Porozumienie z Dohy (2020)
.jpg) Amerykański dyplomata Zalmay Khalilzad (po lewej) i dyplomata talibów Abdul Ghani Beradar (po prawej) podpisują umowę w obecności katarskich mediatorów w Sheraton Grand Doha Resort | |||
| Data |
29 lutego 2020 r. | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Wynik |
koniec walk amerykańsko-talibskich | ||
| Strony traktatu | |||
| |||
Porozumienie w sprawie zaprowadzenia pokoju w Afganistanie (ang. Agreement for Bringing Peace to Afghanistan, paszto افغانستان ته د سولې راوستلو تړون), powszechnie znane jako Porozumienie z Dohy[1] – porozumienie pokojowe podpisane przez Stany Zjednoczone i Talibów 29 lutego 2020 r. w katarskiej Dosze, mające na celu zakończenie wojny w Afganistanie.
Wynegocjowane w imieniu Stanów Zjednoczonych przez Zalmaya Khalilzada porozumienie nie uwzględniało stanowiska ówczesnego rządu Afganistanu[2].
Umowa, do której dołączono także tajne załączniki, była jednym z kluczowych wydarzeń, które doprowadziły do upadku morali afgańskiego wojska i sił bezpieczeństwa (ANDSF) oraz lokalnej ludności. Zgodnie z warunkami umowy Stany Zjednoczone znacznie ograniczyły liczbę nalotów, pozbawiając ANDSF kluczowej przewagi w powstrzymywaniu Talibów[3].
Postanowienia
[edytuj | edytuj kod]Porozumienie przewidywało ograniczenia w prowadzeniu walk zarówno dla USA, jak i Talibów, a także przewidywało wycofanie wszystkich sił NATO z Afganistanu w zamian za zobowiązania Talibów w zakresie przeciwdziałania terroryzmowi. Stany Zjednoczone zgodziły się na początkową redukcję liczebności swoich sił zbrojnych z 13 000 do 8600 żołnierzy w ciągu 135 dni (tj. do lipca 2020 r.), a następnie całkowite wycofanie sił w ciągu 14 miesięcy (tj. do 1 maja 2021 r.), jeśli talibowie dotrzymają swoich zobowiązań. Stany Zjednoczone zobowiązały się również do zamknięcia pięciu baz wojskowych w ciągu 135 dni i wyraziły zamiar zniesienia sankcji gospodarczych wobec talibów do 27 sierpnia 2020 r.[4]
Reakcje międzynarodowe
[edytuj | edytuj kod]Porozumienie zostało przyjęte z zadowoleniem przez Pakistan, Chiny, Rosję i Indie[2][5] i jednomyślnie poparte przez Radę Bezpieczeństwa ONZ[6].
Realizacja
[edytuj | edytuj kod]Jednakże po zawarciu umowy liczba ataków rebeliantów na same (bez towarzyszących sił koalicyjnych) afgańskie siły bezpieczeństwa wzrosła, w wyniku czego zginęły tysiące osób. Jednakże realizacje uzgodnień były kontynuowane. Pod koniec stycznia 2021 r. w kraju pozostało zaledwie 2500 żołnierzy amerykańskich, a siły NATO zostały całkowicie ewakuowane. Stany Zjednoczone zakończyły pełną ewakuację 30 sierpnia 2021 r., gdy talibowie siłą przejęli władzę nad krajem[7].
Krytyka
[edytuj | edytuj kod]Krytycy umowy twierdzili, że ówczesna administracja Trumpa zastosowała politykę appeasementu wobec talibów i zignorowała ówczesny rząd Afganistanu tylko by najszybciej wycofać wojska z tego kraju[8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Douglas Little: Us versus Them, Second Edition: The United States, Radical Islam, and the Rise of the Green Threat. UNC Press Books, 2022-08-02. ISBN 978-1-4696-7062-1. (ang.).
- ↑ a b Nayanima Basu: India asserts Afghanistan's 'national sovereignty' as peace talks with Taliban start in Qatar. ThePrint, 12 września 2020. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ US withdrawal prompted collapse of Afghan army: Report, Al Jazeera, 18 maja 2022.
- ↑ Agreement for Bringing Peace to Afghanistan (between the Islamic Emirate of Afghanistan which is not recognized by the United States as a state and is known as the Taliban and the United States of America) (2020), Doha, 29 lutego 2020.
- ↑ India Loath to Welcome US-Taliban Agreement but Notes All Afghans Have Hailed Deal. The Wire, 1 marca 2020.
- ↑ Security Council resolution endorses moves towards long-sought Afghanistan peace. United Nations, 10 marca 2020.
- ↑ US withdrawal prompted collapse of Afghan army: Report [online], Al Jazeera (ang.).
- ↑ Pavan Chaurasia: The Crocodile has been fed, yet again!. The Statesman, 17 sierpnia 2021.