Sędziowie (Biblia): Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

(Pokaż wszystkie zmiany oczekujące na przejrzenie)

[wersja oczekująca na przejrzenie]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 15:28, 21 maj 2024

Sędziowie (hebr. ‏שופטים‎ szofetim) – zwierzchnicy^[a] ludu starożytnego Izraela przed epoką królów. Wierzono, że Jahwe powoływał ich do wybawiania ludu^[1].

Okres sędziów bywa liczony od czasów Otniela do czasów proroka Samuela i trwał ok. 150 lat^[2]. Bóg wybierał sędziów z różnych plemion izraelskich, które mieszkały w różnych częściach Kanaanu. Prawdopodobnie większość z nich przynajmniej przez pewien czas działała równocześnie z innym sędzią^[2]

(Szamgar, Tola, Jair, Ibsan, Elon i Abdon)^[2]. Wydaje się, że Szamgar jako jedyny z sędziów „mniejszych” brał udział w jakiejkolwiek wojnie^[3].

Funkcja izraelskiego sędziego miała swój odpowiednik także w Fenicji. Tyr nie zawsze był rządzony przez królów, ale też szereg sędziów (fen. szofetim). Również w Kartaginie dwaj najwyżsi urzędnicy posiadali taki tytuł (sufeci)^[3].

Tabela zbierająca informacje o poszczególnych Sędziach, wymienionych w Księdze Sędziów^[4]:

Sędzia	Plemię	Najeźdźca	Lata walk	Lata pokoju
Otniel	Judy	Aramejczycy	8	40
Ehud	Beniamina	Moabici	18	80
Szamgar	Syn Anata	Filistyni
Debora i Barak	Naftalego	Kananejczycy	20	40
Gedeon	Manassesa	Madianici	7	40
Tola	Issachara			23
Jair	Manassesa			22
Jefte	Manassesa lub Gada	Ammonici	18	6
Ibsan	Zabulona			7
Elon	Zabulona			10
Abdon	Efraima			8
Samson	Dana	Filistyni	40	20

Zobacz też

Inskrypcja z Chirbet Qejafa

Uwagi

↑ Hebrajskie słowo szofet (‏שׁוֹפֵט‎) ma znaczenie znacznie szersze, niż polskie słowo „sędzia”. Por. Alfred Tschirschnitz: Dzieje ludów biblijnych. Wyd. I. Warszawa: M. Sadren i S-ka, 1994, s. 228. ISBN 83-86340-00-3.

Przypisy

↑ Sdz 2,18 w przekładach Biblii.
↑ ^a ^b ^c Alfred Tschirschnitz: Dzieje ludów biblijnych. Wyd. I. Warszawa: M. Sadren i S-ka, 1994, s. 231. ISBN 83-86340-00-3.
↑ ^a ^b Fritz Rienecker, Gerhard Maier: Leksykon biblijny. Waldemar Chrostowski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, 2001, s. 733, seria: Prymasowska Seria Biblijna. ISBN 83-7146-061-9.
↑ na podstawie: M.A. Tabet, Introducción al Antiguo Testamento. Palabra, Madryt 2008, s. 291

[1] Hebrajskie słowo szofet (‏שׁוֹפֵט‎) ma znaczenie znacznie szersze, niż polskie słowo „sędzia”. Por. Alfred Tschirschnitz: Dzieje ludów biblijnych. Wyd. I. Warszawa: M. Sadren i S-ka, 1994, s. 228. ISBN 83-86340-00-3.

[2] Sdz 2,18 w przekładach Biblii.

[T231-3] Alfred Tschirschnitz: Dzieje ludów biblijnych. Wyd. I. Warszawa: M. Sadren i S-ka, 1994, s. 231. ISBN 83-86340-00-3.

[Leks733-4] Fritz Rienecker, Gerhard Maier: Leksykon biblijny. Waldemar Chrostowski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, 2001, s. 733, seria: Prymasowska Seria Biblijna. ISBN 83-7146-061-9.

