Zamek Bąkowiec

Zamek w Morsku

nr rej. 790/67 z 7.10.1967
Państwo	Polska
Miejscowość	Morsko
Położenie na mapie województwa śląskiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie Polski Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:building}

{{Budynek infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | alt zdjęcia = | plan budynku = | współrzędne = | nazwa oryginalna = Nieznane pola: "sekundN", "sekundE", "stopniN", "minutE", "stopniE" oraz "minutN".

Zamek "Bąkowiec" w Morsku – zamek rycerski z przełomu XIV i XVII wieku znajdujący się we wsi Morsko w województwie śląskim oraz na Szlaku Orlich Gniazd.

Historia

Początki zamku nie mają udokumentowanej historii. Być może pierwszą drewnianą warownie wznieśli w XIV wieku Toporczykowie którzy od nazwy dóbr Morsko przybrali nazwisko Morskich. Prawdopodobnie byli rycerzami rabusiami za co Król Władysław Łokietek odebrał im Morsko i oddał wieś w 1327 roku klasztorowi w Mstowie. W dokumentach z tego okresu nie wspomina się czy w Morsku istniał zamek jednak przez analogię można przyjąć, że w czasach Kazimierza Wielkiego wzniesiono strażnicę w ramach umocnień na pograniczu Śląska i Małopolski. Możliwe jest również że zamek zbudował książę Władysław Opolczyk który pod koniec XIV wieku przez krótki czas był panem tych okolic. Pierwszą wzmiankę o zamku Bąkowiec (Bancowecz) i jego dziedzicu Mikołaju Strzale zapisano w 1390 r. Wiadomo, że od 1392 roku burgrabią zamku był Piotr z Marcinowic herbu Lis, a w latach 1413-1434 klucz bąkowiecki należał do Jana z Sieciechowic. W 1435 roku zamek wraz z przynależnymi dobrami przejął kasztelan sądecki Krystyn z Koziegłów i jego potomni. Na przełomie XV i XVI wieku Morsko posiadali Włodkowie i im przypisuje się wybudowanie nowego murowanego zamku. Wspomina o nim dokument z 1531 roku, kiedy jego właścicielem był Piotr Zborowski. Następnie przeszedł w posiadanie rodziny Brzeskich, a po nich w ręce rodu Giebułtowskich. Od XVII wieku zamek był już w ruinie.

Od XVII wieku aż do XIX wieś i ruiny dawnego zamku były własnością rodziny Heppenów. Około roku 1927 roku wzgórze z ruinami zamku kupił inż. architekt Witold Danielewicz Czeczott, który wybudował tu przed 1933 rokiem dom przy wykorzystaniu murów zamkowych. Po 1945 roku od wdowy po nim, Janiny Czeczott, willę kupiło Zabrzańskie Zakłady Naprawcze Przemysłu Węglowego i stworzyło na działce ośrodek wypoczynkowy budując kawiarnię z tarasem i wyciąg narciarski. W 1961 r. przeprowadzono konserwację ruin, a w 1967 roku wpisano ruiny do rejestru zabytków pod nr 790/67. W 1999 ośrodek wypoczynkowy wraz z ruinami zamku kupiła firma KEM z Dąbrowy Górniczej.

Architektura

Zamek w Morsku

Zamek "Bąkowiec" zbudowano na wyniosłej skale na planie nieregularnego wieloboku wykorzystując niewielką powierzchnię szczytu skały i przylegającego do niej otoczenia. Kamienna brama której fragmenty zachowały się do dziś prowadziła na mały dziedziniec otoczony murem i czworokątnymi pomieszczeniami położonymi na przeciwległych stronach skały w układzie amfiladowym. Półkoliste baszty w narożnikach pełniły rolę obserwacyjną i obronną.

Zewnętrzne mury zbudowano ze starannie dopasowanych kamieni wapiennych, a wewnętrzne partie budowano z kamiennego gruzu zalewanego dużą ilością zaprawy wapiennej. Od strony wschodniej do skały przylegał dziedziniec gospodarczy którego bronił stożkowy nasyp ziemny z owalną basztą oraz suchą fosą. Od strony południowej zamek był zabezpieczony kamiennym murem którego resztki są jeszcze widoczne. Dostęp do zamku był wyłącznie pieszy przez cały system pomostów i drabin. Pomimo dogodnego położenia i dość silnych fortyfikacji które powodowały, że był praktycznie nie do zdobycia przy wykorzystaniu średniowiecznych technik oblężniczych nie odegrał w historii ważniejszej roli.