Pałac Branickich w Choroszczy: Różnice pomiędzy wersjami

Pałac Branickich w Choroszczy
	nr rej. 41 (47) z 22 marca 1956
Państwo	Polska
Województwo	podlaskie
Miejscowość	Choroszcz
Ukończenie budowy	XVIII wiek
	Położenie na mapie Choroszczy Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Położenie na mapie Polski Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Położenie na mapie województwa podlaskiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Położenie na mapie powiatu białostockiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Położenie na mapie gminy Choroszcz Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}\|type:building}
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 11:00, 7 gru 2015

Pałac Branickich w Choroszczy – zabytkowy pałac Branickich powstały w latach 1745-1771 dla magnata Jana Klemensa Branickiego na sztucznej wyspie, otoczonej kanałami oraz ogromnym 25-hektarowym parkiem.

Lokalizacja

Pałac został wraz z zespołem budynków i parkiem usytuowany na obszarze nizinnym, poniżej miasta położonego na wzgórzu, na prawym brzegu rzeki Horodnianki. Park zakomponowany został o zarysie zbliżonym do trapezu. Przy pałacu znajdował się folwark z zabudowaniami. Całość terenu była w kształcie rombu, pośrodku którego znajdował się pałac z pawilonami.

Historia

Pierwszy etap budowy założenia miał miejsce około 1725 roku i rozpoczęła ją budowa pałacyku myśliwskiego na sztucznej wyspie oraz 400 metrowego kanału.

Po ślubie Jana Klemensa Branickiego z Elżbietą Poniatowską rozpoczęto w 1748 roku rozbudowę parku, który powiększono przeprowadzając przez niego promieniste aleje, zasadzono szpalery z krzewów i drzew, wykopano też poprzeczny kanał, aby tworzył krzyż wodny. Ostateczna kompozycja ogrodu była symetryczna, o wielu przecinających się alejach, z widokowymi ciągami alei zamkniętych elementami architektonicznymi. Na zakończeniu alei ustawione były bramki i mostki nad kanałem oraz rzeźby drewniane ptaków i puttów. Prace nad kompozycją ogrodową zakończono około 1752 r.

Jesienią 1753 rozpoczęto budowę dwóch flankujących pałac symetrycznych pawilonów gościnnych z mansardowymi dachami, które ukończono w roku następnym. W latach 1757-1759 rozebrano pierwotny pałac, grożący zawaleniem z powodu zmurszenia fundamentów i na miejscu poprzedniego zbudowano nowy budynek ze zbliżonym układem pomieszczeń. W 1760 roku rozpoczęto budować w pobliżu pałacu oficyny kuchenną i gościnną oraz domek odźwiernego i dwie kordegardy. Prace te ukończono w 1764 roku i tym samym założenie uzyskało swój docelowy kształt^[2].

Pałac został uszkodzony podczas Powstania listopadowego. W 1840 roku pałac wraz z zabudowaniami został wydzierżawiony na fabrykę włókienniczą przez Christiana Augusta Moesa, w rękach rodziny którego zabudowania pozostały do 1915 roku, gdy podczas I wojny światowej zniszczono pałac, pawilony i oficyny.

Po zniszczeniach wojennych w 1915 roku pałac przeszedł wraz z innymi zabudowaniami na własność szpitala, został zaniedbany i nie zabezpieczony popadał w coraz większą ruinę, którą zaczęto rozbierać w 1933 roku.

W 1956 roku zapadła decyzja władz wojewódzkich o odbudowie zabytku i rekonstrukcji parku. Od 1973 roku w pałacu znajduje się Muzeum Wnętrz Pałacowych, które jest oddziałem Muzeum Podlaskiego w Białymstoku.

Linki zewnętrzne

Oficjalna strona Muzeum Wnętrz Pałacowych w Choroszczy

↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 marca 2024 .
↑ Biuletyn Konserwatorski Województwa Podlaskiego, Zeszyt 14, Białystok 2008, ss.31-39

Bibliografia

Pałac w Choroszczy. [dostęp 2008-12-19]. (pol.).

[zabytek-1] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 marca 2024 .

[2] Biuletyn Konserwatorski Województwa Podlaskiego, Zeszyt 14, Białystok 2008, ss.31-39

[1]

[2]

