., Nr. 12, Poz. 57)
- ↑ Uchwała Nr 30 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Koszalinie z dnia 14 listopada 1957 roku w sprawie zniesienia i utworzenia niektórych gromad w województwie koszalińskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Koszalinie z dnia 12 grudnia 1957 r., Nr. 12, Poz. 56)
- ↑ Gromadę Bolkowo przyłączono do powiatu białogardzkiego z powiatu świdwińskiego tego samego dnia
- ↑ Dz.U. z 1957 r. nr 59, poz. 308
- ↑ Gromadę Nowe Worowo przyłączono do powiatu drawskiego z powiatu szczecineckiego tego samego dnia
- ↑ Uchwała Nr 20 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Koszalinie z dnia 30 września 1959 roku w sprawie zniesienia i utworzenia niektórych gromad w województwie koszalińskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Koszalinie z dnia 16 grudnia 1959 r., Nr. 10, Poz. 52)
- ↑ Uchwała Nr 19 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Koszalinie z dnia 30 września 1959 roku w sprawie zmian granic niektórych gromad oraz zmian siedzib niektórych gromadzkich rad narodowych w województwie koszalińskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Koszalinie z dnia 16 grudnia 1959 r., Nr. 10, Poz. 53)
- ↑ Zapisano błędnie Rzęcino
- ↑ Dz.U. z 1961 r. nr 11, poz. 59
- ↑ Dz.U. z 1961 r. nr 51, poz. 283
- ↑ Uchwała Nr 3/65 Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Świdwinie z dnia 22 marca 1965 r. w sprawie ustalenia liczby członków gromadzkich rad narodowych (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Koszalinie z dnia 3 kwietnia 1965 r., Nr. 4, Poz. 28)
- ↑ Uchwała Nr XIII/38/71 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Koszalinie z dnia 29 września 1971 roku w sprawie zniesienia i utworzenia niektórych gromad w województwie koszalińskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Koszalinie z dnia 15 grudnia 1971 r., Nr. 9, Poz. 82)
- ↑ Zarządzenie Nr 12/71 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Koszalinie z dnia 2 grudnia 1971 roku w sprawie szczegółowego określenia granic niektórych miast w województwie koszalińskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Koszalinie z dnia 15 grudnia 1971 r., Nr. 9, Poz. 84)
- ↑ Dz.U. z 1971 r. nr 27, poz. 257
- ↑ Wykaz miast, osiedli i gromad: stan z dn. 1 I 1971 r., Cz. 1. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny – Biuro Spisów, 1971.
- ↑ Uchwała Nr XXIII/77/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Koszalinie z dnia 9 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie koszalińskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Koszalinie z dnia 20 grudnia 1972 r., Nr 13, Poz. 76)
- ↑ Do 1954 roku gmina Połczyn-Zdrój należała do powiatu białogardzkiego