Rudolf Zuber
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
profesor nauk geologicznych | |
Alma Mater | |
Doktorat | |
Profesura | |
Polska Akademia Umiejętności | |
Status |
członek krajowy czynny |
Uczelnia |
Rudolf Zuber (ur. 13 września 1858 w Orlat, zm. 5 kwietnia 1920 we Lwowie) – polski geolog i podróżnik[1], encyklopedysta.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Studiował geologię na Uniwersytecie Lwowskim. W latach 1881–1882 pracował jako wolontariusz w Państwowym Zakładzie Geologicznym w Wiedniu. W 1883 r. obronił doktorat z filozofii na Uniwersytecie Lwowskim. Od 1884 był wykładowcą na tej uczelni[1] (od 1896 jako profesor). W latach 1895–1915 kierował Katedrą Geologii i Paleontologii Uniwersytetu Lwowskiego. Od 1884 r. był współpracownikiem komisji fizjograficznej i od 1916 r. członkiem Akademii Umiejętności w Krakowie (później Polskiej Akademii Umiejętności). Był światowej sławy specjalistą i rzeczoznawcą w poszukiwaniach ropy naftowej, brał udział w międzynarodowych kongresach geologicznych; w Rosji (1897), Meksyku (1906) i Kanadzie (1913)[2]. Jako znany w świecie geolog był wzywany do poszukiwań ropy przez liczne kompanie i rządy. W roku 1919 jako ekspert od spraw ropy naftowej był członkiem Biura Prac Kongresowych podczas konferencji pokojowej w Paryżu.
Był encyklopedystą oraz edytorem Encyklopedii zbiór wiadomości z wszystkich gałęzi wiedzy – polskiej encyklopedii wydanej w latach 1898–1907 przez społeczną organizację edukacyjną Macierz Polska, która działała w Galicji w okresie zaboru austriackiego. Opisał w niej zagadnienia z zakresu mineralogii, geologii, chemii oraz przemysłu naftowego[3] .
Jego podróże naukowe objęły wszystkie, poza Australią, zamieszkane części świata:
- badał geologię Karpat Wschodnich
- w latach 1886–1892 prowadził prace badawcze w Argentynie (poszukiwania ropy naftowej w pobliżu Mendozy), a także w Chile, Boliwii i Wenezueli
- w latach 1900–1910 prowadził badania na Kaukazie, w Hiszpanii, Meksyku, Wenezueli, Trynidadzie, Kanadzie i Stanach Zjednoczonych
- w 1910 został zaproszony do przeprowadzenia poszukiwań w koloniach brytyjskich Afryki Zachodniej - Nigerii i Złotym Wybrzeżu (obecna Ghana). Prowadził poszukiwania również na Wybrzeżu Kości Słoniowej i na wybrzeżach Gwinei zachodnioafrykańskiej
- w 1912 wyjechał do Indii Brytyjskich, gdzie eksplorował Góry Solne (Sakhisar), w Pendżabie.
- w latach 1912–1914 odkrył w Krynicy źródła silnej szczawy alkalicznej, noszącej odtąd nazwę od swego odkrywcy
Podczas swoich wypraw prowadził rozległe badania geologiczne, znacznie wykraczające poza poszukiwanie ropy naftowej, opracowywał mapy geologiczne badanych terenów. W rejonie Cieśniny Magellana i w Kordylierach poszukiwał m.in. pokładów węgla, w czasie pobytu w Ameryce Południowej zbierał skamieliny. Rezultaty swoich badań zamieszczał w „Rozprawach Akademii Umiejętności. Wydział Matematyczno-Przyrodniczy” i czasopiśmie „Kosmos”[4]. W 1897 r. opracował „Mapę obszarów naftowych Galicji”. Swoje spostrzeżenia i poglądy na powstanie fliszu i występujących w nim złóż naftowych zamieścił w dziele Flisz i nafta (1918)[5].
W latach 1888–1889, 1898–1899 oraz 1918–1919 był prezesem Polskiego Towarzystwa Przyrodników im. Kopernika. Według stanu z 1914 był wiceprezesem sekcji balneotechnicznej Krajowego Związku Zdrojowisk i Uzdrowisk we Lwowie[6].
Został pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie. Jego synem był geolog Stanisław Zuber.
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]- W Krynicy-Zdroju źródło wody mineralnej „Zuber” nazwano na cześć odkrywcy Rudolfa Zubra[7].
- Klub Sportowy w Krynicy-Zdroju nazwano KS Zuber na cześć Rudolfa Zubra[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Stanisław Zieliński , Mały słownik pionierów polskich kolonialnych i morskich : podróżnicy, odkrywcy, zdobywcy, badacze, eksploratorzy, emigranci - pamiętnikarze, działacze i pisarze migracyjni, Warszawa: Inst. Wyd. Ligi Morskiej i Kolonialnej, 1933, s. 636 .
- ↑ a b Kazimierz Górka , Agnieszka Thier , ZASŁUGI RUDOLFA ZUBERA DLA KRYNICY-ZDRÓJ ORAZ BADAŃ GEOLOGICZNYCH W POLSCE I NA ŚWIECIE, „Studia Ekonomiczne” (2/2020), Warszawa: Instytut Nauk Ekonomicznych PAN, s. 35, ISSN 0239-6416 [dostęp 2024-09-28] (pol.).
- ↑ Finkel 1898 ↓.
- ↑ Nekrologia. Rudolf Zuber Czas 1920 nr 112 z 12 maja s. 3
- ↑ Niemczynow Grażyna, Burchart Jan: Mały słownik geologiczny, wyd. II, Wiedza Powszechna, Warszawa 1966, s. 256
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1914. Lwów: 1914, s. 1048.
- ↑ Naturalna Woda Lecznicza Zuber. kryniczanka.pl. [dostęp 2024-09-28]. (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Ludwik Finkel: Encyklopedya zbiór wiadomości z wszystkich gałęzi wiedzy, t. I. Lwów: Macierz Polska, Nakładem Wydawnictwa Macierzy Polskiej, druk. E. Winiarza, 1898, s. III-IX.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Publikacje Rudolfa Zubera w bibliotece Polona
- Absolwenci Uniwersytetu Lwowskiego
- Członkowie Polskiej Akademii Umiejętności
- Pochowani na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie
- Polscy encyklopedyści
- Polscy geolodzy
- Polscy podróżnicy i odkrywcy
- Prezesi Polskiego Towarzystwa Przyrodników im. Kopernika
- Wykładowcy Uniwersytetu Lwowskiego
- Ludzie związani z Krynicą-Zdrojem
- Urodzeni w 1858
- Zmarli w 1920