Encyklopedia Britannica: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
różne poprawki |
|||
Linia 8: | Linia 8: | ||
|tematyka = ogólna |
|tematyka = ogólna |
||
|typ utworu = [[encyklopedia]] |
|typ utworu = [[encyklopedia]] |
||
|data powstania = |
|data powstania = |
||
|pol: data wydania = 1997–2005 |
|pol: data wydania = 1997–2005 |
||
|pol: wydawca = Wydawnictwo Kurpisz |
|pol: wydawca = Wydawnictwo Kurpisz |
||
|pol: przekład = |
|pol: przekład = |
||
|miejsce wydania = |
|miejsce wydania = |
||
|język = [[Język angielski|angielski]] |
|język = [[Język angielski|angielski]] |
||
|data wydania = 1768–1771 |
|data wydania = 1768–1771 |
||
|wydawca = Colin Macfarquhar i [[William Smellie]] |
|wydawca = Colin Macfarquhar i [[William Smellie]] |
||
|poprzednia = |
|poprzednia = |
||
|następna = |
|następna = |
||
|commons = Category:Encyclopædia Britannica |
|commons = Category:Encyclopædia Britannica |
||
|wikiźródła = |
|wikiźródła = |
||
|wikicytaty = |
|wikicytaty = |
||
}} |
}} |
||
'''Encyclopædia Britannica''' – [[język angielski| |
'''Encyclopædia Britannica''' – [[język angielski|anglojęzyczna]] [[encyklopedia]] powszechna wydana po raz pierwszy w latach 1768–1771 w [[Edynburg]]u przez Colina Macfarquhara i [[William Smellie|Williama Smellie’a]], a od 1901 wydawana w Stanach Zjednoczonych. Od 2012 wydawana tylko w wersji [[online]]. |
||
== Historia encyklopedii == |
== Historia encyklopedii == |
||
[[Plik:EncycBrit1913.jpg|thumb |
[[Plik:EncycBrit1913.jpg|thumb|Reklama encyklopedii z 1913]] |
||
Wydawana od XVIII wieku w [[Edynburg]]u, w przeciwieństwie do francuskiej ''[[Encyclopédie]]'' (1751–1766), na której się wzorowała, ''Encyclopædia Britannica'' była bardzo zachowawcza; późniejsze wydania były zwykle dedykowane monarchom. W 1870 wydawnictwo zostało przeniesione do Londynu. 11. edycja encyklopedii, wydana w 1911 wspólnie z [[Uniwersytet w Cambridge|Uniwersytetem w Cambridge]], uważana jest za klasyczne wydanie Encyklopedii Britanniki, reprezentujące sumę wiedzy dostępnej u progu XX wieku (znajduje się ona w [[Domena publiczna|domenie publicznej]] i jest rozwijana w ramach [[Projekt Gutenberg|projektu Gutenberg]] jako ''Project Gutenberg Encyclopedia''). Składa się na nią 29 tomów i 44 miliony wyrazów. |
Wydawana od XVIII wieku w [[Edynburg]]u, w przeciwieństwie do francuskiej ''[[Encyclopédie]]'' (1751–1766), na której się wzorowała, ''Encyclopædia Britannica'' była bardzo zachowawcza; późniejsze wydania były zwykle dedykowane monarchom. W 1870 wydawnictwo zostało przeniesione do Londynu. 11. edycja encyklopedii, wydana w 1911 wspólnie z [[Uniwersytet w Cambridge|Uniwersytetem w Cambridge]], uważana jest za klasyczne wydanie Encyklopedii Britanniki, reprezentujące sumę wiedzy dostępnej u progu XX wieku (znajduje się ona w [[Domena publiczna|domenie publicznej]] i jest rozwijana w ramach [[Projekt Gutenberg|projektu Gutenberg]] jako ''Project Gutenberg Encyclopedia''). Składa się na nią 29 tomów i 44 miliony wyrazów. |
||
Po wydaniu 11. edycji [[Znak towarowy|znak handlowy]] i prawa do publikacji encyklopedii zostały sprzedane wydawnictwu Sears Roebuck z Chicago, które następnie w 1941 odstąpiło je [[Uniwersytet Chicagowski|Uniwersytetowi Chicagowskiemu]]. W styczniu 1996 wydawnictwo Encyclopædia Britannica Inc. zostało kupione przez szwajcarskiego milionera [[Jacqui Safra|Jacquiego Safrę]]. |
