Albrecht z Brunszwiku-Wolfenbüttel: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MastiBot (dyskusja | edycje)
m Robot automatycznie usuwa linki zwrotne; zmiany kosmetyczne
WP:SK+ToS+Bn+mSI, poprawa linków, drobne redakcyjne, drobne merytoryczne
Linia 2: Linia 2:
|imię i nazwisko = Albert Braunschweig-Wolfenbuettel
|imię i nazwisko = Albert Braunschweig-Wolfenbuettel
|imię i nazwisko org = Albrecht von Braunschweig-Wolfenbüttel
|imię i nazwisko org = Albrecht von Braunschweig-Wolfenbüttel
|pseudonim =
|pseudonim =
|rodzaj wojsk = lądowe
|rodzaj wojsk = lądowe
|zwycięstwa =
|zwycięstwa =
|grafika =
|grafika =
|opis grafiki =
|opis grafiki =
|stopień grafika =
|stopień grafika =
|stopień = [[generał]]
|stopień = [[generał]]
|data urodzenia = [[4 maja]] [[1725]]
|data urodzenia = [[4 maja]] [[1725]]
Linia 14: Linia 14:
|miejsce śmierci = [[Bitwa pod Soor]]
|miejsce śmierci = [[Bitwa pod Soor]]
|lata służby =
|lata służby =
|siły zbrojne = <br />[[Plik:Wappen Braunschweig.svg|20px]] [[Brunszwik-Lüneburg|Brunszwik]] 1738-1743<br />{{państwo|DNK|1536}} 1743-1744 <br />{{flaga|Wielka Brytania|1707}} [[Królestwo Wielkiej Brytanii]] 1744-1745<br />[[Plik:Flag of the Kingdom of Prussia (1701-1750).svg|border|20px]] [[Królestwo Prus]] 1745
|siły zbrojne =<br />[[Plik:Wappen Braunschweig.svg|20px]] [[Brunszwik-Lüneburg|Brunszwik]] 1738-1743<br />{{państwo|DNK|1536}} 1743-1744<br />{{flaga|Wielka Brytania|1707}} [[Królestwo Wielkiej Brytanii]] 1744-1745<br />[[Plik:Flag of the Kingdom of Prussia (1701-1750).svg|border|20px]] [[Królestwo Prus]] 1745
|jednostki =
|jednostki =
|stanowiska =
|stanowiska =
|wojny i bitwy = [[VII wojna austriacko-turecka|VII Wojna austriacko-turecka]] (1735-1739)<br />[[Wojna o sukcesję austriacką]] (1740–1748)<br />[[Wojny_śląskie#II_wojna_.C5.9Bl.C4.85ska_1744-1745|II Wojna śląska]] (1744-1745)
|wojny i bitwy = [[VII wojna austriacko-turecka|VII Wojna austriacko-turecka]] (1735-1739)<br />[[Wojna o sukcesję austriacką]] (1740–1748)<br />[[Wojny śląskie#II wojna śląska 1744-1745|II Wojna śląska]] (1744-1745)
|późniejsza praca =
|późniejsza praca =
|odznaczenia =
|odznaczenia =
|commons = Albert Braunschweig-Wolfenbuettel
|commons =
|wikiźródła = Albert Braunschweig-Wolfenbuettel
|wikicytaty = Albert Braunschweig-Wolfenbuettel
}}
}}


'''Albert Braunschweig-Wolfenbuettel''' lub '''Albert von Braunschweig-Lueneburg''', [[język niemiecki|niem.]] ''Albrecht von Braunschweig-Wolfenbüttel'' (ur. [[4 maja]] [[1725]] w [[Braunschweig|Brunszwiku]], zm. [[30 września]] [[1745]] w [[Bitwa pod Soor|pod Soor]]) – książę Braunschweig-Wolfenbüttel-Lüneburg-Bevern, pruski generał.
'''Albert Braunschweig-Wolfenbuettel''' lub '''Albert von Braunschweig-Lueneburg''', [[język niemiecki|niem.]] ''Albrecht von Braunschweig-Wolfenbüttel'' (ur. [[4 maja]] [[1725]] w [[Brunszwik]]u, zm. [[30 września]] [[1745]] w [[Bitwa pod Soor|pod Soor]]) – książę Braunschweig-Wolfenbüttel-Lüneburg-Bevern, pruski generał.


