Konkurencja (gospodarka): Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
nierzetelne źródła, drobne redakcyjne, drobne techniczne
źródła/przypisy
Linia 1: Linia 1:
[[Plik:012 SAS Scandinavian Airlines, Swiss Air Lines, United Airlines at Tokyo Narita International Airport, Japan.JPG|thumb|360px|Linie lotnicze konkurujące na rynku Europa-Japonia: Swiss i SAS]]
[[Plik:012 SAS Scandinavian Airlines, Swiss Air Lines, United Airlines at Tokyo Narita International Airport, Japan.JPG|thumb|Linie lotnicze konkurujące na rynku Europa-Japonia: Swiss i SAS]]


'''Konkurencja''' ([[Łacina|łac.]] ''concurrentia'' ‘biec razem’ w rozumieniu współzawodnictwa czy rywalizacji) – mechanizm, za pomocą którego wszyscy uczestnicy procesu gospodarowania na poszczególnych [[Rynek (ekonomia)|rynkach]] dążą do osiągnięcia jak największych korzyści. Przykładowo [[Producent|producenci]] i [[Sprzedawca|sprzedawcy]] konkurują o [[Nabywca|kupujących]], [[Konsument (ekonomia)|konsumenci]] konkurują o [[Dobra (ekonomia)|dobra]], [[Przedsiębiorca|przedsiębiorcy]] o [[Czynniki produkcji|czynniki wytwórcze]], [[Pracownik|pracownicy]] o [[Miejsce pracy|miejsca pracy]].
'''Konkurencja''' ([[Łacina|łac.]] ''concurrentia'' – współzawodnictwo) – mechanizm, za pomocą którego wszyscy uczestnicy [[Rynek (ekonomia)|rynku]] dążą do realizacji swych interesów, poprzez przedstawianie ofert korzystniejszych od innych, np. ze względu na [[Cena|cenę]], jakość, warunki dostawy, jak też innych cech mających wpływ na decyzję o dokonaniu [[Transakcja (finanse)|transakcji]][<!-- SPRAWDŹ TO MIEJSCE! (NIESPAROWANE NAWIASY KWADRATOWE) --><ref>https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/konkurencja;3925091.html.</ref>.

Przykładowo [[Producent|producenci]] i [[Sprzedawca|sprzedawcy]] konkurują o [[Nabywca|kupujących]], [[Konsument (ekonomia)|konsumenci]] konkurują o [[Dobra (ekonomia)|dobra]], [[Przedsiębiorca|przedsiębiorcy]] o [[Czynniki produkcji|czynniki wytwórcze]], [[Pracownik|pracownicy]] o [[Miejsce pracy|miejsca pracy]].


== Funkcja regulacyjna ==
== Funkcja regulacyjna ==
Konkurencja jest więc mechanizmem regulującym funkcjonowanie [[Kapitalizm|gospodarki kapitalistycznej]] na trzy sposoby.
Konkurencja jest więc mechanizmem regulującym funkcjonowanie [[Kapitalizm|gospodarki kapitalistycznej]] na trzy sposoby:


Po pierwsze konkurencja reguluje wymianę dóbr. Dostawcy i nabywcy na rynkach dóbr, konkurując między sobą, dochodzą do porozumienia co do wysokości [[Cena|cen]] i wielkości transakcji w procesie wymiany. Tym sposobem konkurencja prowadzi gospodarkę do osiągnięcia [[Równowaga rynkowa|stanu równowagi]], gdyż wielkość [[popyt]]u równa się wielkości [[podaż]]y na poszczególnych rynkach, czyli rynki zostają oczyszczone.
* Po pierwsze konkurencja reguluje wymianę dóbr. Dostawcy i nabywcy na rynkach dóbr, konkurując między sobą, dochodzą do porozumienia co do wysokości [[Cena|cen]] i wielkości transakcji w procesie wymiany. Tym sposobem konkurencja prowadzi gospodarkę do osiągnięcia [[Równowaga rynkowa|stanu równowagi]], gdyż wielkość [[popyt]]u równa się wielkości [[podaż]]y na poszczególnych rynkach, czyli rynki zostają oczyszczone.


