Stare Miasto (Elbląg)

[[Plik:{{{herb miasta}}}| 30x40px| link=| alt=]]

{{{nazwa}}}

{{{nazwa oryginalna}}}

Dzielnica {{{dopełniacz nazwy miasta}}}
[[Plik:{{{herb}}}|100px| Herb]] [[Plik:{{{flaga}}}|100px| border|Flaga]] [[Herb {{{dopełniacz nazwy}}}|Herb]] [[Flaga {{{dopełniacz nazwy}}}|Flaga]]
Państwo	{{{państwo}}}
Miasto	Elbląg
Populacja (2006) • liczba ludności	{{{liczba ludności}}}
• gęstość	{{{gęstość zaludnienia}}} os./km²
Strefa numeracyjna	{{{numer kierunkowy}}}
Kod pocztowy	{{{kod pocztowy}}}
Tablice rejestracyjne	{{{tablice rejestracyjne}}}
Plan {{{dopełniacz nazwy}}} [[Plik:{{{plan}}}|240x240px|alt=Plan {{{dopełniacz nazwy}}}|]]
Położenie na mapie {{{dopełniacz nazwy miasta}}} [[Plik:{{{mapa}}}|240x240px|alt=Położenie na mapie|]]
Położenie na mapie brak Brak mapy: {{państwo dane {{{państwo}}} | mapa/core | wariant = {{{państwo}}} }} Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:town}

{{Dzielnica infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | dopełniacz nazwy miasta = | gęstość zaludnienia = | commons = | dopełniacz nazwy = | kod pocztowy = | flaga = | nazwa oryginalna = | tablice rejestracyjne = | numer kierunkowy = | nazwa = | herb miasta = | plan = | liczba ludności = | opis zdjęcia = | mapa = | państwo = | współrzędne = | herb = Nieznane pola: "sekundN2", "sekundN", "opis_zdjęcia", "herb_miasta", "herb_dzielnicy", "minutE2", "dzielnica", "zespół", "dopełniacz_dzielnicy", "flaga_dzielnicy", "kod_poczt", "populacja", "sekundE2", "tablica_rej", "nr_kier", "w_granicach_miasta", "galeria_commons", "stopniN", "mapa_miasta", "stopniN2", "burmistrz", "stopniE", "minutE", "gęstość", "minutN2", "stopniE2", "dopełniacz_miasta", "założone", "sekundE" oraz "minutN".

Stare Miasto – najstarsza dzielnica i jedna z południowych dzielnic Elbląga.

Położenie

Stare Miasto znajduje się w południowej części miasta. Graniczy z takimi dzielnicami jak: Osiek, Nowe Miasto, Śródmieście, Wyspa Spichrzów oraz Łasztownia. Jej zachodnią granicę wyznacza rzeka Elbląg, południową - al. Tysiąclecia, wschodnią ulica Rycerska, a północną ulice Wałowa oraz Stoczniowa.

Historia

Założone po 1237 roku przez mistrza krajowego Hermana von Balka. Zgodnie ze zwyczajem miast nadbałtyckich ulice wytyczano prostopadle do rzeki, a przecinająca je w poprzek ulica tworzyła rynek, na którym miał być wybudowany ratusz (obecnie w centrum rynku stoi kościół św. Mikołaja). Prawa miejskie nadane zostały 10 kwietnia 1237 roku. Do 1337 roku było jedynym organizmem miejskim w Elblągu. Zamek krzyżacki (podstawa Starego Miasta) został zniszczony 12 lutego 1454 roku. W 1503 roku powierzono Elblągowi funkcję strażnika pieczęci Prus Królewskich. Podczas I Wojny Światowej praktycznie nie ucierpiała. Jedynym zniszczeniem było spalenie Mostu Wysokiego w dniu 8 lipca 1917 roku, ale nie było spowodowane działaniami wojennymi. Stare Miasto znacznie ucierpiało w lutym 1945 roku, gdy w wyniku walk Armii Czerwonej z niemieckimi obrońcami miasta zostało zniszczone w 90%. Po 1947 roku podjęto decyzję o rozebraniu pozostałych ruin, a resztki cegieł przewieziono na potrzeby odbudowy Warszawy. Dopiero rozpoczęta w latach 80. rewitalizacja powoli zabudowywała, pusty do tej pory plac przed Katedrą św. Mikołaja. W latach 1895-1969 ulicami elbląskiej starówki kursowały tramwaje. Obecnie na Starym Mieście trwa zakrojona na szeroką skalę odbudowa dzielnicy. Co roku zabudowywane są nowe kwartały ulic. Kamieniczki, które powstają nawiązują do dawnego stylu, a niektóre z nich są identycznymi kopiami istniejących tam wcześniej. Elbląskie Stare Miasto to również jeden z największych w Europie pod względem powierzchni teren objęty kompleksowymi badaniami archeologicznymi.