Po wydaniu 11. edycji [[Znak towarowy|znak handlowy]] i prawa do publikacji encyklopedii zostały sprzedane wydawnictwu Sears Roebuck z Chicago, które następnie w 1941 odstąpiło je [[Uniwersytet Chicagowski|Uniwersytetowi Chicagowskiemu]]. W styczniu 1996 wydawnictwo Encyclopædia Britannica Inc. zostało kupione przez szwajcarskiego milionera [[Jacqui Safra|Jacquiego Safrę]]. |
||
=== Obecnie === |
=== Obecnie === |
||
Linia 37: | Linia 37: | ||
== Historia wydań == |
== Historia wydań == |
||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
| |
|- |
||
! Wydanie |
! Wydanie |
||
! Data publikacji |
! Data publikacji |
||
! Objętość |
! Objętość |
||
! Redaktorzy |
! Redaktorzy |
||
| |
|- |
||
| align="right" |
| align="right"| 1. || 1768–1771 |
||
| 3 tomy |
| 3 tomy |
||
| William Smellie |
| William Smellie |
||
| |
|- |
||
| align="right" |
| align="right"| 2. || 1777–1784 |
||
| 10 tomów |
| 10 tomów |
||
| James Tytler |
| James Tytler |
||
| |
|- |
||
| align="right" |
| align="right"| 3. || 1788–1797, sup. 1801 |
||
| 18 tomów i 2 suplementy |
| 18 tomów i 2 suplementy |
||
| Colin Macfarquhar i George Gleig |
| Colin Macfarquhar i George Gleig |
||
| |
|- |
||
| align="right" |
| align="right"| 4. || 1801–1809 |
||
| 20 tomów |
| 20 tomów |
||
| James Millar |
| James Millar |
||
| |
|- |
||
| align="right" |
| align="right"| 5. || 1815 || 20 tomów |
||
| James Millar i Thomas Bonar |
| James Millar i Thomas Bonar |
||
| |
|- |
||
| align="right" |
| align="right"| 6. |
||
| 1820–1823, sup. 1815–1824 |
| 1820–1823, sup. 1815–1824 |
||
| 20 tomów i 6 suplementów<ref group="uwaga">Suplementy do wydań czwartego, piątego i szóstego Encyclopaedia Britannica. Zawierają wstępne rozważania na temat historii nauki.</ref> |
| 20 tomów i 6 suplementów<ref group="uwaga">Suplementy do wydań czwartego, piątego i szóstego Encyclopaedia Britannica. Zawierają wstępne rozważania na temat historii nauki.</ref> |
||
| Charles Maclaren i Macvey Napier |
| Charles Maclaren i Macvey Napier |
||
| |
|- |
||
| align="right" |
| align="right"| 7. || 1830–1842 |
||
| 21 tomów |
| 21 tomów |
||
| Macvey Napier |
| Macvey Napier |
||
| |
|- |
||
| align="right" |
| align="right"| 8. || 1853–1860 |
||
| 22 tomy<ref group="uwaga">Wydania ósme i czternaste zawierały osobne indeksy.</ref> |
| 22 tomy<ref group="uwaga">Wydania ósme i czternaste zawierały osobne indeksy.</ref> |
||
| Thomas Stewart Traill |
| Thomas Stewart Traill |
||
| |
|- |
||
| align="right" |
| align="right"| 9. || 1875–1889 |
||
| 25 tomów<ref group="uwaga">Wydanie 9. zawierało artykuły autorstwa wybitnych osobistości tamtych czasów, na przykład artykuł [[James Clerk Maxwell|Jamesa Maxwella]] na temat elektryczności i magnetyzmu oraz [[William Thomson|Williama Thomsona]] (lorda Kelvina) na temat ciepła.</ref> |
| 25 tomów<ref group="uwaga">Wydanie 9. zawierało artykuły autorstwa wybitnych osobistości tamtych czasów, na przykład artykuł [[James Clerk Maxwell|Jamesa Maxwella]] na temat elektryczności i magnetyzmu oraz [[William Thomson|Williama Thomsona]] (lorda Kelvina) na temat ciepła.</ref> |
