Hejtus: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
dodanie drugiej części zdania o trasie rowerowej z przypisem nr 13.www.kartuzy.pl
wpisanie zdania o trasie rowerowej zielonej z przypisem nr 13. www.kartuzy.pl
Linia 29: Linia 29:
[[podział administracyjny Polski 1975-1998|W latach 1975-1998]] miejscowość administracyjnie należała do [[Województwo gdańskie (1975-1998)|województwa gdańskiego]].
[[podział administracyjny Polski 1975-1998|W latach 1975-1998]] miejscowość administracyjnie należała do [[Województwo gdańskie (1975-1998)|województwa gdańskiego]].


1 km na zachód od Pomieczyna Królewskiego znajduje się osada Hejtus. Nazwa osady w [[1773]] roku została zapisana jako ''Heytuss'', w [[1789]] ''Heitus'', w [[1865]] ''Heytus''. Od [[1921]] nazywa się "Hejtus". Podobnych osad powstawało wiele w XVII i XVIII w. W 1773 pustkowie opuścił zarządca Deynert i otrzymał je Andrzej Cirocki. W [[1820]] stały tutaj 2 królewskie gburstwa, mieszkało tu 12 osób. Jeszcze w [[1885]] osada należała do [[Sianowska Huta|Sianowskiej Huty]]. W [[1885]] w 8 domach mieszkały 44 osoby.<ref name=":0">Józef Belgrau ,rozdział książki "Wsród doliny i wzgórz"; belgrau.republika.pl</ref>
1 km na zachód od Pomieczyna Królewskiego znajduje się osada Hejtus. Nazwa osady w [[1773]] roku została zapisana jako ''Heytuss'', w [[1789]] ''Heitus'', w [[1865]] ''Heytus''. Od [[1921]] nazywa się "Hejtus". Podobnych osad powstawało wiele w XVII i XVIII w. W 1773 pustkowie opuścił zarządca Deynert i otrzymał je Andrzej Cirocki. W [[1820]] stały tutaj 2 królewskie gburstwa, mieszkało tu 12 osób. Jeszcze w [[1885]] osada należała do [[Sianowska Huta|Sianowskiej Huty]]. W [[1885]] w 8 domach mieszkały 44 osoby.<ref name=":0">13.www.kartuzy.pl</ref>


Według lustracji królewszczyzn z 1664r. osada Hejtus należała do starostwa mirachowskiego i była królewszczyzną, stanowiła własność króla. W 1701r. żyło tu 8 luteran i odnotowano dolnoniemiecką nazwę Hejtus, tzn. "dom na siano". Niegdyś została tu wybudowana buda na siano,gospodarstwo i huta szkła<ref>Jerzy Schroeder, Pomieczyno.Z dziejów wsi i parafii,Pomieczyno 2006,s.14</ref>.W 1765r. mieszkał tu Mikołaj Paszeta.<ref>belgrau.republika.pl</ref>
Według lustracji królewszczyzn z 1664r. osada Hejtus należała do starostwa mirachowskiego i była królewszczyzną, stanowiła własność króla. W 1701r. żyło tu 8 luteran i odnotowano dolnoniemiecką nazwę Hejtus, tzn. "dom na siano". Niegdyś została tu wybudowana buda na siano,gospodarstwo i huta szkła<ref>Jerzy Schroeder, Pomieczyno.Z dziejów wsi i parafii,Pomieczyno 2006,s.14</ref>.W 1765r. mieszkał tu Mikołaj Paszeta.<ref>belgrau.republika.pl</ref>
Linia 50: Linia 50:
www.porp-ostoja.pl</ref>
www.porp-ostoja.pl</ref>


Przez Hejtus przebiega całoroczny szlak do turystyki pieszej, rowerowej i narciarstwa biegowego na odcinku Chwaszczyno - Sianowo<ref>www.przodkowo.pl</ref>Tu bierze początek żółty(3,7km), czerwony(15km) i zielony(14,6km) szlak Nordic Walking<ref>11.www.zwiedzajkaszuby.pl</ref>Przez Hejtus prowadzi Błękitny Szlak Rowerowy, łączący stację kolejową w Gdańsku-Osowej z Sianowem(34 km)<ref>www.zukowo.pl</ref> oraz trasa zielona - Kartuska Przyrodnicza Trasa Rowerowa Kartuzy – Łapalice – Jez. Białe – Pomieczyńska Huta – Sianowo o długości 26,5 km.<ref name=":0" />
Przez Hejtus przebiega całoroczny szlak do turystyki pieszej, rowerowej i narciarstwa biegowego na odcinku Chwaszczyno - Sianowo<ref>www.przodkowo.pl</ref>Tu bierze początek żółty(3,7km), czerwony(15km) i zielony(14,6km) szlak Nordic Walking<ref>11.www.zwiedzajkaszuby.pl</ref>Przez Hejtus prowadzi Błękitny Szlak Rowerowy, łączący stację kolejową w Gdańsku-Osowej z Sianowem(34 km)<ref>www.zukowo.pl</ref>. Hejtus znajduje sie również na trasie zielonej - Kartuska Przyrodnicza Trasa Rowerowa Kartuzy – Łapalice – Jez. Białe – Pomieczyńska Huta – Sianowo o długości 26,5 km.<ref name=":0" />


