Ryjówka iberyjska

Ryjówka iberyjska
	Sorex granarius
	Miller, 1910
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	ryjówkokształtne
Rodzina	ryjówkowate
Podrodzina	ryjówki
Plemię	ryjówki
Rodzaj	ryjówka
Podrodzaj	Sorex Sorex
(bez rangi)	grupa ryjówki aksamitnej
Gatunek	ryjówka iberyjska
Synonimy
	Sorex araneus granarius Miller 1910;
	Sorex araneus granarius Miller 1910;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ryjówka iberyjska^[3] (Sorex granarius) – gatunek ssaka z rodziny ryjówkowatych, zamieszkujący Półwysep Iberyjski^[4].

Genetyka

Diploidalna liczba chromosomów wynosi 2n = 36 bądź 37. Liczba fundamentalna od 38 do 40. Chromosom X jest duży i metacentryczny. Wszystkie autosomy są akrocentryczne, czego nie obserwuje się u żadnego innego przedstawiciela grupy ryjówki aksamitnej. Występują 2 chromosomy Y, oba akrocentryczne, Y₁ niewielki, a Y₂ średnich rozmiarów^[4].

Budowa

Średnich rozmiarów ryjówka. Długość głowy i tułowia wynosi od 6,3 do 7,2 cm w przypadku osobników niedojrzałych, brak innych danych. Ogon mierzy od 3,8 do 4,4 cm. Osiąga więc ponad 50% długości głowy i ciała. Ucho osiąga między 0,53 a 0,74 cm. Tylna stopa ma od 1,1 do 1,25 cm. Masa ciała zawiera się w przedziale od 4,5 do 8 g również dla zwierząt niedojrzałych^[4].

Ubarwienie jest trójkolorowe. Grzbiet przyjmuje barwę sepii do ciemnego brązu. Kontrastujące boki są odeń jaśniejsze. Brzuch ma barwę żółtawoszarą. Autorzy zwracają uwagę na dwukolorowy ogon, w kolorze sepii grzbietowo i ciemnej ochry brzusznie. Inaczej wyglądają osobniki młodociane, u których nie zauważa się kontrastu między ciemniejszym grzbietem i jaśniejszymi bokami ciała, mają bardziej blade ubarwienie^[4].

Systematyka

Ryjówka iberyjska opisana została w 1910 przez Gerrita Smitha Millera jako podgatunek ryjówki aksamitnej. Jako miejsce typowe autor podał La Granja, Segovia, Spain, tak więc holotyp pochodził z Hiszpanii^[4].

Badania genetyczne dotyczące jądrowego i mitochondrialnego DNA wykazały przynależność ryjówki iberyjskiej do araneus group, grupy gatunków ryjówki aksamitnej^[4].

Nie wyróżnia się podgatunków^[4].

Tryb życia i cykl życiowy

W Portugalii ryjówka iberyjska przystępuje do rozrodu wiosną i latem. Autorzy wspominają o zbadaniu dwóch ciężarnych samic ryjówki iberyjskiej. Napotkano je w kwietniu i czerwcu. Pierwsza miała w macicy 4 zarodki, a kolejna 6. Ciąża w Portugalii trwa od 18 do 21 dni, kończąc się porodem od pięciu do siedmiu noworodków. Ryjówki te dojrzewają w drugim roku życia, przystępują do rozrodu i zwykle nie przeżywają kolejnej jesieni^[4].

Rozmieszczenie geograficzne

Ryjówka iberyjska zamieszkuje Półwysep Iberyjski. W Portugalii spotyka się ją na północy kraju, na północ od rzeki Tag. W Hiszpanii, skąd pochodził holotyp, obserwuje się ją na północnym zachodzie i w centrum kraju. Dokładniej zamieszkuje hiszpańską Galicję, zachodni Leon, północno-zachodnią Zamorę, wymienia się także Mesetę^[4].

Ekologia

Siedliskiem życia ryjówki iberyjskiej są góry środkowej Hiszpanii aż do wysokości 2000 m nad poziomem morza, gdzie zamieszkuje brzegi rzek i potoków, ale też atlantyckie wybrzeże, gdzie występuje na trawiastych równinach. Ponieważ nie są to szeroko rozpowszechnione siedliska, ryjówka iberyjska spotykana jest rzadko^[4].

Nie ma też informacji dotyczących jej pożywienia^[4].

Zagrożenia i ochrona

IUCN uznaje ryjówkę iberyjską za gatunek najmniejszej troski^[2]^[4].

Przypisy

↑ Sorex granarius, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Sorex granarius, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 73. ISBN 978-83-88147-15-9.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l 17. Iberian Shrew, s. 400–401 w: CJC. Burgin CJC. i inni, Family Soricidae (Shrews), [w:] Don ED.E. Wilson, Rusell AR.A. Mittermeier, Handbook of the Mammals of the World, t. 8. Insectivores, Sloth and Collugos, Barcelona: Lynx Edicions in association with Conservation International and IUCN, 2018, s. 332–551, ISBN 978-84-16728-08-4 (ang.).

[itis-1] Sorex granarius, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] Sorex granarius, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[miiz-3] Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 73. ISBN 978-83-88147-15-9.

[HMW-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l 17. Iberian Shrew, s. 400–401 w: CJC. Burgin CJC. i inni, Family Soricidae (Shrews), [w:] Don ED.E. Wilson, Rusell AR.A. Mittermeier, Handbook of the Mammals of the World, t. 8. Insectivores, Sloth and Collugos, Barcelona: Lynx Edicions in association with Conservation International and IUCN, 2018, s. 332–551, ISBN 978-84-16728-08-4 (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]