Apteka

Wnętrze apteki z roku 1900

Apteka - Muzeum Aptekarstwa w Lublinie

Apteka – placówka, zajmująca się głównie sprzedażą leków i innych produktów medycznych (np. opatrunków, środków higienicznych). Apteki recepturowe zajmują się także przygotowywaniem leków recepturowych zgodnie z przepisaną przez lekarza receptą. W praktyce pacjenci korzystają w aptekach także z konsultacji medycznych w sprawie stosowania poszczególnych leków w przypadku konkretnych dolegliwości, a nawet, w nagłych przypadkach, z najbardziej podstawowej pomocy medycznej, polegającej na udzieleniu pierwszej pomocy i wezwaniu innego wykwalifikowanego personelu (lekarza, felczera, zespołu pogotowia ratunkowego itp.).

We wczesnym średniowieczu apteka miała inną rolę - mianowicie opierała się na ziołolecznictwie, ale przede wszystkim można było tam kupować rzeczy nie związane z medycyną. Było to np: później sprowadzone kakao i czekolada, lecz także wyroby domowe: masło, mleko. Produkowano również tam alkohole, tzn. piwo i wino, które sprzedawał ówczesny farmaceuta, zwany bimbrownikiem lub aptekarzem.

Apteką kieruje farmaceuta po studiach farmaceutycznych, spełniający także warunek pięcioletniego stażu pracy w aptece; poza nim prawo wydawania leków (pracy przy pierwszym stole, jak to określają sami farmaceuci) mają tylko inni farmaceuci (magistrzy, jak się przyjęło określać wszystkich farmaceutów) oraz technicy farmaceutyczni. Praca tego personelu w przeważającej części pokrywa się z pracą magistrów farmacji i obejmuje przede wszystkim sporządzanie, wytwarzanie i wydawanie produktów leczniczych i wyrobów medycznych.

W Polsce przez praktycznie całe powojenne półwiecze (nie licząc kilku lat po 1945 roku) apteki mogły być wyłącznie własnością państwową i podlegały Centralnemu Zarządowi Aptek. Po roku 1989 przepisy prawa zmieniły się w ten sposób, że właścicielami aptek mogą być również osoby prywatne; istniał projekt, żeby zawęzić prawo posiadania apteki tylko wykwalifikowanym farmaceutom, ale zamierzenie to nie powiodło się, dlatego nie wszyscy właściciele aptek uznają potrzebę respektowania zasad etyki zawodowej. Fakt ten, a także niespójna i niekonsekwentna polityka państwa wobec systemu opieki zdrowotnej w ogólności, w tym zasad refundacji kosztów leków, są przyczyną obserwowanej w wielu miejscach sytuacji, że niektóre apteki – pragnąc zapewnić sobie jak największą sprzedaż – zamiast pełnić swoje główne zadania w łańcuchu placówek medycznych coraz bardziej poszerzają wachlarz sprzedaży specyfików paramedycznych i kosmetycznych. Asortyment taki normalnie mógłby być sprzedawany w każdym sklepie albo kiosku, nie wymaga bowiem od osób nim handlujących żadnych specjalnych kwalifikacji; sprzedawany jednak w aptece wydaje się potencjalnym nabywcom bardziej wiarygodny i skuteczniejszy, niż gdyby pochodził z kiosku na rogu ulicy, dlatego producenci takich środków zachęcają właścicieli aptek do podjęcia się ich dystrybucji.

Specyficzną odmianą aptek są zamknięte placówki wewnątrzszpitalne, pracujące wyłącznie na potrzeby szpitala, nie obsługujące bezpośrednio pacjentów. Wymagania stawiane personelowi takich aptek praktycznie nie różnią się od wymagań stawianych osobom, pracującym w aptekach otwartych. Natomiast mianem "apteki leków gotowych" nazywa się − w odróżnieniu od "aptek recepturowych" – takie, w których nie przygotowuje się leków wg receptury, a jedynie sprzedaje się gotowe specyfiki, oryginalnie opakowane przez producentów, bądź przepakowywane z większych opakowań do mniejszych ("fasowane"), zgodnie z zapotrzebowaniem pacjenta oraz przepisaną przez lekarza receptą.

Istnieją również apteki internetowe działające na zasadach podobnych do sklepów internetowych.

Zobacz też

• farmaceuta, technik farmaceutyczny, farmacja, farmakoterapia, farmakopea

Linki zewnętrzne

• Dz.U.2001.126.1381 - Prawo farmaceutyczne. Wolters Kluwer Polska. [dostęp 2010-01-23].