Przejdź do zawartości

Rosomak

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rosomak
Gulo
Pallas, 1780[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – rosomak tundrowy (G. gulo)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Rząd

drapieżne

Podrząd

psokształtne

Infrarząd

Arctoidea

Nadrodzina

łasicokształtne

Rodzina

łasicowate

Podrodzina

Guloninae

Rodzaj

rosomak

Typ nomenklatoryczny

Gulo sibiricus Pallas, 1780 (= Mustela gulo Linnaeus, 1758)

Synonimy
Gatunki

4 gatunki (w tym 3 wymarłe) – zobacz opis w tekście

Rosomak[4] (Gulo) – rodzaj ssaków z podrodziny Guloninae w obrębie rodziny łasicowatych (Mustelidae).

Zasięg występowania

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje jeden żyjący współcześnie gatunek występujący w Eurazji i Ameryce Północnej[5][6][7].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 65–105 cm, długość ogona 21–26 cm; masa ciała samic 6–12 kg, samców 11–18 kg[6][8].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1780 roku niemiecki botanik i zoolog Peter Simon Pallas w publikacji własnego autorstwa poświęconej zoologii[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) rosomak tundrowy (G. gulo).

Etymologia

[edytuj | edytuj kod]

Gulo: łac. gulo, gulonis ‘żarłok’, od gula ‘obżarstwo, apetyt’[9].

Podział systematyczny

[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należy jeden występujący współcześnie gatunek[10][8][5][4]:

Opisano również gatunki wymarłe[11]:

  1. Nazwa odrzucona, publikacja Frischa Das Natur-System der Vierfüßigen Thierezostała uznana za nieważną (poza kilkoma wyjątkami) na mocy uprawnień ICZN, ze względu na niekonsekwentne stosowanie nazewnictwa binominalnego[2].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b P.S. Pallas: Spicilegia zoologica: quibus novae imprimis et obscurae animalium species iconibus, descriptionibus atque commentariis illustrantur. Cz. 14. Berolini: Prostant apud Gottl. August. Lange, 1780, s. 25. (łac.).
  2. Anonim. Opinion 258. Rejection for nomenclatorial Purposes of the work by Frisch (J. L.) published in 1775 under the title Das Natur-system der Vierfüssigen Thiere. „Opinions and declarations rendered by the International Commission on Zoological Nomenclature”. 5, s. 55–72, 1954. (ang.). 
  3. J.L. Frisch: Das Natur-System der Vierfüßigen Thiere. Glogau: Christian Friedrich Günther, 1775, s. 17. (niem.).
  4. a b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 156. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  5. a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 450. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
  6. a b S. Larivière & A.P. Jennings: Family Mustelidae (Weasels and relatives). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 627–628. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).
  7. D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Genus Gulo. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-05-23].
  8. a b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 685. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  9. T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 303, 1904. (ang.). 
  10. N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-12-20]. (ang.).
  11. J.S. Zijlstra, Gulo Pallas, 1780, Hesperomys project (Version 23.8.1), DOI10.5281/zenodo.7654755 [dostęp 2023-12-20] (ang.).
  12. М.В. Сотникова. К истории рода Gulo в Евразии. „Труды Зоологического института РАН”. 3, s. 138–145, 1982. (ros.). 
  13. T. Kormos. Drei neue Raubtiere aus den Präglazial-Schichten des Somlyóhegy bei Püspökfürdö. „Mitteilungen aus dem Jahrbuche der königl. ungarischen Geologischen Reichsanstalt”. 22 (3), s. 223–247, 1914. (niem.). 
  14. J.X. Samuels, K.E. Bredehoeft & S.C. Wallace. A new species of Gulo from the Early Pliocene Gray Fossil Site (Eastern United States); rethinking the evolution of wolverines. „PeerJ”. 6, s. e4648, 2018. DOI: 10.7717/peerj.4648. (ang.).