||
| Thomas Spencer Baynes (do 1880, później W. Robertson Smith) |
| Thomas Spencer Baynes (do 1880, później W. Robertson Smith) |
||
| |
|- |
||
| align="right" |
| align="right"| 10. || 1902–1903 |
||
| wydanie 9. + 11 suplementów<ref group="uwaga">Wydanie 10. zawierało tom map i zbiorczy indeks tomów wydań 9. i 10.</ref> |
| wydanie 9. + 11 suplementów<ref group="uwaga">Wydanie 10. zawierało tom map i zbiorczy indeks tomów wydań 9. i 10.</ref> |
||
| Sir Donald Mackenzie Wallace, Hugh Chisholm i Arthur T. Hadley z pomocą Franklina H. Hoopera |
| Sir Donald Mackenzie Wallace, Hugh Chisholm i Arthur T. Hadley z pomocą Franklina H. Hoopera |
||
| |
|- |
||
| align="right" |
| align="right"| 11. |
||
| 1910–1911 || 29 tomów |
| 1910–1911 || 29 tomów |
||
| Hugh Chisholm |
| Hugh Chisholm |
||
| |
|- |
||
| align="right" |
| align="right"| 12. || 1921–1922 |
||
| wydanie 11. + 3 suplementy<ref group="uwaga">Tomy 30–32 ''Nowe tomy stanowią, w połączeniu z dwudziestoma dziewięcioma tomami wydania jedenastego, wydanie dwunaste.''</ref> |
| wydanie 11. + 3 suplementy<ref group="uwaga">Tomy 30–32 ''Nowe tomy stanowią, w połączeniu z dwudziestoma dziewięcioma tomami wydania jedenastego, wydanie dwunaste.''</ref> |
||
| Hugh Chisholm |
| Hugh Chisholm |
||
| |
|- |
||
| align="right" |
| align="right"| 13. || 1926 || wydanie 11. + 3 suplementy<ref group="uwaga">Suplement ten zastąpił poprzedni suplement: ''Trzy nowe tomy suplementu stanowią, wraz z tomami najnowszego wydania, wydanie trzynaste.''</ref> |
||
| James Louis Garvin |
| James Louis Garvin |
||
| |
|- |
||
| align="right" |
| align="right"| 14. || 1929–1973 |
||
| 24 tomy<ref group="uwaga">Wydanie to było pierwszym, które było uaktualniane (zazwyczaj corocznie).</ref> |
| 24 tomy<ref group="uwaga">Wydanie to było pierwszym, które było uaktualniane (zazwyczaj corocznie).</ref> |
||
| James Louis Garvin z pomocą Franklina H. Hoopera |
| James Louis Garvin z pomocą Franklina H. Hoopera |
||
| |
|- |
||
| align="right" rowspan=2 |
| align="right" rowspan=2| 15. || 1974–1984 |
||
| 30 tomów<ref group="uwaga">Wydanie 15. (nazwane „Britannica 3”) zostało wydane jako wiele zbiorów: 10-tomowa ''Micropædia'' (zawierająca krótkie artykuły i służąca za indeks), 19-tomowa ''Macropædia'' oraz ''Propædia''.</ref> |
| 30 tomów<ref group="uwaga">Wydanie 15. (nazwane „Britannica 3”) zostało wydane jako wiele zbiorów: 10-tomowa ''Micropædia'' (zawierająca krótkie artykuły i służąca za indeks), 19-tomowa ''Macropædia'' oraz ''Propædia''.</ref> |
||
| Mortimer J. Adler, William Benton i Charles E. Swanson |
| Mortimer J. Adler, William Benton i Charles E. Swanson |
||
| |
|- |
||
| 1985–2010 || 32 tomy<ref group="uwaga">W roku 1985 system wydań został zmodyfikowany – ''Micropædia'' przestała służyć za indeks. Zamiast tego zostały dodane dwa osobne tomy indeksu. Artykuły zbioru ''Macropædia'' zostały skonsolidowane w mniejszej liczbie bardziej rozbudowanych (na przykład osobne artykuły o 50 stanach Stanów Zjednoczonych zostały włączone do artykułu „Stany Zjednoczone Ameryki”), przy czym niektóre artykuły średniej wielkości zostały przeniesione do ''Micropædii''.</ref> |
