4 Armia Pancerna (III Rzesza)

4 Armia Pancerna (niem. 4. Panzerarmee) — niemiecka armia pancerna z okresu II wojny światowej.

Historia

Utworzona 17 lutego 1941 roku jako 4 Grupa Pancerna z dowództwa XVI Korpusu Armijnego.
W momencie rozpoczęcia Operacji Barbarossa składała się z 1 Dywizji Pancernej, 6 Dywizji Pancernej, 36 Dywizji Zmotoryzowanej, 269 Dywizji Piechoty, 8 Dywizji Pancernej, 3 Dywizji Zmotoryzowanej, 290 Dywizji Piechoty oraz w rezerwie Dywizji SS "Totenkopf".

W styczniu 1942 roku nadano jej nazwę 4 Armii Pancernej. W grudniu 1942 brała udział w nieudanej próbie uwolnienia 6 Armii okrążonej pod Stalingradem. Od grudnia 1942 do stycznia 1943 roku zwana też Grupą Armijną Hotha. Toczyła ciężkie walki obronne nad Dońcem i Mjusem w styczniu i lutym 1943 osłaniając odwrót Niemców z Kaukazu i powstrzymując ofensywę Armii Czerwonej po bitwie stalingradzkiej. Wraz z II Korpusem Pancernym SS wyprowadziła kontruderzenie i odbiła Charków w marcu 1943. Walczyła pod Kurskiem w lipcu 1943, a następnie brała udział w walkach odwrotowych pod Charkowem, na linii Dniepru i Kijowem. W dalszej fazie wojny walczyła pod Chełmem, Lublinem i nad Wisłą, gdzie trzymała front do stycznia 1945. Wycofała się z Polski nad Odrę, gdzie wzięła jeszcze udział w walkach pod Zgorzelcem. Wojnę zakończyła nad Łabą.

Podporządkowana kolejno Grupie Armii B, C, Północ, Środek, Południe, B, Don, Południe, Północna Ukraina, A, Środek.

Dowódcy

• gen. płk Erich Höpner (styczeń 1941 – styczeń 1942)
• gen. płk Richard Ruoff (styczeń – maj 1942)
• gen. płk Hermann Hoth (maj 1942 – listopad 1943)
• gen. płk Erhard Raus (listopad 1943 – maj 1944)
• gen. płk Josef Harpe (maj – czerwiec 1944)
• gen. wojsk panc. Walther Nehring (czerwiec – sierpień 1944)
• gen. wojsk panc. Hermann Balck (sierpień – wrzesień 1944)
• gen. wojsk panc. Fritz-Hubert Gräser (wrzesień 1944 – maj 1945)

Struktura organizacyjna

• jednostki armijne (m.in. 4 Armijny Pułk Łączności)

kwiecień 1942

• V Korpus Armijny
• IX Korpus Armijny
• VII Korpus Armijny
• XX Korpus Armijny

październik 1944

• LVI Korpus Armijny
• XXXXII Korpus Armijny
• XXXXVIII Korpus Armijny

• XXIV Korpus Pancerny
  • 501 Batalion Czołgów Ciężkich

kwiecień 1945

• V Korpus Armijny
• LVII Korpus Pancerny
• Grupa Korpuśna Moser
  • 193 Dywizja Zapasowa
  • 404 Dywizja Zapasowa
  • 464 Dywizja Zapasowa
• 20 Dywizja Pancerna
• 21 Dywizja Pancerna
• Dywizja Ochrony Führera
• 1 Dywizja Pancerno-Spadochronowa Hermann Göring

Bibliografia

• Internetowy leksykon Wehrmachtu