Smogóry (województwo lubuskie)
52°26′22″N 14°59′54″E/52,439444 14,998333
| wieś | |
_(Smogory).jpg) Fragment wsi | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) |
683[2] |
| Strefa numeracyjna |
95 |
| Kod pocztowy |
69-214[3] |
| Tablice rejestracyjne |
FSL |
| SIMC |
0185413 |
Położenie na mapie gminy Ośno Lubuskie  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |
Położenie na mapie powiatu słubickiego  | |
| 52°26′22″N 14°59′54″E/52,439444 14,998333[1]
| |
Smogóry (niem. Schmagorei, Treuhofen) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie słubickim, w gminie Ośno Lubuskie.
Miejscowość położona jest przy drodze lokalnej Radachów – Smogóry – Lubień, w pobliżu drogi wojewódzkiej nr 137.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Najstarsze wzmianki o wsi pochodzą z 1405 r., kiedy istniała już parafia i kościół. Jednak osada jest prawdopodobnie dużo starsza i była założona przez plemię Lubuszan. Wieś początkowo nazywała się – Schmagorei co w języku łużyckim oznacza osadę nad torfowiskiem.
W Smogórach funkcjonowała podziemna kopalnia węgla brunatnego, w latach 1860–1945 pod nazwą Oskar, a następnie do 1961 r. jako kopalnia Smogóry, we wsi znajdowała się także fabryka brykietów[4]. Zachowały się ruiny XVIII-wiecznego pałacu (przebudowanego w drugiej połowie XIX w.) oraz parku z fontanną i stawem. Kościół gotycki oraz oddalony o 600 m., duży cmentarz parafialny z resztkami nagrobków ewangelickich.
Dawniej we wsi znajdowała się piekarnia, restauracja, urząd pocztowy i stacja kolejowa. Stał też pomnik żołnierzy z I wojny światowej. We wsi znajdują się dwa budynki szkół (tysiąclatka i przedwojenny, przerobiony na plebanię). Wieś została rozbudowana w latach 30. i 80. XX w.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[5]:
- kościół filialny pod wezwaniem Najświętszego Serca Jezusa, murowano-drewniany, gotycki z XV wieku, 1702 roku. W XVI wieku podczas reformacji przechodzi w ręce protestantów. Kościół w XIX wieku przebudowany. Od 1945 roku rzymskokatolicki
inne zabytki:
- pałac z XVIII wieku.
Sport[edytuj | edytuj kod]
W miejscowości działa piłkarski Klub Sportowy „Smogórzanka” Smogóry, który przez długi okres był rezerwami Spójni Ośno Lubuskie. Klub został założony w 1960 roku i występuje w B-klasie[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 125191
- ↑ Wieś Smogóry w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-07-20] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1181 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Agnieszka Gontaszewska, Kopalnia węgla brunatnego Oskar w Smogórach (Ziemia Lubuska), „Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego Tom 466”, 2016.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego - stan na 31.12.2012 r.. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 56. [dostęp 2013-02-04].
- ↑ Spójnia III Smogóry
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Lewczuk J., Skaziński B. i inni, Zabytki północnej części województwa lubuskiego, Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Zielonej Górze, 2004, str. 147
