Przejdź do zawartości

Robert Klein (żołnierz)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Robert Klein
Роберт Александрович Клейн
Ilustracja
Grób Roberta Kleina na orłowskim cmentarzu wojskowym
kapitan kapitan
Data i miejsce urodzenia

9 marca 1913
Kriwcowka

Data i miejsce śmierci

30 stycznia 1990
Orzeł

Przebieg służby
Lata służby

1932–1946

Siły zbrojne

Armia Czerwona
partyzantka radziecka

Jednostki

Front Południowo-Zachodni
Oddział partyzancki im. Wasilija Czapajewa
1 Ukraińska Dywizja Partyzancka

Stanowiska

Dowódca kompanii pancernej
Szef grupy ruchu oporu
Dowódca partyzanckiej kompanii wywiadowczej
Szef wywiadu dywizji partyzanckiej i zastępca jej szefa sztabu

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa:

Późniejsza praca

Szef wydziału transportu osobowego miasta Orzeł

Odznaczenia
Złota Gwiazda Bohatera Związku Radzieckiego
Order Lenina Order Lenina Order Lenina Order Lenina Order Bohdana Chmielnickiego III klasy Order Wojny Ojczyźnianej I klasy Order Czerwonego Sztandaru Pracy Medal jubileuszowy „W upamiętnieniu 100-lecia urodzin Władimira Iljicza Lenina” Medal „Partyzantowi Wojny Ojczyźnianej” I klasy (ZSRR) Medal „Za obronę Kijowa” Medal „Za Zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941-1945” Medal jubileuszowy „Dwudziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” Medal jubileuszowy „Trzydziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” Medal jubileuszowy „Czterdziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” Medal jubileuszowy „50 lat Sił Zbrojnych ZSRR” Medal jubileuszowy „70 lat Sił Zbrojnych ZSRR” Medal „W upamiętnieniu 1500-lecia Kijowa” Order Krzyża Grunwaldu III klasy Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari

Robert Aleksandrowicz Klein (ros. Роберт Александрович Клейн, ur. 24 lutego?/9 marca 1913 w Kriwcowce nad Wołgą, zm. 30 stycznia 1990 w Orle) – Niemiec nadwołżański, radziecki oficer wojsk pancernych, partyzant i wywiadowca, Bohater Związku Radzieckiego.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

W 1931 ukończył technikum mechaniczne w Marksie, był Komsomolcem. W 1932 wezwany do odbycia służby w Armii Czerwonej. Odbywał ją na Dalekim Wschodzie do 1934, kiedy trafił do Szkoły Wojsk Pancernych im. Władimira Lenina w Uljanowsku, którą ukończył w 1937. Jesienią 1938 aresztowany przez NKWD pod zarzutem uczestnictwa w rzekomym antyradzieckim spisku marszałka Wasilija Blüchera. Zwolniony po paru miesiącach śledztwa.

Po rozpoczęciu operacji Barbarossa, w stopniu starszego lejtnanta, dowodził kompanią czołgów na froncie. 12 września 1941, w rejonie miasta Oster, został ciężko ranny. Nieprzytomnego Kleina, którego pozostawiono na polu bitwy, od śmierci z rąk nazistów uratowała lokalna ludność, u której znalazł schronienie i opiekę.

Po wyzdrowieniu rozpoczął pracę w garażach samochodowych perejesławskiego Gebietskommissar, w którym utworzył komórkę antyhitlerowskiego ruchu oporu. Grupa Roberta Kleina zdobywała informacje nt. planów wroga, likwidowała okupantów i kolaborantów etc. ponosząc przy tym minimalne straty własne. Od czerwca służył w oddziale partyzanckim im. Wasilija Czapajewa (dowodził nim I. K. Prijmak) walczącym na kijowszczyźnie[1].

W czasie jednej z akcji w zasadzkę oddziału wpadła niemiecka kolumna wojskowa. Wśród jeńców był pułkownik Oberkommando der Wehrmacht a między zdobyczami materialnymi plany strategiczne III Rzeszy oraz pistolet typu Walther z monogramem gen-płk Heinza Guderiana. Od tego czasu Robert Klein w mundurze pułkownika Wehrmachtu dokonywał inspekcji garnizonów wojskowych oraz posterunków policji i żandarmerii sprawdzając stan ich uzbrojenia i umundurowania, warunki żywieniowe i kwaterunkowe a także dokonywał aktów sabotażu wysadzając w powietrze niemieckie kina, restauracje, kluby i stołówki[2].

We wrześniu 1943 oddział im. Czapajewa otrzymał rozkaz sabotażu przygotowań 4 Armii Pancernej do obrony na linii Dniepru. Klein ponownie przywdział mundur oficera OKW i razem z walczącym w oddziale żołnierzem OMSBON Aleksandrem Tkanko, udającym niemieckiego starszego sierżanta i kierowcę Opla Admirala „pułkownika”, udali się do dowództwa armii celem przedstawienia wymyślonego przez Sowietów rozkazu Hitlera o czekaniu armii na posiłki i o zbliżającej się nowej ofensywę Wehrmachtu. Mimo trudności dowództwo jednostki w końcu uwierzyło Kleinowi i wstrzymało dotychczasowe działania zajmując „wyznaczone przez Führera” stanowiska. Kiedy Klein nadzorował ruch wojsk niemieckich, Tkanko zneutralizował hitlerowskie ładunki wybuchowe. Akcja ta umożliwiła radzieckiej 57 Brygadzie Czołgów Gwardii łatwiejszą przeprawę przez rzekę i spowodowała spore straty wśród przeciwników. Robert Klein i Aleksandr Tkanko zostali za nią nagrodzeni tytułem Bohatera Związku Radzieckiego[3].

W 1944 Robert Klein został skierowany do 1 Ukraińskiej Dywizji Partyzanckiej im. Sidora Kowpaka walczącej na zachodniej Ukrainie i w Polsce jako szef wywiadu i zastępca szefa sztabu. W rejonie Warszawy został ponownie ciężko raniony. W 1946 w stopniu kapitana zwolniono go z wojska jako inwalidę wojennego. Razem z rodziną zamieszkał w Orle, gdzie rozpoczął pracę w transporcie samochodowym. Zmarł tam w 1990 i został pochowany na miejscowym cmentarzu wojskowym[4].

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

W 1934 ożenił się z Galiną Siemionowną Boszkurową (1917-1984). Para miała trójkę dzieci: podpułkownika Igora (1936-2006), Elwirę (1941-2014) i Artura (1947-)[5].

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Związek Radziecki

[edytuj | edytuj kod]

i inne

Polska Ludowa

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • П. Вершигора, "Рейд на Сан и Вислу"
  • К. Кайсенов, "Из когтей смерти"
  • Г. Алексеенко, "Шли на битву партизаны"
  • В. Лавриненков, "Возвращение в небо"