Pucharek kielichowaty
.jpg) Owocniki na pniu drzewa | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
pucharek kielichowaty |
| Nazwa systematyczna | |
| Hymenoscyphus calyculus (Fr.) W. Phillips Man. Brit. Discomyc. (London): 136 (1887) | |
Pucharek kielichowaty (Hymenoscyphus calyculus (Fr.) W. Phillips) – gatunek grzybów z rodziny tocznikowatych (Helotiaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hymenoscyphus, Helotiaceae, Helotiales, Leotiomycetidae, Leotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1849 r. Elias Fries, nadając mu nazwę Helotium calyculus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1887 r. William Phillips[1].
Ma ponad 30 synonimów. Niektóre z nich:
- Calycella conscripta (P. Karst.) Boud., 1907
- Helotium virgultorum Fr. 1849
- Hymenoscyphus conscriptus (P. Karst.) Korf ex Kobayasi, Hirats. f., Aoshima, Korf, Soneda, Tubaki & Sugiy. 1967[2].
Polską nazwę podaje m.in. internetowy atlas grzybów[3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Typu apotecjum, zbudowane z miseczki i trzonka. Miseczka o średnicy 2–5 mm na trzonku o wysokości kilku mm. Powierzchnia górna jasnożółta i gładka, powierzchnia dolna i trzon bladożółta do białawej, gładka lub drobno kutnerowata[4].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki 15–24 × 3–4 µm, nieregularnie wrzecionowate, gładkie, czasami z przegrodami. Parafizy cienko-cylindryczne, z przegrodami[4].
- Gatunki podobne
Jaskrawożółty kolor odróżnia pucharka kielichowatego od innych pucharków, można go jednak pomylić z podobnie ubarwioną dwuzarodniczką cytrynową (Bisporella citrina). Odróżnia się ona brakiem trzonu i zwykle rośnie na kłodach i pniach, a nie na gałązkach i patykach[4].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Podano stanowiska pucharka kielichowatego w Ameryce Północnej, Europie, i Azji. Najwięcej stanowisk podano w Europie, występuje tu na całym obszarze z wyjątkiem części południowo-wschodniej[5]. W Polsce M.A. Chmiel w 2006 r. przytoczyła ponad 20 stanowisk[6]. Nowe stanowiska podano także w latach następnych[7], a najbardziej aktualne są w internetowym atlasie grzybów. Zaliczony w nim jest do gatunków zagrożonych, wartych objęcia ochroną[8].
Grzyb saprotroficzny. Rozwija się na martwym drewnie i gałązkach drzew liściastych[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-03-10] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2023-03-12] (ang.).
- ↑ Pucharek kielichowaty Hymenoscyphus calyculus [online], Nagrzyby (pol.).
- ↑ a b c Michael Kuo, Hymenoscyphus calyculus [online], Mushroom Expert [dostęp 2023-03-12] (ang.).
- ↑ Występowanie Hymenoscyphus calyculus na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-03-12] (ang.).
- ↑ a b Maria Alicja Chmiel, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany PAN, 2006, s. 54, ISBN 978-83-89648-46-4.
- ↑ Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-03-12].
- ↑ Aktualne stanowiska Hymenoscyphus calyculus w Polsce [online], gbif.org [dostęp 2023-03-12] (pol.).