|||
| |
| |
||
|} |
|} |
||
Linia 111: | Linia 111: | ||
== Edycja polska == |
== Edycja polska == |
||
Encyklopedia Britannica w wersji polskiej była wydawana przez Wydawnictwo Kurpisz w latach 1997–2005 pod tytułem „Britannica – edycja polska” i – wraz z suplementami – obejmowała 49 tomów<ref>Britannica – edycja polska, t. 1–49 (wraz z suplementem), Kurpisz Poznań 1997–2005</ref>. |
Encyklopedia Britannica w wersji polskiej była wydawana przez Wydawnictwo Kurpisz w latach 1997–2005 pod tytułem „Britannica – edycja polska” i – wraz z suplementami – obejmowała 49 tomów<ref>Britannica – edycja polska, t. 1–49 (wraz z suplementem), Kurpisz Poznań 1997–2005.</ref>. |
||
== Uwagi == |
== Uwagi == |
||
{{Uwagi}} |
{{Uwagi}} |
||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
||
{{Przypisy}} |
{{Przypisy}} |
||
Linia 127: | Linia 128: | ||
[[Kategoria:Utwory literackie z 1768]] |
[[Kategoria:Utwory literackie z 1768]] |
||
[[Kategoria:Kultura Wielkiej Brytanii]] |
[[Kategoria:Kultura Wielkiej Brytanii]] |
||
[[Kategoria:Literatura anglojęzyczna]] |
Wersja z 13:23, 13 lip 2019
|
Ten artykuł od 2015-12 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. |
Drugie wydanie encyklopedii (1777–1784) | |
Tematyka |
ogólna |
---|---|
Typ utworu | |
Wydanie oryginalne | |
Język | |
Data wydania |
1768–1771 |
Wydawca |
Colin Macfarquhar i William Smellie |
Pierwsze wydanie polskie | |
Data wydania polskiego |
1997–2005 |
Wydawca |
Wydawnictwo Kurpisz |
Encyclopædia Britannica – anglojęzyczna encyklopedia powszechna wydana po raz pierwszy w latach 1768–1771 w Edynburgu przez Colina Macfarquhara i Williama Smellie’a, a od 1901 wydawana w Stanach Zjednoczonych. Od 2012 wydawana tylko w wersji online.
Historia encyklopedii
Wydawana od XVIII wieku w Edynburgu, w przeciwieństwie do francuskiej Encyclopédie (1751–1766), na której się wzorowała, Encyclopædia Britannica była bardzo zachowawcza; późniejsze wydania były zwykle dedykowane monarchom. W 1870 wydawnictwo zostało przeniesione do Londynu. 11. edycja encyklopedii, wydana w 1911 wspólnie z Uniwersytetem w Cambridge, uważana jest za klasyczne wydanie Encyklopedii Britanniki, reprezentujące sumę wiedzy dostępnej u progu XX wieku (znajduje się ona w domenie publicznej i jest rozwijana w ramach projektu Gutenberg jako Project Gutenberg Encyclopedia). Składa się na nią 29 tomów i 44 miliony wyrazów.
Po wydaniu 11. edycji znak handlowy i prawa do publikacji encyklopedii zostały sprzedane wydawnictwu Sears Roebuck z Chicago, które następnie w 1941 odstąpiło je Uniwersytetowi Chicagowskiemu. W styczniu 1996 wydawnictwo Encyclopædia Britannica Inc. zostało kupione przez szwajcarskiego milionera Jacquiego Safrę.
Obecnie
Wersja Encyklopedii Britannica wydana w 2004 zawiera około 120 tysięcy artykułów, liczących razem około 44 milionów słów. Wydana została w formie książkowej, dostępna on-line, na płytach CD-ROM oraz DVD-ROM. Artykuły do tego wydania powstały staraniem ponad czterech tysięcy współpracowników, a 35% jej zawartości zostało przepisanych lub napisanych od nowa od 2002 do 2004.
Od 2008 redakcja EB współpracuje przy edycji TIME Almanac.