@@ Linia 33: / Linia 33: @@
 [[Plik:161 42 (48) z 22.03.1956; A-30 z 24.09.2002 Park pałacowy w zespole pałacowym Branickich. Choroszcz jass sw.jpg|thumb|Park pałacowy]]
 '''Pałac Branickich w [[Choroszcz]]y''' – zabytkowy pałac Branickich powstały w latach [[1745]]-[[1771]] dla magnata [[Jan Klemens Branicki (hetman)|Jana Klemensa Branickiego]] na sztucznej wyspie, otoczonej kanałami oraz ogromnym 25-hektarowym parkiem.
+== Lokalizacja ==
+Pałac został wraz z zespołem budynków i parkiem usytuowany na obszarze nizinnym, poniżej miasta położonego na wzgórzu, na prawym brzegu rzeki [[Horodnianka (rzeka)|Horodnianki]]. Park zakomponowany został o zarysie zbliżonym do trapezu. Przy pałacu znajdował się folwark z zabudowaniami. Całość terenu była w kształcie rombu, pośrodku którego znajdował się pałac z pawilonami.
 == Historia ==
+Pierwszy etap budowy założenia miał miejsce około [[1725]] roku i rozpoczęła ją budowa pałacyku myśliwskiego na sztucznej wyspie oraz 400 metrowego kanału.
-Pałac został wraz z zespołem budynków i parkiem usytuowany na obszarze nizinnym, poniżej miasta położonego na wzgórzu, na prawym brzegu rzeki [[Horodnianka (rzeka)|Horodnianki]]. Park zakomponowany został o zarysie zbliżonym do trapezu. Przy pałacu znajdował się folwark z zabudowaniami. Całość terenu była w kształcie rombu, pośrodku którego znajdował się pałac z pawilonami. Budowa została zaczęta około [[1725]] r.
+Po ślubie Jana Klemensa Branickiego z [[Izabella Poniatowska|Elżbietą Poniatowską]] rozpoczęto w [[1748]] roku rozbudowę parku, który powiększono przeprowadzając przez niego promieniste aleje, zasadzono szpalery z krzewów i drzew, wykopano też poprzeczny kanał, aby tworzył krzyż wodny. Ostateczna kompozycja ogrodu była symetryczna, o wielu przecinających się alejach, z widokowymi ciągami alei zamkniętych elementami architektonicznymi. Na zakończeniu alei ustawione były bramki i mostki nad kanałem oraz rzeźby drewniane ptaków i puttów. Prace nad kompozycją ogrodową zakończono około [[1752]] r.
+Jesienią [[1753]] rozpoczęto budowę dwóch flankujących pałac symetrycznych pawilonów gościnnych z mansardowymi dachami, które ukończono w roku następnym. W latach 1757-1759 rozebrano pierwotny pałac, grożący zawaleniem z powodu zmurszenia fundamentów i na miejscu poprzedniego zbudowano nowy budynek ze zbliżonym układem pomieszczeń. W 1760 roku rozpoczęto budować w pobliżu pałacu oficyny kuchenną i gościnną oraz domek odźwiernego i dwie kordegardy. Prace te ukończono w 1764 roku i tym samym założenie uzyskało swój docelowy kształt<ref>[[Biuletyn Konserwatorski Województwa Podlaskiego]], Zeszyt 14, Białystok 2008, ss.31-39</ref>.
-Lata [[1748]]-[[1750]] łączą się z tworzeniem parku, a raczej przekształcaniem otaczającego pałacyk dziedzińca. W [[1748]] roku były wykonywane na dużą skalę roboty ziemne, co było związane z małżeństwem hetmana z [[Izabella Poniatowska|Elżbietą Poniatowską]]. Oprócz robót ziemnych sadzono szpalery z krzewów i drzew, wykopano też poprzeczny kanał, aby tworzył krzyż wodny. Ostateczna kompozycja ogrodu była symetryczna, o wielu przecinających się alejach, z widokowymi ciągami alei zamkniętych elementami architektonicznymi. Na zakończeniu alei ustawione były bramki i mostki nad kanałem oraz rzeźby drewniane ptaków i puttów. Prace kompozycji ogrodowej zakończono około [[1752]] r.
+Pałac został uszkodzony podczas [[Powstanie listopadowe|Powstania listopadowego]]. W 1840 roku pałac wraz z zabudowaniami został wydzierżawiony na fabrykę włókienniczą przez Christiana Augusta Moesa, w rękach rodziny którego zabudowania pozostały do 1915 roku, gdy podczas I wojny światowej zniszczono pałac, pawilony i oficyny.
-W latach [[1753]]-[[1756]] trwała budowa z obu stron wyspy i pałacu ustawionych symetrycznie pawilonów. W latach 1755-1756 trwała rozbiórka pierwotnego pałacu, grożącego zawaleniem z powodu zmurszenia fundamentów. Nowy pałac powstaje na miejscu poprzedniego o zbliżonym układzie pomieszczeń w latach 1757-1759. Potem zbudowano w pobliżu pałacu oficyny kuchenną i gościnną oraz domek odźwiernego i dwie kordegardy.
-Po zniszczeniach wojennych w [[1915]] roku pałac przeszedł wraz z innymi zabudowaniami na własność szpitala, został zaniedbany i nie zabezpieczony popadał w coraz większą ruinę, by w [[1933]] roku rozpoczęto rozbiórkę.
+Po zniszczeniach wojennych w [[1915]] roku pałac przeszedł wraz z innymi zabudowaniami na własność szpitala, został zaniedbany i nie zabezpieczony popadał w coraz większą ruinę, którą zaczęto rozbierać w [[1933]] roku.
-Po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] zapadła decyzja władz wojewódzkich o odbudowie zabytku i rekonstrukcji parku. W pałacu znajduje się [[Muzeum Wnętrz Pałacowych w Choroszczy|Muzeum Wnętrz Pałacowych]], które jest oddziałem [[Muzeum Podlaskie w Białymstoku|Muzeum Podlaskiego w Białymstoku]].
+W 1956 roku zapadła decyzja władz wojewódzkich o odbudowie zabytku i rekonstrukcji parku. Od 1973 roku w pałacu znajduje się [[Muzeum Wnętrz Pałacowych w Choroszczy|Muzeum Wnętrz Pałacowych]], które jest oddziałem [[Muzeum Podlaskie w Białymstoku|Muzeum Podlaskiego w Białymstoku]].
 == Linki zewnętrzne ==