Orogeneza kaledońska: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
m robot poprawia: ro:Munții Caledoniei |
m naprawa linków |
||
Linia 4: | Linia 4: | ||
* północno-wschodnią część [[Appalachy|Appalachów]] (Ameryka Północna) |
* północno-wschodnią część [[Appalachy|Appalachów]] (Ameryka Północna) |
||
* góry zachodniego [[Kazachstan]]u |
* góry zachodniego [[Kazachstan]]u |
||
* północny [[ |
* północny [[Tienszan]] (Azja) |
||
* [[Sajany]] (Azja) |
* [[Sajany]] (Azja) |
||
* [[Ałtaj]] (Azja) |
* [[Ałtaj]] (Azja) |
Wersja z 11:35, 3 lip 2010
Orogeneza kaledońska - ruchy górotwórcze trwające od kambru po wczesny dewon. Największe nasilenie w Ameryce Północnej osiągnęły u schyłku ordowiku i na początku syluru (faza takońska), a w Europie na przełomie kambru i ordowiku oraz pod koniec syluru. W wyniku fałdowania kaledońskiego powstały góry zwane kaledonidami. Zaliczamy do nich:
- Góry Kaledońskie, Grampiany i góry Skandynawskie
- północno-wschodnią część Appalachów (Ameryka Północna)
- góry zachodniego Kazachstanu
- północny Tienszan (Azja)
- Sajany (Azja)
- Ałtaj (Azja)
- Wielkie Góry Wododziałowe (Australia)
Według teorii tektoniki płyt orogen kaledoński powstał w wyniku zamknięcia hipotetycznego oceanu Japetus. W sylurze doszło do kolizji kontynentu Bałtyki z Laurencją w wyniku czego powstał superkontynent Laurosja (Euroameryka), wchodzący obecnie w skład Ameryki Północnej, Europy i Grenlandii.
Nazwa orogenezy pochodzi od słowa Caledonia, oznaczającego po łacinie Szkocję.
Na terenie dzisiejszej Polski podczas orogenezy kaledońskiej dość intensywne ruchy działały na terenie dzisiejszych Gór Świętokrzyskich, gdzie doszło do częściowych fałdowań i wypiętrzania niektórych rejonów. W znacznie mniejszym stopniu ruchy kaledońskie wpłynęły na warunki sedymentacji w obszarze dzisiejszych Sudetów, choć również tu obserwuje się zmiany facjalne, bardzo ograniczony przestrzennie metamorfizm i fałdowania związane z niewielkimi ruchami tektonicznymi. Obszary dzisiejszych Gór Świętokrzyskich, a zwłaszcza Sudetów zostały geologicznie ukształtowane przede wszystkim w wyniku działania orogenezy hercyńskiej.