Kanaan: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Historia Kanaanu: drobne merytoryczne, źródła/przypisy |
|||
| Linia 4: | Linia 4: | ||
== Historia Kanaanu == |
== Historia Kanaanu == |
||
Około [[XXX wiek p.n.e.|3000 roku p.n.e.]] na terenie dzisiejszej Palestyny pojawiła się cywilizacja [[epoka brązu|epoki wczesnego brązu]]. To właśnie wtedy zaczęli osiedlać się na tym terenie [[Ludy semickie|Semici]]. W tekstach biblijnych nazywano ich [[Kananejczycy|Kananejczykami]]{{odn|Kosidowski|1978|s=61.}}. Osiedlając się zaczęli zajmować się rolnictwem, powstały pierwsze miasta, lecz z czasem napłynęli kolejni osadnicy. Około [[XXII wiek p.n.e.|2200 p.n.e.]] w Kanaanie pojawili się koczownicy, których Biblia nazywa [[Amoryci|Amorytami]]. Po nich przybyli [[Hebrajczycy]]. Częściowo odkryto dzieje tych terenów dzięki wykopaliskom w [[Ugarit]] (Ras Szamra). Znaleziono tam bibliotekę z tekstami zawierającymi między innymi mitologię ludu semickiego zamieszkującego okolice wybrzeża Morza Śródziemnego od [[XV wiek p.n.e.|XV]] do [[XIII wiek p.n.e.|XIII wieku p.n.e.]] Echa tych wierzeń można znaleźć w najstarszych częściach Biblii, w niektórych Psalmach i w opisach walk religijnych między wyznawcami [[Złoty cielec|Złotego cielca]], [[Baal]]a i Królowej Niebios a Izraelitami{{odn|Kosidowski|1978|s=78.}}. |
Około [[XXX wiek p.n.e.|3000 roku p.n.e.]] na terenie dzisiejszej Palestyny pojawiła się cywilizacja [[epoka brązu|epoki wczesnego brązu]]. To właśnie wtedy zaczęli osiedlać się na tym terenie [[Ludy semickie|Semici]]. W tekstach biblijnych nazywano ich [[Kananejczycy|Kananejczykami]]{{odn|Kosidowski|1978|s=61.}}. Osiedlając się zaczęli zajmować się rolnictwem, powstały pierwsze miasta, lecz z czasem napłynęli kolejni osadnicy. Około [[XXII wiek p.n.e.|2200 p.n.e.]] w Kanaanie pojawili się koczownicy, których Biblia nazywa [[Amoryci|Amorytami]]. Po nich przybyli [[Hebrajczycy]]. Częściowo odkryto dzieje tych terenów dzięki wykopaliskom w [[Ugarit]] (Ras Szamra). Znaleziono tam bibliotekę z tekstami zawierającymi między innymi mitologię ludu semickiego zamieszkującego okolice wybrzeża Morza Śródziemnego od [[XV wiek p.n.e.|XV]] do [[XIII wiek p.n.e.|XIII wieku p.n.e.]] Echa tych wierzeń można znaleźć w najstarszych częściach Biblii, w niektórych Psalmach i w opisach walk religijnych między wyznawcami [[Złoty cielec|Złotego cielca]], [[Baal]]a i Królowej Niebios a Izraelitami{{odn|Kosidowski|1978|s=78.}}. Ważnymi ośrodkami krainy Kanaan były też [[Sydon]] i [[Jerycho]]. |
||
Wykopaliska archeologiczne prowadzone na terenie Kanaanu pozwoliły odkryć liczne, niewielkie [[świątynia|świątynie]]. Na wprost wejścia znajdowała się nisza na posąg bóstwa, który wykonany był z kamienia, drewna lub metalu. Obok znajdowały się sale przeznaczone dla kapłanów. Niektóre świątynie mogły być piętrowe. Odkryte gliniane modele wskazują na to, że czasami miały także wieże i dziedziniec. Bóstwom składano ofiary z pierworodnych dzieci, jagniąt, koźląt, oliwy, wina i palono wonności{{odn|Kosidowski|1978|s=79.}}. |
Wykopaliska archeologiczne prowadzone na terenie Kanaanu pozwoliły odkryć liczne, niewielkie [[świątynia|świątynie]]. Na wprost wejścia znajdowała się nisza na posąg bóstwa, który wykonany był z kamienia, drewna lub metalu. Obok znajdowały się sale przeznaczone dla kapłanów. Niektóre świątynie mogły być piętrowe. Odkryte gliniane modele wskazują na to, że czasami miały także wieże i dziedziniec. Bóstwom składano ofiary z pierworodnych dzieci, jagniąt, koźląt, oliwy, wina i palono wonności{{odn|Kosidowski|1978|s=79.}}. |
