Rdzawoporek kruchy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rdzawoporek kruchy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

żagwiowce

Rodzina

incertae sedis

Rodzaj

rdzawoporek

Gatunek

rdzawoporek kruchy

Nazwa systematyczna
Fuscopostia fragilis (Fr.) B.K. Cui, L.L. Shen & Y.C. Da
Persoonia 42: 119 (2018) [2019]

Rdzawoporek kruchy (Fuscopostia fragilis (Fr.) B.K. Cui, L.L. Shen & Y.C. Da) – gatunek grzybów z rzędu żagwiowców (Polyporales)[1].

Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Fuscopostia, Incertae sedis, Polyporales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten opisał w 1828 r. Elias Fries nadając mu nazwę Polyporus fragilis[1]. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę, nadali mu B.K. Cui, L.L. Shen i Y.C. Da w 2019 r.[1]

Ma 27 synonimów. Niektóre z nich:

  • Oligoporus fragilis (Fr.) Gilb. & Ryvarden 1985
  • Postia fragilis (Fr.) Jülich 1982
  • Spongiporus fragilis (Fr.) A. David 1980
  • Tyromyces fragilis (Fr.) Donk 1933[2].

Stanisław Domański w 1967 r. nadał mu polską nazwę białak kruchy (Oligoporus fragilis), Władysław Wojewoda w 2003 r. drobnoporek kruchy (Tyromyces fragilis)[3]. Obydwie te nazwy są niespójne z aktualną nazwą naukową. W 2021 r. Komisja ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów zarekomendowała nazwę rdzawoporek kruchy[4].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Owocnik

Jednoroczny, siedzący lub rozpostarto-odgięty, tworzący pojedyncze, dwuczłonowe lub wydłużone kapelusze o wymiarach do 4 × 6 × 1 cm. Górna powierzchnia biaława do płowożółtej, przechodząca w czerwonawo-brązową po zgnieceniu lub wyschnięciu, owłosiona lub naga, strefowana, ale nie bruzdowana. Brzeg jednobarwny, pory białawe do płowożółtych, przechodzące w czerwonawo-brązowe po stłuczeniu lub wyschnięciu, okrągłe do kanciastych, 5-6 na mm, z wiekiem postrzępione. Kontekst biały, po wyschnięciu brązowawy, włóknisty, niestrefowany, do 1,5 cm grubości. Warstwa rurek ciemniejsza od kontekstu, o grubości do 4 mm[5].

Cechy mikroskopowe

System strzępkowy monomityczny. Strzępki kontekstu w KOH szkliste, cienko- lub grubościenne, czasami rozgałęzione, ze sprzążkami, o średnicy 3–7 µm;. Strzępki tramy szkliste, cienkościenne lub grubościenne, często rozgałęzione, ze sprzążkami, o średnicy 2,5–4 µm. Brak cystyd i innych sterylnych elementów hymenium. Podstawki maczugowate, 4-stergmowe, 13–20 × 4,5–5,5 µm, ze sprzążką bazalną. Bazydiospory cylindryczne, przeważnie zakrzywione, szkliste, gładkie, nieamyloidalne, 4–6 × 1–1,5 µm[5].

Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]

Rdzawoporek kruchy występuje na całej półkuli północnej, a także na Nowej Zelandii[6]. W Polsce w 2003 r. W. Wojewoda przytoczył 10 stanowisk z uwagą, że częstość występowania i stopień zagrożenia nie są znane[3]. Aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów. Zaliczony w nim jest do gatunków rzadkich[7].

Nadrzewny grzyb saprotroficzny. Występuje w lasach na martwym drewnie drzew iglastych[3]; na sosnach, świerkach, jodłach, jałowcach i modrzewiach, najczęściej na świerkach. Powoduje brunatną zgniliznę drewna[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d Index Fungorum [online] [dostęp 2022-11-14] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2022-11-14] (ang.).
  3. a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  4. Rekomendacja nr 2/2021 Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego [online] [dostęp 2021-07-19].
  5. a b c Postia fragilis [online], Mycobank [dostęp 2022-11-14].
  6. Występowanie Fuscopostia fragilis na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2022-11-15] (ang.).
  7. Aktualne stanowiska rdzawoporka kruchego w Polsce [online], gbif.org [dostęp 2022-11-15] (pol.).