[5] stawie: M.A. Tabet, Introducción al Antiguo Testamento. Palabra, Madryt 2008, s. 291

[a]

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 '''Sędziowie''' ({{w języku|he|שופטים}} ''szofetim'') – zwierzchnicy<ref group=uwaga>Hebrajskie słowo ''szofet'' ({{j|he|שׁוֹפֵט}}) ma znaczenie znacznie szersze, niż polskie słowo „sędzia”. Por. {{cytuj książkę |nazwisko =Tschirschnitz | imię =Alfred | tytuł =Dzieje ludów biblijnych | wydanie =I | wydawca =M. Sadren i S-ka | miejsce =Warszawa | rok =1994 | strony=228| isbn =83-86340-00-3}}</ref> ludu [[Starożytny Izrael|starożytnego Izraela]] przed epoką królów. Wierzono, że [[Jahwe]] powoływał ich do wybawiania ludu<ref>{{Biblia|księga=Sdz|rozdział=2|wersety=18}}</ref>.
-Okres sędziów bywa liczony od czasów [[Otniel]]a do czasów [[prorok]]a [[Samuel]]a i trwał ok. 150 lat<ref name="T231"/>. Bóg wybierał sędziów z różnych plemion izraelskich, które mieszkały w różnych częściach [[Kanaan]]u. Prawdopodobnie większość z nich przynajmniej przez pewien czas działała równocześnie z innym sędzią<ref name="T231">{{cytuj książkę |nazwisko =Tschirschnitz | imię =Alfred | tytuł =Dzieje ludów biblijnych | wydanie =I | wydawca =M. Sadren i S-ka | miejsce =Warszawa | rok =1994 | strony=231| isbn =83-86340-00-3}}</ref>. Opis ich działalności występuje głównie w [[Księga Sędziów|Księdze Sędziów]] i [[1 Księga Samuela|1. Księdze Samuela]].
+Okres sędziów bywa liczony od czasów [[Otniel]]a do czasów [[prorok]]a [[Samuel]]a i trwał ok. 150 lat<ref name="T231"/>. Bóg wybierał sędziów z różnych plemion izraelskich, które mieszkały w różnych częściach [[Kanaan]]u. Prawdopodobnie większość z nich przynajmniej przez pewien czas działała równocześnie z innym sędzią<ref name="T231">{{cytuj książkę |nazwisko =Tschirschnitz | imię =Alfred | tytuł =Dzieje ludów biblijnych | wydanie =I | wydawca =M. Sadren i S-ka | miejsce =Warszawa | rok =1994 | strony=231| isbn =83-86340-00-3}}</ref>
-Spośród 12 sędziów wymienianych przez Księgę Sędziów, tradycyjnie wyróżnia się 6 sędziów „większych” ([[Otniel]], [[Ehud]], [[Barak (postać biblijna)|Barak]] i [[Debora]]-prorokini, [[Gedeon (postać biblijna)|Gedeon]], [[Jefte]] i [[Samson (postać biblijna)|Samson]]) oraz 6 „mniejszych” ([[Szamgar]], [[Tola (postać biblijna)|Tola]], [[Jair (Stary Testament)|Jair]], [[Ibsan]], [[Elon]] i [[Abdon (sędzia)|Abdon]])<ref name="T231"/>. Wydaje się, że Szamgar jako jedyny z sędziów „mniejszych” brał udział w jakiejkolwiek wojnie<ref name="Leks733">{{cytuj książkę |nazwisko =Rienecker | imię =Fritz |nazwisko2=Maier|imię2=Gerhard | inni =[[Waldemar Chrostowski]] (red.) | tytuł =Leksykon biblijny | wydawca =[[Oficyna Wydawnicza „Vocatio”]] | miejsce =Warszawa | rok =2001 | strony =733 | seria =Prymasowska Seria Biblijna | isbn =83-7146-061-9}}</ref>.
+([[Szamgar]], [[Tola (postać biblijna)|Tola]], [[Jair (Stary Testament)|Jair]], [[Ibsan]], [[Elon]] i [[Abdon (sędzia)|Abdon]])<ref name="T231"/>. Wydaje się, że Szamgar jako jedyny z sędziów „mniejszych” brał udział w jakiejkolwiek wojnie<ref name="Leks733">{{cytuj książkę |nazwisko =Rienecker | imię =Fritz |nazwisko2=Maier|imię2=Gerhard | inni =[[Waldemar Chrostowski]] (red.) | tytuł =Leksykon biblijny | wydawca =[[Oficyna Wydawnicza „Vocatio”]] | miejsce =Warszawa | rok =2001 | strony =733 | seria =Prymasowska Seria Biblijna | isbn =83-7146-061-9}}</ref>.
 Funkcja izraelskiego sędziego miała swój odpowiednik także w [[Fenicja|Fenicji]]. [[Tyr (miasto)|Tyr]] nie zawsze był rządzony przez królów, ale też szereg sędziów ([[język fenicki|fen.]] ''szofetim''). Również w [[Kartagina|Kartaginie]] dwaj najwyżsi urzędnicy posiadali taki tytuł ([[sufeci]])<ref name="Leks733"/>.

W Księdze Sędziów	Otniel Ehud Szamgar Debora i Barak Gedeon Tola Jair Jefte Ibsan Elon Abdon Samson
W 1 Księdze Samuela	Heli Samuel