Sigma Librae

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Sigma Librae
σ Lib
Ilustracja
Położenie w gwiazdozbiorze
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Waga

Rektascensja

15h 04m 04,216s[1]

Deklinacja

−25° 16′ 55,06″[1]

Paralaksa (π)

0,00468 ± 0,00060[1]

Odległość

700 ± 100 ly
214 ± 31 pc

Wielkość obserwowana

3,21m[1]

Ruch własny (RA)

−71,16 ± 0,42 mas/rok[1]

Ruch własny (DEC)

−43,34 ± 0,23 mas/rok[1]

Prędkość radialna

−3,90 ± 0,70 km/s[1]

Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy

czerwony olbrzym

Typ widmowy

M3/4 III[1]

Masa

~2 M[2]

Promień

110 R[2]

Jasność

1900 L[2]

Temperatura

3600 K[2]

Alternatywne oznaczenia
Oznaczenie Flamsteeda: 20 Lib
2MASS: J15040422-2516549
Cordoba Durchmusterung: CD−24°11834
Fundamentalny katalog gwiazd: FK5 556
Boss General Catalogue: GC 20253
Katalog Gliesego: GJ 574.1
Katalog Henry’ego Drapera: HD 133216
Katalog Hipparcosa: HIP 73714
Katalog jasnych gwiazd: HR 5603
SAO Star Catalog: SAO 183139
Brachium, Zubenhakrabi; CPD−24°5432

Sigma Librae (Brachium, σ Lib) – gwiazda w gwiazdozbiorze Wagi, odległa od Słońca o około 700 lat świetlnych.

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

Gwiazda ta była dawniej traktowana jako część gwiazdozbioru Skorpiona. Johann Bayer nadał tej gwieździe oznaczenie Gamma Scorpii, jednak znajduje się ona daleko od obecnej granicy gwiazdozbiorów i jeszcze w XIX wieku Benjamin Apthorp Gould przemianował ją na Sigma Librae; pierwsze oznaczenie nie jest już obecnie używane[2][3]. Bayer określał ją nazwą własną Brachium, którą wywodził z poematu Georgiki Wergiliusza; tam jednak słowo łac. brachia oznacza po prostu „szczypce” i nie odnosi się do konkretnej gwiazdy[3]. Arabska nazwa gwiazdy, Zubenhakrabi, wywodzi się od arabskiego ‏زبانى العقرب‎ Zuban al-ʿAqrab, co oznacza „szczypce Skorpiona”[2]; wariantem tej nazwy (Zubenelhakrabi) jest określana była także Gamma Librae[4], a Elijah Burritt przypisał tę nazwę gwieździe eta Librae[2][5]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna w 2017 roku formalnie zatwierdziła użycie nazwy Brachium dla określenia tej gwiazdy[6].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Sigma Librae to czerwony olbrzym należący do typu widmowego M. Jasność tej gwiazdy przekracza 1500 razy jasność Słońca, ma ona temperaturę 3600 K, znacznie niższą niż fotosfera Słońca. Ma 110 razy większą średnicę od Słońca; gdyby Słońce było tak duże, rozciągałoby się do połowy odległości między orbitami Merkurego i Wenus. Jest to gwiazda zmienna półregularna, której obserwowana wielkość gwiazdowa zmienia się o 0,16m co 20 dni. Gwiazda ma nieaktywne węglowotlenowe jądro, wokół którego zachodzą reakcje syntezy helu i wodoru i zwiększa jasność, zmieniając się w mirydę. Ostatecznie odrzuci zewnętrzne warstwy, a jej jądro stanie się białym karłem[2].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h Sigma Librae w bazie SIMBAD (ang.)
  2. a b c d e f g h Jim Kaler: ZUBENHAKRABI (Sigma Librae). STARS. [dostęp 2017-05-19]. (ang.).
  3. a b Scorpio, or Scorpius, the Scorpion. W: Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 368–369. ISBN 0-486-21079-0. (ang.).
  4. Jim Kaler: Gamma Librae. STARS. [dostęp 2017-10-04]. (ang.).
  5. Libra, the Balance or Scales. W: Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 277–278. ISBN 0-486-21079-0. (ang.).
  6. Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2018-08-10. [dostęp 2018-12-05].