||
Badania archeologiczne w Sydonie wskazują, że potomkami ludu Kanaan są dzisiejsi Libańczycy<ref>{{Cytuj|autor=Marc Haber, Claude Doumet-Serhal, Christiana Scheib, Yali Xue, Petr Danecek|tytuł=Continuity and Admixture in the Last Five Millennia of Levantine History from Ancient Canaanite and Present-Day Lebanese Genome Sequences|czasopismo=The American Journal of Human Genetics|data=2017-08-03|data dostępu=2017-08-08|issn=0002-9297|wolumin=101|numer=2|s=274–282|doi=10.1016/j.ajhg.2017.06.013|pmid=28757201|url=http://www.cell.com/ajhg/abstract/S0002-9297(17)30276-8|język=English}}</ref>. |
|||
== Religia Kanaanu == |
== Religia Kanaanu == |
||
Wersja z 16:30, 8 sie 2017
Kanaan, Chanaan (hebr. כְּנַעַן Kənáʻan lub כְּנָעַן Kənāʻan, stgr. Χαναάν Chanaan, arab. کنعان Kanʻān) – kraj niski, nizinny, lub − w oparciu o teksty z Nuzi − Mat Kinahhi (kraj purpurowej wełny), starożytna kraina na wschodnim wybrzeżu Morza Śródziemnego (teren późniejszej Palestyny, Syrii aż do Eufratu i Fenicji). Południowa część tych obszarów (Palestyna) wymieniana jest w Biblii jako ziemia obiecana Izraelitom przez Boga[1].
Historia Kanaanu
Około 3000 roku p.n.e. na terenie dzisiejszej Palestyny pojawiła się cywilizacja epoki wczesnego brązu. To właśnie wtedy zaczęli osiedlać się na tym terenie Semici. W tekstach biblijnych nazywano ich Kananejczykami[2]. Osiedlając się zaczęli zajmować się rolnictwem, powstały pierwsze miasta, lecz z czasem napłynęli kolejni osadnicy. Około 2200 p.n.e. w Kanaanie pojawili się koczownicy, których Biblia nazywa Amorytami. Po nich przybyli Hebrajczycy. Częściowo odkryto dzieje tych terenów dzięki wykopaliskom w Ugarit (Ras Szamra). Znaleziono tam bibliotekę z tekstami zawierającymi między innymi mitologię ludu semickiego zamieszkującego okolice wybrzeża Morza Śródziemnego od XV do XIII wieku p.n.e. Echa tych wierzeń można znaleźć w najstarszych częściach Biblii, w niektórych Psalmach i w opisach walk religijnych między wyznawcami Złotego cielca, Baala i Królowej Niebios a Izraelitami[3]. Ważnymi ośrodkami krainy Kanaan były też Sydon i Jerycho.
Wykopaliska archeologiczne prowadzone na terenie Kanaanu pozwoliły odkryć liczne, niewielkie świątynie. Na wprost wejścia znajdowała się nisza na posąg bóstwa, który wykonany był z kamienia, drewna lub metalu. Obok znajdowały się sale przeznaczone dla kapłanów. Niektóre świątynie mogły być piętrowe. Odkryte gliniane modele wskazują na to, że czasami miały także wieże i dziedziniec. Bóstwom składano ofiary z pierworodnych dzieci, jagniąt, koźląt, oliwy, wina i palono wonności[4].
Badania archeologiczne w Sydonie wskazują, że potomkami ludu Kanaan są dzisiejsi Libańczycy[5].
Religia Kanaanu
Zobacz też
- ↑ Kosidowski 1978 ↓, s. 480..
- ↑ Kosidowski 1978 ↓, s. 61..
- ↑ Kosidowski 1978 ↓, s. 78..
- ↑ Kosidowski 1978 ↓, s. 79..
- ↑ Marc Haber i inni, Continuity and Admixture in the Last Five Millennia of Levantine History from Ancient Canaanite and Present-Day Lebanese Genome Sequences, „The American Journal of Human Genetics”, 101 (2), 2017, s. 274–282, DOI: 10.1016/j.ajhg.2017.06.013, ISSN 0002-9297, PMID: 28757201 [dostęp 2017-08-08] (Błąd! Nieznany kod języka: English. Sprawdź listę kodów.).
Bibliografia
- Zenon Kosidowski: Opowieści biblijne. Warszawa: Iskry, 1978.