== Życiorys ==
== Życiorys ==
=== Pochodzenie ===
=== Pochodzenie ===
==== Rodzice ====
==== Rodzice ====
Albert Braunschweig-Wolfenbuettel był synem [[Ferdynand Albert II Brunswick-Lüneburg|Ferdynanda Alberta II Braunschweig-Wolfenbuettel]] oraz [[Antonina Amalia Brunswick-Lüneburg|Antoniny Amalii Braunschweig-Blankenburg]], a zatem po obu rodzicach potomkiem niemieckiego rodu królewskiegiego - [[Welfowie|Welfów]]. Jego matka była siostrą [[Szarlota Krystyna Brunszwik-Wolfenbüttel|Szarloty Krystyny]] (żony zmarłego za młodu carewicza [[Aleksy Romanow (1690–1718)|Aleksego]]) i równocześnie siostrą austriackiej cesarzowej [[Elżbieta Krystyna von Braunschweig-Wolfenbüttel|Elżbiety Krystyny]] - żony [[Karol VI Habsburg|Karola VI Habsburga]]. Tak więc Albert był przez swoją matkę kuzynem cara [[Piotr II Romanow|Piotra II Romanowa]] i przez [[Elżbieta Krystyna von Braunschweig-Wolfenbüttel|siostrę ojca]] kuzynem cesarzowej [[Maria Teresa Habsburg|Marii Teresy Austriackiej]].
Albert Braunschweig-Wolfenbuettel był synem [[Ferdynand Albert II z Brunszwiku-Lüneburga|Ferdynanda Alberta II Braunschweig-Wolfenbuettel]] oraz [[Antonina Amalia z Brunszwiku-Lüneburga|Antoniny Amalii Braunschweig-Blankenburg]], a zatem po obu rodzicach potomkiem niemieckiego rodu królewskiego [[Welfowie|Welfów]]. Jego matka była siostrą [[Szarlota Krystyna Brunszwik-Wolfenbüttel|Szarloty Krystyny]] (żony zmarłego za młodu carewicza [[Aleksy Romanow (1690–1718)|Aleksego]]) i równocześnie siostrą austriackiej cesarzowej [[Elżbieta Krystyna von Braunschweig-Wolfenbüttel|Elżbiety Krystyny]] żony [[Karol VI Habsburg|Karola VI Habsburga]]. Tak więc Albert był przez swoją matkę kuzynem cara [[Piotr II Romanow|Piotra II Romanowa]] i przez [[Elżbieta Krystyna von Braunschweig-Wolfenbüttel|siostrę ojca]] kuzynem cesarzowej [[Maria Teresa Habsburg|Marii Teresy Austriackiej]].