Historia wydań
Wydanie | Data publikacji | Objętość | Redaktorzy |
---|---|---|---|
1. | 1768–1771 | 3 tomy | William Smellie |
2. | 1777–1784 | 10 tomów | James Tytler |
3. | 1788–1797, sup. 1801 | 18 tomów i 2 suplementy | Colin Macfarquhar i George Gleig |
4. | 1801–1809 | 20 tomów | James Millar |
5. | 1815 | 20 tomów | James Millar i Thomas Bonar |
6. | 1820–1823, sup. 1815–1824 | 20 tomów i 6 suplementów[a] | Charles Maclaren i Macvey Napier |
7. | 1830–1842 | 21 tomów | Macvey Napier |
8. | 1853–1860 | 22 tomy[b] | Thomas Stewart Traill |
9. | 1875–1889 | 25 tomów[c] | Thomas Spencer Baynes (do 1880, później W. Robertson Smith) |
10. | 1902–1903 | wydanie 9. + 11 suplementów[d] | Sir Donald Mackenzie Wallace, Hugh Chisholm i Arthur T. Hadley z pomocą Franklina H. Hoopera |
11. | 1910–1911 | 29 tomów | Hugh Chisholm |
12. | 1921–1922 | wydanie 11. + 3 suplementy[e] | Hugh Chisholm |
13. | 1926 | wydanie 11. + 3 suplementy[f] | James Louis Garvin |
14. | 1929–1973 | 24 tomy[g] | James Louis Garvin z pomocą Franklina H. Hoopera |
15. | 1974–1984 | 30 tomów[h] | Mortimer J. Adler, William Benton i Charles E. Swanson |
1985–2010 | 32 tomy[i] |
Pierwsze wydanie CD-ROM zostało przygotowane w 1994. W tym czasie została także udostępniona płatna możliwość korzystania z encyklopedii on-line. W 1999 dostęp ten był bezpłatny. Nie wydawano także uaktualnianych wersji drukowanych. Eksperyment ten zakończył się w 2001, a nowa wersja drukowana została wydana w 2002.
W 2012 redakcja ogłosiła, że wersja z 2010 będzie ostatnią wersją drukowaną. Encyklopedia dostępna będzie jedynie w wersji elektronicznej[1].
Edycja polska
Encyklopedia Britannica w wersji polskiej była wydawana przez Wydawnictwo Kurpisz w latach 1997–2005 pod tytułem „Britannica – edycja polska” i – wraz z suplementami – obejmowała 49 tomów[2].
Uwagi
- ↑ Suplementy do wydań czwartego, piątego i szóstego Encyclopaedia Britannica. Zawierają wstępne rozważania na temat historii nauki.
- ↑ Wydania ósme i czternaste zawierały osobne indeksy.
- ↑ Wydanie 9. zawierało artykuły autorstwa wybitnych osobistości tamtych czasów, na przykład artykuł Jamesa Maxwella na temat elektryczności i magnetyzmu oraz Williama Thomsona (lorda Kelvina) na temat ciepła.
- ↑ Wydanie 10. zawierało tom map i zbiorczy indeks tomów wydań 9. i 10.
- ↑ Tomy 30–32 Nowe tomy stanowią, w połączeniu z dwudziestoma dziewięcioma tomami wydania jedenastego, wydanie dwunaste.
- ↑ Suplement ten zastąpił poprzedni suplement: Trzy nowe tomy suplementu stanowią, wraz z tomami najnowszego wydania, wydanie trzynaste.
- ↑ Wydanie to było pierwszym, które było uaktualniane (zazwyczaj corocznie).
- ↑ Wydanie 15. (nazwane „Britannica 3”) zostało wydane jako wiele zbiorów: 10-tomowa Micropædia (zawierająca krótkie artykuły i służąca za indeks), 19-tomowa Macropædia oraz Propædia.
- ↑ W roku 1985 system wydań został zmodyfikowany – Micropædia przestała służyć za indeks. Zamiast tego zostały dodane dwa osobne tomy indeksu. Artykuły zbioru Macropædia zostały skonsolidowane w mniejszej liczbie bardziej rozbudowanych (na przykład osobne artykuły o 50 stanach Stanów Zjednoczonych zostały włączone do artykułu „Stany Zjednoczone Ameryki”), przy czym niektóre artykuły średniej wielkości zostały przeniesione do Micropædii.
Przypisy
- ↑ Po 244 latach koniec z drukowaniem Encyklopedii Britannica.
- ↑ Britannica – edycja polska, t. 1–49 (wraz z suplementem), Kurpisz Poznań 1997–2005.
Linki zewnętrzne
- Free Online Encyclopedia, hasła z Encyklopedii Britannica na podstawie wydania 11 z roku 1911. [Strony zarchiwizowane przez WayBack Machine]