Po drugie, konkurencja reguluje alokację czynników produkcyjnych. Dzięki niej dostawcy i nabywcy na wszystkich rynkach czynników wytwórczych, konkurując między sobą, określają, jakie czynniki i w jakich ilościach zostaną wykorzystane do produkcji poszczególnych dóbr. Tak więc w gospodarce następuje efektywne wykorzystanie wszystkich zasobów czynników wytwórczych.
* Po drugie, konkurencja reguluje alokację czynników produkcyjnych. Dzięki niej dostawcy i nabywcy na wszystkich rynkach czynników wytwórczych, konkurując między sobą, określają, jakie czynniki i w jakich ilościach zostaną wykorzystane do produkcji poszczególnych dóbr. Tak więc w gospodarce następuje efektywne wykorzystanie wszystkich zasobów czynników wytwórczych.


Po trzecie, konkurencja reguluje dystrybucję dochodów będących rezultatem funkcjonowania gospodarki. Dzięki procesowi wymiany dóbr i [[Alokacja zasobów|alokacji czynników]] zostają określone dochody jednostek uczestniczących w procesie gospodarowania odpowiednio do wartości wytworzonej przez nie dla społeczeństwa.
* Po trzecie, konkurencja reguluje dystrybucję dochodów będących rezultatem funkcjonowania gospodarki. Dzięki procesowi wymiany dóbr i [[Alokacja zasobów|alokacji czynników]] zostają określone dochody jednostek uczestniczących w procesie gospodarowania odpowiednio do wartości wytworzonej przez nie dla społeczeństwa.


== Cechy charakterystyczne ==
== Cechy charakterystyczne ==
Linia 59: Linia 61:
== Nauki ekonomiczne ==
== Nauki ekonomiczne ==
Konkurencja jest także przedmiotem badań ekonomistów zajmujących się ekonomiami i ekonomikami szczegółowymi, czy [[Nauki ekonomiczne|naukami ekonomicznymi]], jak np. [[Michael E. Porter|Michael Porter]] analizuje [[Konkurencja sektorowa|konkurencję sektorową]] czy [[Philip Kotler]] bada konkurencję w [[marketing]]u.
Konkurencja jest także przedmiotem badań ekonomistów zajmujących się ekonomiami i ekonomikami szczegółowymi, czy [[Nauki ekonomiczne|naukami ekonomicznymi]], jak np. [[Michael E. Porter|Michael Porter]] analizuje [[Konkurencja sektorowa|konkurencję sektorową]] czy [[Philip Kotler]] bada konkurencję w [[marketing]]u.

== Przypisy ==
{{Przypisy}}


== Bibliografia ==
== Bibliografia ==
* [[Janusz Beksiak]], ''Ekonomia, kurs podstawowy'', Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2007
* [[Janusz Beksiak]], ''Ekonomia, kurs podstawowy'', Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2007
* [[Bogusław Czarny]], ''Podstawy ekonomii'', PWE, Warszawa 2010
* [[Bogusław Czarny]], ''Podstawy ekonomii'', PWE, Warszawa 2010
* Ewelina Nojszewska, ''Podstawy ekonomii'', WSiP, Warszawa 2013
* [[Ewelina Nojszewska]], ''Podstawy ekonomii'', WSiP, Warszawa 2013
* John Slowman, ''Podstawy ekonomii'', PWE, Warszawa 2001
* John Slowman, ''Podstawy ekonomii'', PWE, Warszawa 2001
* Philip Kotler, ''Marketing'', Wydawnictwo Rebis, Poznań 2012
* [[Philip Kotler]], ''Marketing'', Wydawnictwo Rebis, Poznań 2012
* Michael E. Porter, ''Strategia konkurencji. Metody analizy sektorów i konkurentów'', Wydawnictwo MT Biznes, Warszawa 2010
* [[Michael E. Porter]], ''Strategia konkurencji. Metody analizy sektorów i konkurentów'', Wydawnictwo MT Biznes, Warszawa 2010


{{Kontrola autorytatywna}}
{{Kontrola autorytatywna}}

Wersja z 11:24, 9 kwi 2022

Linie lotnicze konkurujące na rynku Europa-Japonia: Swiss i SAS

Konkurencja (łac. concurrentia – współzawodnictwo) – mechanizm, za pomocą którego wszyscy uczestnicy rynku dążą do realizacji swych interesów, poprzez przedstawianie ofert korzystniejszych od innych, np. ze względu na cenę, jakość, warunki dostawy, jak też innych cech mających wpływ na decyzję o dokonaniu transakcji[[1].