==== Rodzeństwo ====
==== Rodzeństwo ====
Rodzice Alberta mieli w sumie 15 dzieci, on sam zaś był ich dziesiątym szóstym synem<ref>[http://volker-niermann.de/index.php?bereich=1&seite=vn-ahnenperson.php&person=38507 Rodzeństwo Alberta Brunszwickiego (lustracja 6.05.2015)]</ref>:
Rodzice Alberta mieli w sumie 15 dzieci, on sam zaś był ich dziesiątym szóstym synem<ref>[http://volker-niermann.de/index.php?bereich=1&seite=vn-ahnenperson.php&person=38507 Rodzeństwo Alberta Brunszwickiego (lustracja 6.05.2015)].</ref>:
# najstarszy brat [[Karol I (książę Brunszwiku)|Karol]] - kolejny książę Brunszwiku.
# najstarszy brat [[Karol I (książę Brunszwiku)|Karol]] kolejny książę Brunszwiku.
# [[Antoni Ulryk Braunschweig-Wolfenbuettel|Antoni Ulryk]] - Generalissimus carskiej armii, ojciec cara Ivana VI.
# [[Antoni Ulryk Braunschweig-Wolfenbuettel|Antoni Ulryk]] Generalissimus carskiej armii, ojciec cara Ivana VI.
# [[Elżbieta Krystyna Braunschweig-Wolfenbüttel-Bevern|Elżbieta]] - żona króla Prus [[Fryderyk II Wielki|Fryderyka II]].
# [[Elżbieta Krystyna Braunschweig-Wolfenbüttel-Bevern|Elżbieta]] żona króla Prus [[Fryderyk II Wielki|Fryderyka II]].
# [[Ludwig Ernst von Braunschweig-Lüneburg-Bevern|Ludwik]] - feldmarszałek Austrii, kapitan generalny i regent Holandii, wybrany książę Kurlandii.
# [[Ludwig Ernst von Braunschweig-Lüneburg-Bevern|Ludwik]] feldmarszałek Austrii, kapitan generalny i regent Holandii, wybrany książę Kurlandii.
# August (zmarł jako niemowlę).
# August (zmarł jako niemowlę).
# Fryderyka Albertyna (1719–1772)
# Fryderyka Albertyna (1719–1772)
# [[Ferdynand, książę Brunszwiku-Wolfenbüttel|Ferdynand]] - feldmarszałek pruski.
# [[Ferdynand, książę Brunszwiku-Wolfenbüttel|Ferdynand]] feldmarszałek pruski.
# [[Luiza Amelia Brunswick-Wolfenbüttel|Luiza]] - żona młodszego brata [[Fryderyk II Wielki|Fryderyka II]] i matka późniejszego króla [[Fryderyk Wilhelm II Pruski]]ego.
# [[Luiza Amelia z Brunszwiku-Wolfenbüttel|Luiza]] żona młodszego brata [[Fryderyk II Wielki|Fryderyka II]] i matka późniejszego króla [[Fryderyk Wilhelm II Pruski]]ego.
# [[Zofia Brunswick-Wolfenbüttel|Zofia]] - żona księcia Sachsen-Coburg-Saalfeld [[Ernest Fryderyk|Ernesta Fryderyka]].
# [[Zofia Brunswick-Wolfenbüttel|Zofia]] żona księcia Sachsen-Coburg-Saalfeld [[Ernest Fryderyk|Ernesta Fryderyka]].
# Albert - pruski generałmajor.
# Albert pruski generałmajor.
# Szarlotta Krystyna Luiza (1725–1766) - dziekanka ewangielickiego [[Opactwo w Quedlinburgu|klasztoru żeńskiego w Quedlinburgu]].
# Szarlotta Krystyna Luiza (1725–1766) dziekanka ewangelickiego [[Opactwo w Quedlinburgu|klasztoru żeńskiego w Quedlinburgu]].
# [[Teresa Natalia Brunswick-Lüneburg|Teresa]] - przełożona świeckiego klasztoru w [[Bad Gandersheim|Gandersheim]].
# [[Teresa Natalia Brunswick-Lüneburg|Teresa]] przełożona świeckiego klasztoru w [[Bad Gandersheim|Gandersheim]].
# [[Juliana Maria brunszwicka|Julianna]] - żona króla Danii [[Fryderyk V Oldenburg|Fryderyka V]].
# [[Juliana Maria brunszwicka|Julianna]] żona króla Danii [[Fryderyk V Oldenburg|Fryderyka V]].
# Frydryk Wilhelm - (zmarł jako niemowlę).
# Frydryk Wilhelm (zmarł jako niemowlę).
# [[Fryderyk Franciszek Brunswick-Lüneburg|Fryderyk Franciszek]] pruski generałmajor.
# [[Fryderyk Franciszek Brunswick-Lüneburg|Fryderyk Franciszek]] pruski generałmajor.