Ważniejsze budynki i obiekty

Istniejące

widok na Stare Miasto znad rzeki Elbląg

budynek Poczty

Brama Targowa w Elblągu

• kościół katedralny św. Mikołaja, XIII-XV w., przebudowany po pożarze w końcu XVIII w., z cennym wyposażeniem wnętrza (późnogotyckie tryptyki, gotyckie drewniane figury apostołów w nawie głównej, chrzcielnica brązowa z XIV w.)
• Brama Targowa z XIV w. i pozostałości fortyfikacji miejskich,
• Ścieżka kościelna
• Muzeum w Elblągu, dawniej Gimnazjum Elbląskie
• Kościół Św. Ducha
• Biblioteka Elbląska
• Galeria EL – dawniej kościół podominikański NMP, XIII-XVI w., częściowo zburzony w 1945, zrekonstruowany w latach 60.; dawny ołtarz główny zachował się kościele katedralnym, pozostałe wyposażenie (prospekt organowy, epitafia, empory) uległo zniszczeniu.
• budynek Poczty Polskiej
• Zespół dawnego zamku i podzamcza
• Prokuratura Okręgowa
• Urząd Kontroli Skarbowej
• Zespół Szkół Techniczno-Informatycznych
• pomnik "Piekarczyka"
• I Liceum Ogólnokształcące
• Zespół Szkół Zawodowych nr 1
• Gimnazjum nr 8
• przystań "Żeglugi Elbląsko-Ostródzkiej"
• Wydział Zamiejscowy Szkoły Wyższej im. Bogdana Jańskiego

Nieistniejące

• kamienice późnogotyckie, renesansowe i manierystyczne (w większości zniszczone w 1945)
• Klasztor i kaplica Katarzynek (klasztor 1893, kaplica 1912)
• Ratusz (pocz. XIV wieku-1777)
• Dwór Artusa (1582-1878)
• zamek krzyżacki

Wykaz ulic dzielnicy

• Bednarska
• Bulwar Zygmunta Augusta
• Drzewna
• Garbary
• Gimnazjalna
• Klasztorna
• Kowalska
• Kumieli
• Kuśnierska
• Mennicza
• Mostowa
• Murarska
• Pocztowa
• Przy Bramie Targowej
• Przymurze
• Rybacka
• Rycerska
• Rzeźnicka
• Schichaua Ferdinanda, skwer
• Służebna
• Stary Rynek
• Stoczniowa
• Studzienna
• Sukienicza
• Ścieżka Kościelna
• Świętego Ducha
• Tamka
• Tysiąclecia, al.
• Wałowa
• Wapienna
• Wieżowa
• Wigilijna
• Wodna
• Zamkowa

Komunikacja

Na Stare Miasto można dojechać:

• tramwajami nr: 1, 2, 3, 4, 5
• autobusami nr: 6, 7, 12, 14, 19, 21

Ciekawostki

• Herb Starego Miasta jest obecnie obowiązującym herbem Elbląga.
• Ze wszystkich elbląskich kamieniczek po wojnie ocalało jedynie 6.