Przykładowo producenci i sprzedawcy konkurują o kupujących, konsumenci konkurują o dobra, przedsiębiorcy o czynniki wytwórcze, pracownicy o miejsca pracy.

Funkcja regulacyjna

Konkurencja jest więc mechanizmem regulującym funkcjonowanie gospodarki kapitalistycznej na trzy sposoby:

  • Po pierwsze konkurencja reguluje wymianę dóbr. Dostawcy i nabywcy na rynkach dóbr, konkurując między sobą, dochodzą do porozumienia co do wysokości cen i wielkości transakcji w procesie wymiany. Tym sposobem konkurencja prowadzi gospodarkę do osiągnięcia stanu równowagi, gdyż wielkość popytu równa się wielkości podaży na poszczególnych rynkach, czyli rynki zostają oczyszczone.
  • Po drugie, konkurencja reguluje alokację czynników produkcyjnych. Dzięki niej dostawcy i nabywcy na wszystkich rynkach czynników wytwórczych, konkurując między sobą, określają, jakie czynniki i w jakich ilościach zostaną wykorzystane do produkcji poszczególnych dóbr. Tak więc w gospodarce następuje efektywne wykorzystanie wszystkich zasobów czynników wytwórczych.
  • Po trzecie, konkurencja reguluje dystrybucję dochodów będących rezultatem funkcjonowania gospodarki. Dzięki procesowi wymiany dóbr i alokacji czynników zostają określone dochody jednostek uczestniczących w procesie gospodarowania odpowiednio do wartości wytworzonej przez nie dla społeczeństwa.

Cechy charakterystyczne

Zakres i siła, a więc skuteczność mechanizmu konkurencji zależy przede wszystkim od możliwości wejścia na rynek. Tę swobodę wejścia determinują uwarunkowania instytucjonalne i techniczne, np. regulacje prawne jak licencje lub koncesje albo dostęp do surowców naturalnych.

Ze względu na liczbę przedsiębiorstw na rynku, czyli ich siłę rynkową, wyróżnia się następujące rodzaje konkurencji: konkurencja doskonała, konkurencja niedoskonała, czyli monopolistyczna i oligopolistyczna, a także monopol. W poniższej tabeli przedstawione są te cztery rodzaje konkurencji, ze względu na najważniejsze cechy charakterystyczne tych struktur rynkowych.

Zestawienie cech charakterystycznych poszczególnych struktur rynkowych
Cecha charakterystyczna Konkurencja doskonała Konkurencja monopolistyczna Oligopol Monopol
Liczba przedsiębiorstw na rynku Wiele Dużo Kilka Jedno
Rodzaj produktu Identyczny Zróżnicowany Identyczny lub zróżnicowany Brak bliskich substytutów
Bariery wejścia Żadne Pewne Poważne Niemożność wejścia
Kontrola cen Żadna Pewna Znaczna Znaczna
Współczynnik koncentracji 0% Niski Wysoki 100%

Nauki ekonomiczne

Konkurencja jest także przedmiotem badań ekonomistów zajmujących się ekonomiami i ekonomikami szczegółowymi, czy naukami ekonomicznymi, jak np. Michael Porter analizuje konkurencję sektorową czy Philip Kotler bada konkurencję w marketingu.

Przypisy

  1. ↑ https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/konkurencja;3925091.html.

Bibliografia

  • Janusz Beksiak, Ekonomia, kurs podstawowy, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2007
  • Bogusław Czarny, Podstawy ekonomii, PWE, Warszawa 2010
  • Ewelina Nojszewska, Podstawy ekonomii, WSiP, Warszawa 2013
  • John Slowman, Podstawy ekonomii, PWE, Warszawa 2001
  • Philip Kotler, Marketing, Wydawnictwo Rebis, Poznań 2012
  • Michael E. Porter, Strategia konkurencji. Metody analizy sektorów i konkurentów, Wydawnictwo MT Biznes, Warszawa 2010
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Konkurencja_(gospodarka)&oldid=66844483”