=== Kariera wojskowa ===
=== Kariera wojskowa ===
Jako pośledni syn księcia brunszwickiego Albert nie mając większych szans na sukcesję rodzinnych włości jeszcze jako nastolatek rozpoczął karierę wojskową. Jego wyśmienite powiązania rodzinne ułatwiły mu awansy oraz blyskotliwą choć krótką karierę. W roku 1738 objął stanowisko kapitana w regimencie grenadierów gwardii brunszwickiej dowodzonym wówczas przez jego starszego brata [[Ferdynand, książę Brunszwiku-Wolfenbüttel|Ferdynanda]]. U jego boku wziął udział w walkach przeciw [[VII wojna austriacko-turecka|Turkom]] na [[Bałkany|Bałkanach]]. W październiku 1743 roku został mianowany kapitanem konnej gwardii królewskiej w [[Dania|Danii]], a w 1744 uzyskał zezwolenie, by przyłączyć się na ochotnika do angielskiej armii generała [[George Wade|Wade'a]] walczącej w Niderlandach. Tam awansował szybko do rangi podpułkownika. W styczniu 1745 opuścił służbę duńską, by przejść oficjalnie do armii pruskiej. Tutaj objął dowódctwo 39 regimentu [[Fizylierzy (XVII wiek)|fizylierów]] w randze generała-majora idąc w ślad za swoim starszym bracie [[Ferdynand, książę Brunszwiku-Wolfenbüttel|Ferdynandzie]]. Pułk ten stacjonowany był wówczas w [[Chojna|Neustadt in der Neumark]]. 4 czerwca 1745 na czele tegoż regimentu wziął udział w zwycięskiej bitwie pod [[Bitwa pod Dobromierzem|Hohenfriedebergiem]], a następnie [[Bitwa pod Soor|pod Soor]]<ref>Balthasar König, Anton: ''Biographisches Lexikon aller Helden und Militairpersonen.'' Tom 1, s. 221</ref>, gdzie poległ trafiony trzema kulami 30 września 1745.
Jako pośledni syn księcia brunszwickiego Albert nie mając większych szans na sukcesję rodzinnych włości jeszcze jako nastolatek rozpoczął karierę wojskową. Jego wyśmienite powiązania rodzinne ułatwiły mu awansy oraz błyskotliwą choć krótką karierę. W roku 1738 objął stanowisko kapitana w regimencie grenadierów gwardii brunszwickiej dowodzonym wówczas przez jego starszego brata [[Ferdynand, książę Brunszwiku-Wolfenbüttel|Ferdynanda]]. U jego boku wziął udział w walkach przeciw [[VII wojna austriacko-turecka|Turkom]] na [[Bałkany|Bałkanach]]. W październiku 1743 roku został mianowany kapitanem konnej gwardii królewskiej w [[Dania|Danii]], a w 1744 uzyskał zezwolenie, by przyłączyć się na ochotnika do angielskiej armii generała [[George Wade|Wade’a]] walczącej w Niderlandach. Tam awansował szybko do rangi podpułkownika. W styczniu 1745 opuścił służbę duńską, by przejść oficjalnie do armii pruskiej. Tutaj objął dowódctwo 39 regimentu [[Fizylierzy (XVII wiek)|fizylierów]] w randze generała-majora idąc w ślad za swoim starszym bracie [[Ferdynand, książę Brunszwiku-Wolfenbüttel|Ferdynandzie]]. Pułk ten stacjonowany był wówczas w [[Chojna|Neustadt in der Neumark]]. 4 czerwca 1745 na czele tegoż regimentu wziął udział w zwycięskiej bitwie pod [[Bitwa pod Dobromierzem|Hohenfriedebergiem]], a następnie [[Bitwa pod Soor|pod Soor]]<ref>Balthasar König, Anton: ''Biographisches Lexikon aller Helden und Militairpersonen.'' Tom 1, s. 221.</ref>, gdzie poległ trafiony trzema kulami 30 września 1745.


