Elatery: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
poprawa przypisów |
Haptery (elatery) występują u zarodników, które znajdują się w zarodniach. Pomagają one zarodnikom w rozprzestrzenianiu się. Haptery nie występują w zarodniach. Znaczniki: Wycofane VisualEditor |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:Equisetum arvense spore dry.jpg|thumb|250px|Elatery [[skrzyp polny|skrzypu polnego]]]] |
[[Plik:Equisetum arvense spore dry.jpg|thumb|250px|Elatery [[skrzyp polny|skrzypu polnego]]]] |
||
{{ISG|Sprężyce|Sprężyce}} |
{{ISG|Sprężyce|Sprężyce}} |
||
'''Elatery''' (sprężyce) – wydłużone płonne komórki pozbawione protoplastu, występujące |
'''Elatery''' (sprężyce) – wydłużone płonne komórki pozbawione protoplastu, występujące u [[Zarodnik|zarodników]] niektórych [[Rośliny zarodnikowe|roślin zarodnikowych]] (np. u [[wątrobowce|wątrobowców]], [[Glewiki|glewików]] i [[skrzyp]]ów). W ścianach elater znajdują się charakterystyczne śrubowate zgrubienia. Elatery po otwarciu się zarodni ułatwiają rozsiewanie się [[zarodnik]]ów. Odbywa się to dzięki skręcaniu się i rozkręcaniu elater, następującemu w wyniku zmian w wilgotności powietrza. Ruchy te mają charakter [[Kohezja (zjawisko fizyczne)|kohezyjny]], czyli wynikają z oddziaływania sił między cząsteczkami wody nasiąkającej struktury komórkowe (odmienne od [[ruchy higroskopowe|ruchów higroskopowych]])<ref name=wal />. |
||
U [[Wątrobowce|wątrobowców]] elatery występują w skupieniach w różnych miejscach puszki – na szczycie jej klap (''[[Riccardia]]''), u środka jej nasady (''[[Pellia]]'') itp. U ''[[Ricciaceae]]'' komórki płonne [[archespor]]u giną nie przekształcając się w elatery<ref name=rich />. |
U [[Wątrobowce|wątrobowców]] elatery występują w skupieniach w różnych miejscach puszki – na szczycie jej klap (''[[Riccardia]]''), u środka jej nasady (''[[Pellia]]'') itp. U ''[[Ricciaceae]]'' komórki płonne [[archespor]]u giną nie przekształcając się w elatery<ref name=rich />. |
||
Wersja z 11:39, 22 kwi 2024
Elatery (sprężyce) – wydłużone płonne komórki pozbawione protoplastu, występujące u zarodników niektórych roślin zarodnikowych (np. u wątrobowców, glewików i skrzypów). W ścianach elater znajdują się charakterystyczne śrubowate zgrubienia. Elatery po otwarciu się zarodni ułatwiają rozsiewanie się zarodników. Odbywa się to dzięki skręcaniu się i rozkręcaniu elater, następującemu w wyniku zmian w wilgotności powietrza. Ruchy te mają charakter kohezyjny, czyli wynikają z oddziaływania sił między cząsteczkami wody nasiąkającej struktury komórkowe (odmienne od ruchów higroskopowych)[1].
U wątrobowców elatery występują w skupieniach w różnych miejscach puszki – na szczycie jej klap (Riccardia), u środka jej nasady (Pellia) itp. U Ricciaceae komórki płonne archesporu giną nie przekształcając się w elatery[2].
Elatery występują również u niektórych grzybów, np. w glebie u szczudłówki piaskowej[3].
Przypisy
- ↑ Edmund Strasburger, Fizjologia, [w:] Walter Schumacher (red.), Botanika: podręcznik dla szkół wyższych, wyd. 2 pol. według 28 oryg., Warszawa: PWRiL, 1967, s. 493–495.
- ↑ Richard Harder, Systematyka, [w:] Eduard Strasburger (red.), Botanika: podręcznik dla szkół wyższych, wyd. 2 pol. według 28 oryg, Warszawa: PWRiL, 1967, s. 655–662.
- ↑ Wanda Rudnicka-Jezierska, Grzyby (Mycota). Tom XXIII. Podstawczaki (Basidiomycetes): purchawkowe (Lycoperdales), tęgoskórowe (Sclerodematales), pałeczkowe (Tulostomatales), gniazdnicowe (Nidulariales), sromotnikowe (Phallales), osiakowe (Podaxales), Kraków: Instytut Botaniki PAN, 1991, ISBN 83-85444-01-7.