Z Hejtusa pochodził [[Ignacy Wilczewski]] - polski działacz społeczny w [[Wolne Miasto Gdańsk|Wolnym Mieście Gdańsku]], kolejarz i muzyk, który w 1941 roku poniósł bohaterską śmierć w obozie koncentracyjnym [[Mauthausen-Gusen]] wskutek stanięcia w obronie maltretowanego współwięźnia. Obecnie jego imię nosi skwer w Gdańsku-Siedlcach, położony u zbiegu ulic Kartuskiej,Bema i Zakopiańskiej.<ref>Uchwała Nr X/128/11 Rady Miasta Gdańska z dnia 28 kwietnia 2011 roku w sprawie nadania nazwy skwerowi (Ignacego Wilczewskiego) </ref>
Z Hejtusa pochodził [[Ignacy Wilczewski]] - polski działacz społeczny w [[Wolne Miasto Gdańsk|Wolnym Mieście Gdańsku]], kolejarz i muzyk, który w 1941 roku poniósł bohaterską śmierć w obozie koncentracyjnym [[Mauthausen-Gusen]] wskutek stanięcia w obronie maltretowanego współwięźnia. Obecnie jego imię nosi skwer w Gdańsku-Siedlcach, położony u zbiegu ulic Kartuskiej,Bema i Zakopiańskiej.<ref>Uchwała Nr X/128/11 Rady Miasta Gdańska z dnia 28 kwietnia 2011 roku w sprawie nadania nazwy skwerowi (Ignacego Wilczewskiego) </ref>

Wersja z 21:16, 26 wrz 2013

Hejtus
{{{rodzaj miejscowości}}}
ilustracja
Państwo pomorskie
Powiat

kartuski

Gmina

Przodkowo

Liczba ludności (2006)

75

Strefa numeracyjna

(+48) 58

Tablice rejestracyjne

GKA

SIMC
Położenie na mapie brak
Mapa konturowa brak
Brak mapy: pomorskie
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie świata
Mapa konturowa świata
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark}

Hejtus (kaszb. Hejtuz) – wieś kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie kartuskim, w gminie Przodkowo. Wieś jest częścią składową sołectwa Pomieczyno.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.

1 km na zachód od Pomieczyna Królewskiego znajduje się osada Hejtus. Nazwa osady w 1773 roku została zapisana jako Heytuss, w 1789 Heitus, w 1865 Heytus. Od 1921 nazywa się "Hejtus". Podobnych osad powstawało wiele w XVII i XVIII w. W 1773 pustkowie opuścił zarządca Deynert i otrzymał je Andrzej Cirocki. W 1820 stały tutaj 2 królewskie gburstwa, mieszkało tu 12 osób. Jeszcze w 1885 osada należała do Sianowskiej Huty. W 1885 w 8 domach mieszkały 44 osoby.[1]

Według lustracji królewszczyzn z 1664r. osada Hejtus należała do starostwa mirachowskiego i była królewszczyzną, stanowiła własność króla. W 1701r. żyło tu 8 luteran i odnotowano dolnoniemiecką nazwę Hejtus, tzn. "dom na siano". Niegdyś została tu wybudowana buda na siano,gospodarstwo i huta szkła[2].W 1765r. mieszkał tu Mikołaj Paszeta.[3]

W 1848r. Heytusem zarządzał Urząd Domen w Kartuzach,stały tu 3 budynki, mieszkało 31 katolików. Obszar wsi zajmował 1 włókę(1 włóka "nowopolska" (od 1819r.) = 30 morg = 16,79616 ha). W 1852r. Joseph Miotk posiadał grunty na Heytusie i w Pomieczynie Królewskim.W 1881r. jego areał w Pomieczynie Królewskim wynosił 1,69ha. W latach 1867-1905 dzieci z Hejtusa pobierały naukę( początkowo w języku polskim, a od 1873r. usuwano polski ze szkolnictwa) w elementarnej szkole katolickiej w Pomieczynie Szlacheckim( budynek Jakuba Konkola naprzeciwko obecnego kościoła). Jeszcze w 1885r. osada należała do Sianowskiej Huty. W 1885r. w 8 domach mieszkały 44 osoby. Od 1905r. dzieci z Hejtusa uczyły się w nowej ceglanej szkole elementarnej w Pomieczynie( obecnie ul.Kartuska 16)[4] Już po odzyskaniu niepodległości w 1921r. na Hejtusie w 10 domach zamieszkiwało 36 mężczyzn i 33 kobiety. Podczas spisu każdy i każda z nich podali wyznanie rzymsko-katolickie i narodowość polską. 15 listopada 1927r. osada przeszła z sianowskiej parafii do pomieczyńskiej pw.św.Józefa. Żyło tu wówczas 60 osób.