Po jego śmierci dowództwo pułku przejął jego młodszy brat, [[Fryderyk Franciszek]].
Po jego śmierci dowództwo pułku przejął jego młodszy brat, [[Fryderyk Franciszek]].
Ciało zmarłego generała sprowadzono do ojczystego Brunszwiku i pochowano 19 października 1745 w tamtejszej [[Katedra w Brunszwiku|katedrze]] z inicjatywy najstarszego jego brata [[Karol I (książę Brunszwiku)|Karola]], panującego księcia Brunszwiku.<ref>Spehr, Ludwig Ferdinand, "Albrecht von Braunschweig" in: Allgemeine Deutsche Biographie 1 (1875), s. 264-265 </ref>
Ciało zmarłego generała sprowadzono do ojczystego Brunszwiku i pochowano 19 października 1745 w tamtejszej [[Katedra w Brunszwiku|katedrze]] z inicjatywy najstarszego jego brata [[Karol I (książę Brunszwiku)|Karola]], panującego księcia Brunszwiku<ref>Spehr, Ludwig Ferdinand, „Albrecht von Braunschweig” in: Allgemeine Deutsche Biographie 1 (1875), s. 264–265.</ref>.


== Literatura ==
* Balthasar König, Anton: ''Biographisches Lexikon aller Helden und Militairpersonen.'' Tom 1
* Spehr, Ludwig Ferdinand: „Albrecht von Braunschweig” w: Allgemeine Deutsche Biographie 1 (1875), s. 264–265



== Literatura ==
* Balthasar König, Anton: ''Biographisches Lexikon aller Helden und Militairpersonen.'' Tom 1
* Spehr, Ludwig Ferdinand: "Albrecht von Braunschweig" w: Allgemeine Deutsche Biographie 1 (1875), s. 264-265
{{Przypisy}}
{{Przypisy}}
{{Kontrola autorytatywna}}
{{Kontrola autorytatywna}}

Wersja z 19:06, 20 lis 2016

Albert Braunschweig-Wolfenbuettel
Albrecht von Braunschweig-Wolfenbüttel
ilustracja
generał
Data i miejsce urodzenia

4 maja 1725
Braunschweig

Data i miejsce śmierci

30 września 1745
Bitwa pod Soor

Przebieg służby
Siły zbrojne


Brunszwik 1738-1743
 Królestwo Danii i Norwegii 1743-1744
Królestwo Wielkiej Brytanii 1744-1745
Królestwo Prus 1745

Główne wojny i bitwy

VII Wojna austriacko-turecka (1735-1739)
Wojna o sukcesję austriacką (1740–1748)
II Wojna śląska (1744-1745)

Albert Braunschweig-Wolfenbuettel lub Albert von Braunschweig-Lueneburg, niem. Albrecht von Braunschweig-Wolfenbüttel (ur. 4 maja 1725 w Brunszwiku, zm. 30 września 1745 w pod Soor) – książę Braunschweig-Wolfenbüttel-Lüneburg-Bevern, pruski generał.

Życiorys

Pochodzenie

Rodzice

Albert Braunschweig-Wolfenbuettel był synem Ferdynanda Alberta II Braunschweig-Wolfenbuettel oraz Antoniny Amalii Braunschweig-Blankenburg, a zatem po obu rodzicach potomkiem niemieckiego rodu królewskiego – Welfów. Jego matka była siostrą Szarloty Krystyny (żony zmarłego za młodu carewicza Aleksego) i równocześnie siostrą austriackiej cesarzowej Elżbiety Krystyny – żony Karola VI Habsburga. Tak więc Albert był przez swoją matkę kuzynem cara Piotra II Romanowa i przez siostrę ojca kuzynem cesarzowej Marii Teresy Austriackiej.

