Flisak: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m dodanie daty do szablonu dopracować na podstawie http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Flisak&diff=prev&oldid=31527753, http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Flisak&diff=prev&oldid=31527753 |
m +inne znaczenia |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{inne znaczenia|grupy zawodowej|[[Haliplus|Flisak]] (''Haliplus'') – rodzaj [[chrząszcze|chrząszczy]]}} |
|||
{{dopracować|źródła=2012-06}} |
{{dopracować|źródła=2012-06}} |
||
[[Plik:Wojciech Gerson-Zachwycenie-Flisacy.jpg|thumb|upright|Flisacy – [[sielanka|sielankowy]] obraz [[Wojciech Gerson|Wojciecha Gersona]]]] |
[[Plik:Wojciech Gerson-Zachwycenie-Flisacy.jpg|thumb|upright|Flisacy – [[sielanka|sielankowy]] obraz [[Wojciech Gerson|Wojciecha Gersona]]]] |
Wersja z 18:38, 27 mar 2014
Ten artykuł od 2012-06 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Flisak (oryl, flis) – przedstawiciel grupy zawodowej zajmującej się w dawnej Polsce flisem, czyli rzecznym spławem (transportem) towarów. Z reguły byli to chłopi zamieszkujący nadrzeczne wsie, dla których spław był dodatkowym, sezonowym zajęciem. Z biegiem czasu wytworzyli oni swoje własne obyczaje i słownictwo. Kulturę flisacką upamiętnił m.in. Sebastian Fabian Klonowic w swoim poemacie Flis, to jest Spuszczanie statków Wisłą i inszymi rzekami do niej przypadającymi z 1595 roku. Ostatnim żyjącym flisakiem, który zarobkowo spławiał drewno do 1963 roku jest Wincenty Pityński z Ulanowa, które zwane jest Stolicą Polskiego Flisactwa. W Ulanowie od 1993 roku działa Bractwo Flisackie pw. Św. Barbary, które zrzesza flisaków, najczęściej są to osoby z rodzinnymi tradycjami flisackimi. Bractwo za główny cel działalności przyjęło kultywowanie flisackich tradycji oraz rozwój kulturalny ziemi ulanowskiej.
Obecnie Bractwo Flisackie w Ulanowie pw. Św. Barbary wraz z International Timber-Raftsmen Association czynią starania, aby zawód flisaka wpisać na listę światowego dziedzictwa UNESCO jako zawód ginący.
Hierarchia
Starszy flisak kierujący spływem i odpowiedzialny za stan i transport tratew był zwany retmanem. Ponieważ flisacy stanowili liczną grupę zawodową, w XVII wieku założyli własną organizację przypominającą rzemieślniczy cech miejski, a król Władysław IV Waza nadał im przywileje cechowe.
Flisak w legendach i przypowieściach
Wiersz o flisakach z Torunia:
- Flisaczkowa żona,
- siedzi sobie doma.
- A flisaczek, nieboraczek,
- robi na chleb jak robaczek,
- płynie do Torunia.
Legenda o flisaku, który wybawił Toruń od plagi żab jest jednym z elementów interaktywnych spektakli odbywających się w Domu Legend Toruńskich.
Pomniki flisaka znajdują się w
- Toruniu (pomnik flisaka)
- Grudziądzu na Błoniach Nadwiślańskich
- Kamieńczyku
Kluby sportowe Flisak
Flisak Złotoria - obecnie występujący w IV Lidze