Corocznie w lipcu przez wieś przechodzą pielgrzymi z Chwaszczyna( ósma pielgrzymka w 2013r.)[5] oraz z Banina( jedenasta pielgrzymka w 2013r.) do Sianowa na odpust Matki Boskiej Szkaplerznej,Królowej Kaszub. Towarzyszy im w drodze orkiestra dęta.[6] Niedaleko wsi są dwa przysiółki o nazwach: Brazylia i Syberia. Wieś Hejtus graniczy z otuliną Kaszubskiego Parku Krajobrazowego, natomiast do granic parku są 4km.[7]

Miejscowość graniczy z gminą Kartuzy. Kilkaset metrów stąd w kierunku północnym przebiega granica powiatu kartuskiego i wejherowskiego( granica gminy Przodkowo z gminą Szemud). Ok.200m na południe od wspomnianej granicy powiatów znajduje się wzniesienie o wysokości 242,6m n.p.m. Odległości drogowe  : Gdańsk Port Lotniczy( 29km),Gdańsk Wrzeszcz(33km), Gdynia Główna(39km), Wejherowo(30km),Kartuzy(16km), Szymbark(35km), Sianowska Huta(3km), Sanktuarium Matki Boskiej Królowej Kaszub w Sianowie(7km),Pomieczyno(1,9km). Odległości do najbliższych jezior: 4,5km Otalżyno( powierzchnia 79,6ha), 3,5km Białe(54,6ha) i Czarne, 2,5km Dębice. Z Pomieczyna na Hejtus prowadzi ulica Słupia [8]

W okolicznych mokradłach znajdują się siedliska żurawia.

Działa tu Pomorski Ośrodek Rehabilitacji Dzikich Ptaków i Drobnych Ssaków "Ostoja". Ośrodek w Hejtusie prowadzony jest przez Stowarzyszenie Pomocy Zwierzętom Ostoja, którego siedzibą jest klinika weterynaryjna w Gdyni.Przyjmowane są tu ptaki od wróbla po orła oraz ssaki: jeżowate, wiewiórki, gryzonie z rodziny pilchowatych i zające.[9]

Przez Hejtus przebiega całoroczny szlak do turystyki pieszej, rowerowej i narciarstwa biegowego na odcinku Chwaszczyno - Sianowo[10]Tu bierze początek żółty(3,7km), czerwony(15km) i zielony(14,6km) szlak Nordic Walking[11]Przez Hejtus prowadzi Błękitny Szlak Rowerowy, łączący stację kolejową w Gdańsku-Osowej z Sianowem(34 km)[12]. Hejtus znajduje sie również na trasie zielonej - Kartuska Przyrodnicza Trasa Rowerowa Kartuzy – Łapalice – Jez. Białe – Pomieczyńska Huta – Sianowo o długości 26,5 km.[1]

Z Hejtusa pochodził Ignacy Wilczewski - polski działacz społeczny w Wolnym Mieście Gdańsku, kolejarz i muzyk, który w 1941 roku poniósł bohaterską śmierć w obozie koncentracyjnym Mauthausen-Gusen wskutek stanięcia w obronie maltretowanego współwięźnia. Obecnie jego imię nosi skwer w Gdańsku-Siedlcach, położony u zbiegu ulic Kartuskiej,Bema i Zakopiańskiej.[13]


  1. a b 13.www.kartuzy.pl
  2. Jerzy Schroeder, Pomieczyno.Z dziejów wsi i parafii,Pomieczyno 2006,s.14
  3. belgrau.republika.pl
  4. Jerzy Schroeder, Pomieczyno...,s.22 i następne
  5. portal kartuzy.info ; expresskaszubski.pl
  6. www.szwajcaria-kaszubska.pl ; naszekaszuby.pl
  7. www.kpk.org.pl/page,362,O_PARKU
  8. mapy.geoportal.gov.pl
  9. http://www.dziennikbaltycki.pl/artykul/957700,powiat-kartuski-jak-dziala-osrodek-rehabilitacji-dzikich-ptakow-i-malych-ssakow,id,t.html#sondaPodglad www.porp-ostoja.pl
  10. www.przodkowo.pl
  11. 11.www.zwiedzajkaszuby.pl
  12. www.zukowo.pl
  13. Uchwała Nr X/128/11 Rady Miasta Gdańska z dnia 28 kwietnia 2011 roku w sprawie nadania nazwy skwerowi (Ignacego Wilczewskiego)