Rodzeństwo

Rodzice Alberta mieli w sumie 15 dzieci, on sam zaś był ich dziesiątym szóstym synem[1]:

  1. najstarszy brat Karol – kolejny książę Brunszwiku.
  2. Antoni Ulryk – Generalissimus carskiej armii, ojciec cara Ivana VI.
  3. Elżbieta – żona króla Prus Fryderyka II.
  4. Ludwik – feldmarszałek Austrii, kapitan generalny i regent Holandii, wybrany książę Kurlandii.
  5. August (zmarł jako niemowlę).
  6. Fryderyka Albertyna (1719–1772)
  7. Ferdynand – feldmarszałek pruski.
  8. Luiza – żona młodszego brata Fryderyka II i matka późniejszego króla Fryderyk Wilhelm II Pruskiego.
  9. Zofia – żona księcia Sachsen-Coburg-Saalfeld Ernesta Fryderyka.
  10. Albert – pruski generałmajor.
  11. Szarlotta Krystyna Luiza (1725–1766) – dziekanka ewangelickiego klasztoru żeńskiego w Quedlinburgu.
  12. Teresa – przełożona świeckiego klasztoru w Gandersheim.
  13. Julianna – żona króla Danii Fryderyka V.
  14. Frydryk Wilhelm – (zmarł jako niemowlę).
  15. Fryderyk Franciszek pruski generałmajor.

Kariera wojskowa

Jako pośledni syn księcia brunszwickiego Albert nie mając większych szans na sukcesję rodzinnych włości jeszcze jako nastolatek rozpoczął karierę wojskową. Jego wyśmienite powiązania rodzinne ułatwiły mu awansy oraz błyskotliwą choć krótką karierę. W roku 1738 objął stanowisko kapitana w regimencie grenadierów gwardii brunszwickiej dowodzonym wówczas przez jego starszego brata Ferdynanda. U jego boku wziął udział w walkach przeciw Turkom na Bałkanach. W październiku 1743 roku został mianowany kapitanem konnej gwardii królewskiej w Danii, a w 1744 uzyskał zezwolenie, by przyłączyć się na ochotnika do angielskiej armii generała Wade’a walczącej w Niderlandach. Tam awansował szybko do rangi podpułkownika. W styczniu 1745 opuścił służbę duńską, by przejść oficjalnie do armii pruskiej. Tutaj objął dowódctwo 39 regimentu fizylierów w randze generała-majora idąc w ślad za swoim starszym bracie Ferdynandzie. Pułk ten stacjonowany był wówczas w Neustadt in der Neumark. 4 czerwca 1745 na czele tegoż regimentu wziął udział w zwycięskiej bitwie pod Hohenfriedebergiem, a następnie pod Soor[2], gdzie poległ trafiony trzema kulami 30 września 1745.

Po jego śmierci dowództwo pułku przejął jego młodszy brat, Fryderyk Franciszek. Ciało zmarłego generała sprowadzono do ojczystego Brunszwiku i pochowano 19 października 1745 w tamtejszej katedrze z inicjatywy najstarszego jego brata Karola, panującego księcia Brunszwiku[3].

Literatura

  • Balthasar König, Anton: Biographisches Lexikon aller Helden und Militairpersonen. Tom 1
  • Spehr, Ludwig Ferdinand: „Albrecht von Braunschweig” w: Allgemeine Deutsche Biographie 1 (1875), s. 264–265
  1. Rodzeństwo Alberta Brunszwickiego (lustracja 6.05.2015).
  2. Balthasar König, Anton: Biographisches Lexikon aller Helden und Militairpersonen. Tom 1, s. 221.
  3. Spehr, Ludwig Ferdinand, „Albrecht von Braunschweig” in: Allgemeine Deutsche Biographie 1 (1875), s. 264–265.