Języczka syberyjska: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
linkfix |
syst. APG web, WP:SK, drobne redakcyjne, kat. |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{ |
{{Takson infobox |
||
| |
|nazwa = Języczka syberyjska |
||
| |
|obrazek = Ligulaire-Souveyrols.JPG |
||
|systematyka_ref=<ref name=apweb>{{cytuj stronę |url=http://www.mobot.org/MOBOT/research/APweb/ | tytuł=Angiosperm Phylogeny Website | data dostępu=2010-04-15 | autor=Stevens P.F. | rok=2001... | język=en}}</ref> |
|||
| system = Reveala |
|||
| |
|domena= [[jądrowce]] |
||
| |
|królestwo= [[rośliny]] |
||
| |
|klad1= [[rośliny naczyniowe]] |
||
| |
|klad2= ''[[Euphyllophyta]]'' |
||
| |
|klad3= [[rośliny nasienne]] |
||
| |
|klasa= [[okrytonasienne]] |
||
| |
|klad5= [[astrowe]] |
||
|rząd = [[astrowce]] |
|||
⚫ | |||
|rodzina = [[astrowate]] |
|||
⚫ | |||
| |
|rodzaj = [[języczka]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
| |
|łacina = Ligularia sibirica |
||
|autor= (Karol Linneusz|L.]]) [[Alexandre Henri Gabriel de Cassini|Cass.]] |
|||
|cytat = F. Cuvier, Dict. sci. nat. 26:401. 1823 |
|||
⚫ | |||
|synonim = ''Cineraria sibirica'' (L.) L..<br />''Senecio ligularia'' Hook. f.,<br />''Senecio sibiricus'' (L.) L. f.<ref name=grin/> |
|||
⚫ | |||
}} |
}} |
||
{{cechy taksonu|chroniony}} |
{{cechy taksonu|chroniony}} |
||
'''Języczka syberyjska''' (''Ligularia sibirica'') – [[gatunek (biologia)|gatunek]] rośliny z rodziny [[astrowate|astrowatych]]. |
'''Języczka syberyjska''' (''Ligularia sibirica'') – [[gatunek (biologia)|gatunek]] rośliny z rodziny [[astrowate|astrowatych]]. |
||
=== Rozmieszczenie geograficzne === |
|||
Występuje w Azji (Chiny, Kazachstan) i w środkowej i wschodniej Europie<ref name=grin>{{Cytuj stronę |url=http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/npgs/html/taxgenform.pl?language=en |tytuł=Germplasm Resources Information Network (GRIN)|data dostępu = 2010-06-15}}</ref>. W Polsce jest gatunkiem krytycznie zagrożonym, ginącym. Występuje w ostoi siedliskowej Suchy Młyn (gmina [[Koniecpol]]), w [[Pakosław (województwo mazowieckie)|Pakosławiu]] koło [[Iłża|Iłży]], pomiędzy Buskiem a Chmielnikiem i na [[Lubelszczyzna|Lubelszczyźnie]]; koło Zawadówki i w [[Rezerwat przyrody Bagno Serebryjskie|rezerwacie przyrody Bagno Serebryjskie]]. |
|||
=== Morfologia === |
=== Morfologia === |
||
;Pokrój: Cała roślina jest naga lub rzadko tylko owłosiona, osiąga wysokość do 2 m, zazwyczaj tylko 50-150 cm. |
; Pokrój: Cała roślina jest naga lub rzadko tylko owłosiona, osiąga wysokość do 2 m, zazwyczaj tylko 50-150 cm. |
||
;[[Łodyga]]: Nierozgałęziona, słabo owłosiona. |
; [[Łodyga]]: Nierozgałęziona, słabo owłosiona. |
||
;[[Liście]]: Dolne liście łodygowe o sercowatym kształcie, ząbkowane na długich, oskrzydlonych ogonkach, górne są coraz mniejsze i swoimi szeroko oskrzydlonymi ogonkami obejmują łodygę, najwyższe liście są siedzące. Wszystkie są ciemnozielone, lekko połyskujące, |
; [[Liście]]: Dolne liście łodygowe o sercowatym kształcie, ząbkowane na długich, oskrzydlonych ogonkach, górne są coraz mniejsze i swoimi szeroko oskrzydlonymi ogonkami obejmują łodygę, najwyższe liście są siedzące. Wszystkie są ciemnozielone, lekko połyskujące, |
||
;[[Kwiaty]]: Żółte kwiaty zebrane w groniasty kwiatostan zwany [[koszyczek|koszyczkiem]] (''pseudantium''), który składa się z [[kwiat rurkowaty|kwiatów rurkowatych]] (wewnątrz) i [[kwiat języczkowy|kwiatów języczkowatych]] (na zewnątrz, długości ok. 15 mm). Kwiatów języczkowych jest 8, również [[okrywa]] koszyczka składa się z 8 łusek. |
; [[Kwiaty]]: Żółte kwiaty zebrane w groniasty kwiatostan zwany [[koszyczek|koszyczkiem]] (''pseudantium''), który składa się z [[kwiat rurkowaty|kwiatów rurkowatych]] (wewnątrz) i [[kwiat języczkowy|kwiatów języczkowatych]] (na zewnątrz, długości ok. 15 mm). Kwiatów języczkowych jest 8, również [[okrywa]] koszyczka składa się z 8 łusek. |
||
;[[Owoc]]: O długości ok. 4 mm z [[puch kielichowy|puchem kielichowym]]. |
; [[Owoc]]: O długości ok. 4 mm z [[puch kielichowy|puchem kielichowym]]. |
||
=== Biologia i ekologia === |
=== Biologia i ekologia === |
||
⚫ | [[Bylina (botanika)|Bylina]], [[hemikryptofit]]. Kwitnie w lipcu i sierpniu. [[Siedlisko (biologia)|Siedlisko]]: torfowiska, podmokłe olszyny, źródliska, brzegi górskich potoków. Liczba [[chromosom]]ów 2n= 60<ref>{{cytuj książkę |nazwisko=Rutkowski |imię=Lucjan |tytuł= Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej |rok=2006 |wydawca= Wyd. Naukowe PWN |miejsce= Warszawa |isbn= 83-01-14342-8}}</ref>. |
