Ticino: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m r2.6.5) (Robot dodał sh:Ticino |
|||
Linia 59: | Linia 59: | ||
[[Kategoria:Kantony Szwajcarii]] |
[[Kategoria:Kantony Szwajcarii]] |
||
[[als:Kanton Tessin]] |
|||
[[ar:كانتون تيسينو]] |
|||
[[an:Cantón d'o Tesino]] |
|||
[[frp:Tessin]] |
|||
[[zh-min-nan:Ticino Chiu]] |
|||
[[be:Кантон Тычына]] |
|||
[[be-x-old:Тычына]] |
|||
[[bg:Тичино (кантон)]] |
|||
[[bs:Ticino]] |
|||
[[br:Kanton Ticino]] |
|||
[[ca:Cantó de Ticino]] |
|||
[[cs:Ticino (kanton)]] |
|||
[[cy:Ticino]] |
|||
[[da:Ticino]] |
|||
[[de:Kanton Tessin]] |
|||
[[et:Ticino kanton]] |
|||
[[en:Ticino]] |
|||
[[es:Cantón del Tesino]] |
|||
[[eo:Kantono Tiĉino]] |
|||
[[eu:Ticino]] |
|||
[[fa:ایالت تیچینو]] |
|||
[[fr:Canton du Tessin]] |
|||
[[gd:Ticino (Cantone)]] |
|||
[[gl:Tesino]] |
|||
[[ko:티치노 주]] |
|||
[[hi:तिचीनो कैन्टन]] |
|||
[[hr:Ticino]] |
|||
[[ilo:Ticino]] |
|||
[[id:Kanton Ticino]] |
|||
[[os:Тичино]] |
|||
[[is:Ticino]] |
|||
[[it:Canton Ticino]] |
|||
[[he:טיצ'ינו (קנטון)]] |
|||
[[ka:ტიჩინოს კანტონი]] |
|||
[[kk:Тичино]] |
|||
[[sw:Ticino]] |
|||
[[la:Ticinum (pagus)]] |
|||
[[lv:Tičīno kantons]] |
|||
[[lt:Tičinas]] |
|||
[[lmo:Canton Tesin]] |
|||
[[mk:Тичино]] |
|||
[[ml:ടിച്ചീനോ]] |
|||
[[mr:तिचिनो]] |
|||
[[nl:Ticino (kanton)]] |
|||
[[ja:ティチーノ州]] |
|||
[[no:Ticino]] |
|||
[[nn:Ticino]] |
|||
[[oc:Canton de Tecin]] |
|||
[[pnb:ٹیسینو]] |
|||
[[pt:Ticino]] |
|||
[[ro:Cantonul Ticino]] |
|||
[[rm:Chantun Tessin]] |
|||
[[ru:Тичино]] |
|||
[[scn:Ticinu (cantuni)]] |
|||
[[simple:Ticino]] |
|||
[[sk:Ticino (kantón)]] |
|||
[[sr:Кантон Тичино]] |
|||
[[sh:Ticino]] |
|||
[[fi:Ticino]] |
|||
[[sv:Ticino]] |
|||
[[tr:Ticino]] |
|||
[[uk:Тічино]] |
|||
[[vec:Canton Tisin]] |
|||
[[vi:Ticino]] |
|||
[[war:Ticino]] |
|||
[[zh:提契諾州]] |
Wersja z 09:32, 13 mar 2013
Ticino, też Tessyn (wł.: Ticino, ofic.: Repubblica e Cantone Ticino; lomb.: Tesin, niem., fr., rom.: Tessin) – najdalej wysunięty na południe kanton Szwajcarii. Tereny Ticino zostały zajęte przez Szwajcarów w XV i na początku XVI wieku, w 1803 kanton Ticino przystąpił do Konfederacji Szwajcarskiej jako pełnoprawny członek.
Językiem urzędowym kantonu jest język włoski, natomiast językiem mówionym jest język lombardzki; wyjątkiem jest gmina Bosco/Gurin, gdzie mówi się po alemańsku. Na terenie Ticino znajduje się włoska enklawa Campione d'Italia. Razem z częścią Gryzonii Ticino tworzy tzw. Svizzera Italiana (Szwajcarię włoskojęzyczną). Dialekty lombardzkie (tesyńskie) są wciąż szeroko używane, ale nie mają oficjalnego statusu. Najważniejsze miasta to Lugano, Locarno i stolica kantonu Bellinzona.
- Stolica: Bellinzona
- Powierzchnia: 2812 km²
- Liczba mieszkańców: 311 900
- Gęstość zaludnienia: 110 osób/km²
- Liczba gmin: 244
- Język urzędowy: włoski
Z Ticino pochodziło wielu architektów renesansu i baroku: Francesco Borromini, Matteo Castelli, Giovanni Catenazzi, rodzina Fontana, Carlo Maderna, Giovanni Battista di Quadro, Giovanni Trevano.
Z Ticino pochodzi również wielu wybitnych architektów neomodernizmu: Rino Tami, Tita Carloni, Peppo Brivio, Luigi Snozzi, Livio Vacchini, Aurelio Galfetti, Mario Botta.
Podział administracyjny
Kanton dzieli się na 8 dystryktów.
Demografia
Językiem urzędowym kantonu jest język włoski. Językami z najwyższym odsetkiem użytkowników są:
- język włoski – 83,1%,
- język niemiecki – 8,3%,
- język serbsko-chorwacki – 1,7%[1].
Nazwa kantonu
Oficjalną nazwą kantonu jest nazwa włoska Ticino (endonim), pochodząca do łacińskiej nazwy Ticinium. W języku polskim używanym w kraju potocznie równie rozpowszechniona jest nazwa Tessyn (takie wyniki daje wyszukiwanie Google). Polonia szwajcarska również używa obu nazw. Polskie publikacje encyklopedyczne w zdecydowanej większości używają nazwy Ticino. KSNG nie wypowiedziała się w tej sprawie, co zgodnie z praktyką i rekomendacjami ONZ oznacza, że zaleca jako poprawną formę endonim, czyli Ticino.