Szarłata (województwo pomorskie)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Szarłata
wieś
Ilustracja
Kapliczka
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Powiat

kartuski

Gmina

Przodkowo

Liczba ludności (2007)

132

Strefa numeracyjna

58

Kod pocztowy

83-305[2]

Tablice rejestracyjne

GKA

SIMC

0169762

Położenie na mapie gminy Przodkowo
Mapa konturowa gminy Przodkowo, po lewej znajduje się punkt z opisem „Szarłata”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Szarłata”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Szarłata”
Położenie na mapie powiatu kartuskiego
Mapa konturowa powiatu kartuskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Szarłata”
Ziemia54°23′20″N 18°13′17″E/54,388889 18,221389[1]

Szarłata (kaszub. Szarlota) – wieś w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie kartuskim, w gminie Przodkowo[3]., na Kaszubach.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.

Krajobraz charakteryzuje się rzeźbą polodowcową – występują tu liczne pagórki morenowe (moreny czołowe), duże różnice względnej wysokości terenu, wytopiska polodowcowe, wrzosowiska i torfowiska.

W odległości 2–4 km znajdują się dwa jeziora: Jezioro Czarne i Jezioro Białe, kąpielisko miasta Kartuzy. Wieś posiada rozproszoną zabudowę.

Integralne części wsi[edytuj | edytuj kod]

Integralne części wsi Szarłata[4][5]
SIMC Nazwa Rodzaj
0169779 Bagniewo część wsi
0169785 Bielawy część wsi
0169791 Brzeziny część wsi
0169800 Czarna Huta część wsi
0169816 Gliniewo część wsi
0169822 Masłowo część wsi
0169839 Stanisławy część wsi

Historia[edytuj | edytuj kod]

Od pierwszej połowy listopada 1906 r. do co najmniej 7 maja 1907 r. w miejscowej szkole elementarnej trwał strajk dzieci przeciwko nauczaniu religii w języku niemieckim. Z uczestników strajku znane są nazwiska następujących dzieci: Lewińscy, Szelkowie, Śnikowscy. Strajk był elementem znacznie większej akcji biernego oporu wobec pruskich władz szkolnych, która na przełomie 1906 i 1907 r. objęła ponad 460 (!) szkół w prowincji Prusy Zachodnie, czyli przedrozbiorowe Pomorze Gdańskie, Powiśle, ziemię chełmińską i ziemię lubawską oraz część Krajny. Inspiracją dla strajków pomorskich były wcześniejsze działania dzieci w prowincji wielkopolskiej, ze słynnym strajkiem we Wrześni (1901) na czele[6].

Szkołę przebudowano w latach 1981–1983. Obecnie bryła budynku całkowicie odbiega od formy pierwotnej. Na uwagę zasługuje jednak fakt pozostawienia oryginalnych fundamentów i podmurówki, wykonanych z bloków granitu.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 134446
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1226 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. Główny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. [dostęp 2014-03-13].
  4. Obwieszczenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 4 sierpnia 2015 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2015 r. poz. 1636).
  5. TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
  6. L. Burzyńska-Wentland, Strajki szkolne w Prusach Zachodnich w latach 1906−1907, Gdańsk 2009, s. 218.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]