||
* Rozwój: [[Bylina (botanika)|bylina]], [[hemikryptofit]]. Kwitnie w lipcu i sierpniu. |
|||
* [[Siedlisko (biologia)|Siedlisko]]: torfowiska, podmokłe olszyny, źródliska, brzegi górskich potoków. |
|||
⚫ | |||
=== Zagrożenia i ochrona === |
=== Zagrożenia i ochrona === |
||
Linia 39: | Linia 45: | ||
Głównym czynnikiem zagrożenia dla gatunku jest zmiana stosunków wodnych. Zagraża mu także zarastanie i zacienianie w wyniku naturalnej [[sukcesja ekologiczna|sukcesji ekologicznej]] jego siedlisk przez olszyny. |
Głównym czynnikiem zagrożenia dla gatunku jest zmiana stosunków wodnych. Zagraża mu także zarastanie i zacienianie w wyniku naturalnej [[sukcesja ekologiczna|sukcesji ekologicznej]] jego siedlisk przez olszyny. |
||
{{Przypisy|stopień====}} |
{{Przypisy|stopień= ===}} |
||
=== Bibliografia === |
=== Bibliografia === |
||
Linia 48: | Linia 54: | ||
{{Bibliografia stop}} |
{{Bibliografia stop}} |
||
[[Kategoria: |
[[Kategoria:Asteroideae]] |
||
[[Kategoria:Rośliny chronione]] |
[[Kategoria:Rośliny chronione]] |
||
Wersja z 21:41, 21 cze 2010
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Klad | |
Klad | |
Klad | |
Klasa | |
Klad | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
języczka syberyjska |
Nazwa systematyczna | |
{{{nazwa łacińska}}} (Karol Linneusz F. Cuvier, Dict. sci. nat. 26:401. 1823 |
Szablon:Cechy taksonu Języczka syberyjska (Ligularia sibirica) – gatunek rośliny z rodziny astrowatych.
Rozmieszczenie geograficzne
Występuje w Azji (Chiny, Kazachstan) i w środkowej i wschodniej Europie[2]. W Polsce jest gatunkiem krytycznie zagrożonym, ginącym. Występuje w ostoi siedliskowej Suchy Młyn (gmina Koniecpol), w Pakosławiu koło Iłży, pomiędzy Buskiem a Chmielnikiem i na Lubelszczyźnie; koło Zawadówki i w rezerwacie przyrody Bagno Serebryjskie.
Morfologia
- Pokrój
- Cała roślina jest naga lub rzadko tylko owłosiona, osiąga wysokość do 2 m, zazwyczaj tylko 50-150 cm.
- Łodyga
- Nierozgałęziona, słabo owłosiona.
- Liście
- Dolne liście łodygowe o sercowatym kształcie, ząbkowane na długich, oskrzydlonych ogonkach, górne są coraz mniejsze i swoimi szeroko oskrzydlonymi ogonkami obejmują łodygę, najwyższe liście są siedzące. Wszystkie są ciemnozielone, lekko połyskujące,
- Kwiaty
- Żółte kwiaty zebrane w groniasty kwiatostan zwany koszyczkiem (pseudantium), który składa się z kwiatów rurkowatych (wewnątrz) i kwiatów języczkowatych (na zewnątrz, długości ok. 15 mm). Kwiatów języczkowych jest 8, również okrywa koszyczka składa się z 8 łusek.
- Owoc
- O długości ok. 4 mm z puchem kielichowym.
Biologia i ekologia
Bylina, hemikryptofit. Kwitnie w lipcu i sierpniu. Siedlisko: torfowiska, podmokłe olszyny, źródliska, brzegi górskich potoków. Liczba chromosomów 2n= 60[3].
Zagrożenia i ochrona
Roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Objęta jest także Konwencją Berneńską i Dyrektywą Siedliskową. W Polsce największa jego populacja w Pakosławiu w 2006 liczyła ok. 1000 osobników.
Kategorie zagrożenia:
- Kategoria zagrożenia w Polsce wg Czerwonej listy roślin i grzybów Polski (2006)[4]: E (wymierający).
- Kategoria zagrożenia w Polsce wg Polskiej Czerwonej Księgi Roślin: CR (critical, krytycznie zagrożony).
- Według klasyfikacji Światowej Unii Ochrony Przyrody gatunek krytycznie zagrożony (Kategoria CR).
Głównym czynnikiem zagrożenia dla gatunku jest zmiana stosunków wodnych. Zagraża mu także zarastanie i zacienianie w wyniku naturalnej sukcesji ekologicznej jego siedlisk przez olszyny.
- ↑ Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website. 2001.... [dostęp 2010-04-15]. (ang.).
- ↑ a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-06-15].
- ↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
- ↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
<ref>
o nazwie „stopień”, zdefiniowany w <references>
, nie był użyty wcześniej w treści.Bibliografia
- Halina Pięknoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006. ISBN 978-83-7073-444-2. </ref>
- Świat roślin, skał i minerałów, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1990. Wydanie IV. ISBN 83-09-00462-1
- http://natura2000.mos.gov.pl/natura2000/