Wojna litewsko-moskiewska (1492–1494): Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje) m Drobne redakcyjne, poprawa linków wewn. przy użyciu AWB |
infobox |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{inne znaczenia|wojny z lat 1492-1494|[[Wojna litewsko-moskiewska|inne wojny litewsko-moskiewskie]]}} |
{{inne znaczenia|wojny z lat 1492-1494|[[Wojna litewsko-moskiewska|inne wojny litewsko-moskiewskie]]}} |
||
{{Wojna infobox |
|||
|epoka = nowożytność |
|||
|nazwa = Wojna polsko-rosyjska<br />[[Wojny moskiewskie]] |
|||
|konflikt = Wojna litewsko-moskiewska 1534-1537 |
|||
|grafika = |
|||
|opis = |
|||
|data = [[1492]]-[[1494]] |
|||
|miejsce = [[Księstwa Wierchowskie]] |
|||
|wynik = zwycięstwo wojsk moskiewskich |
|||
|przyczyna = |
|||
|terytorium = |
|||
|strona1 = [[Plik:Coat of Arms of Lithuania.svg|20px]] [[Wielkie Księstwo Litewskie]] |
|||
|strona2 = [[Plik:Coat of Arms of Russia 1577.png|20px]] [[Wielkie Księstwo Moskiewskie]] |
|||
|dowódca1 = [[Plik:Coat of Arms of Lithuania.svg|20px]] [[Kazimierz IV Jagiellończyk]]†<br />[[Plik:Coat of Arms of Lithuania.svg|20px]] [[Aleksander Jagiellończyk]] |
|||
|dowódca2 = [[Plik:Coat of Arms of Russia 1577.png|20px]] [[Iwan III Srogi]] |
|||
|siły1 = |
|||
|siły2 = |
|||
|straty1 = |
|||
|straty2 = |
|||
}} |
|||
'''Wojna litewsko-moskiewska 1492-1494''' – stoczona w latach [[1492]]-[[1494]] |
'''Wojna litewsko-moskiewska 1492-1494''' – stoczona w latach [[1492]]-[[1494]] |
||
pomiędzy [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkim Księstwem Litewskim]] i [[Wielkie Księstwo Moskiewskie|Wielkim Księstwem Moskiewskim]]. |
pomiędzy [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkim Księstwem Litewskim]] i [[Wielkie Księstwo Moskiewskie|Wielkim Księstwem Moskiewskim]]. |
Wersja z 23:09, 5 sie 2016
Wojna litewsko-moskiewska 1534-1537 | |||
Czas |
{{{czas}}} | ||
---|---|---|---|
Miejsce | |||
Wynik |
zwycięstwo wojsk moskiewskich | ||
Strony konfliktu | |||
| |||
Dowódcy | |||
| |||
Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |||
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|} |
Wojna litewsko-moskiewska 1492-1494 – stoczona w latach 1492-1494 pomiędzy Wielkim Księstwem Litewskim i Wielkim Księstwem Moskiewskim.
Geneza
Główną przyczyną wybuchu wojny było dążenie wielkiego księcia moskiewskiego Iwana III Srogiego do oderwania od Litwy Księstw Wierchowskich, położonych w dorzeczu górnej Oki. Wobec osłabienia kontroli litewskiej nad tym terytorium miejscowi książęta rozpoczęli w 1487 stopniowe przechodzenie na stronę Moskwy (tzw. otjezdy).
Wybuch
Wykorzystując śmierć króla Kazimierza IV Jagiellończyka w czerwcu 1492, na ziemie litewskie uderzyła armia moskiewska, która zdobyła Lubuck i Mceńsk, uprowadzając tamtejszą ludność. Następna wyprawa przeprowadzona jesienią zdobyła Chlepień, Rohaczew, zagroziła Wiaźmie. W tym czasie kniaziowie Sierpiejska i Mezecka przeszli na stronę Moskwy, poddając swoje księstwa.
Wojna
Zimą 1492 wojska litewskie pod wodzą namiestnika smoleńskiego Jerzego Hlebowicza przeszły do kontrofensywy, napadły na kniaziów uznających zwierzchnictwo Moskwy i spustoszyły ich dobra, odbijając Sierpiejsk i Mezeck. Jednak już w styczniu 1493 zmuszone zostały do opuszczenia tych miast, zagrożone nową wyprawą moskiewską, która zdobyła Wiaźmę i zagroziła nawet Smoleńskowi.
Rokowania
Strona litewska rozpoczęła pertraktacje dyplomatyczne już jesienią 1492, wysyłając poselstwo Stanisława Hlebowicza. W styczniu do Wilna przybyło poselstwo moskiewskie, które po raz pierwszy użyło tytułu gosudara wsieja Rusi.[1] Wobec braku wsparcia ze strony swojego brata Jana Olbrachta, wielki książę litewski Aleksander Jagiellończyk zmuszony był podpisać w 1494 pokój wieczysty z państwem moskiewskim.
Pokój wieczysty
Podpisany 5 lutego 1494 w Moskwie pomiędzy Wielkim Księstwem Litewskim i Wielkim Księstwem Moskiewskim przez posłów litewskich Stanisława Janowicza Kieżgajłę i Piotra Janowicza Montygerdowicza.
Postanowienia:
- zakończenie działań zbrojnych
- sojusz wojskowy zawarty pomiędzy oboma państwami przeciwko Tatarom krymskim
- Litwa traci na rzecz państwa moskiewskiego tereny wraz z Wiaźmą
- Litwa zachowuje część Księstw Wierchowskich z Lubuckiem, Mceńskiem, Sierpiejskiem i Masalskiem
- Litwa rezygnuje ostatecznie ze swoich roszczeń do ziem Nowogrodu Wielkiego, Pskowa, Tweru i Riazania
- zakaz przyjmowania kniaziów z jednego państwa przez drugie
- wprowadzono wolność handlu
- Litwa nie uznała tytułu wielkiego księcia moskiewskiego gosudar wszystkiej Rusi[2]
Potwierdzeniem tego traktatu był ślub per procura zawarty następnego dnia pomiędzy Aleksandrem Jagiellończykiem i Heleną Moskiewską, córką Iwana III.