Dietrich Buxtehude: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
imslp |
infobox |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{ |
{{Artysta muzyczny infobox |
||
| |
|wykonawca = Dietrich Buxtehude |
||
|zdjęcie = Imagebuxtehude.jpg |
|||
|imię i nazwisko org = |
|||
| |
|tło = poważna |
||
| |
|opis_zdjęcia = |
||
| |
|link_do_zdjęcia = |
||
| |
|imię_nazwisko = Dietrich Buxtehude |
||
| |
|pseudonim = |
||
| |
|data_urodzenia = ok. 1637 |
||
|miejsce_urodzenia = [[Bad Oldesloe|Oldesloe]], [[Niemcy]]<ref name="Anderson2" /><ref name="Chodkowski132" /> |
|||
|pochodzenie = |
|||
|imię przy narodzeniu = |
|||
| |
|data_śmierci = 9 maja 1707 |
||
| |
|miejsce_śmierci = [[Lubeka]], [[Niemcy]]<ref name="Chodkowski132" /> |
||
| |
|instrument = |
||
| |
|typ_głosu = |
||
| |
|gatunek = |
||
| |
|zawód = |
||
| |
|aktywność = |
||
| |
|wytwórnia = |
||
| |
|powiązania = |
||
| |
|albumy = |
||
| |
|single = |
||
|współpracownicy = |
|||
|wyróżniony_instrument = |
|||
|zespół = |
|||
|odznaczenia = |
|||
|commons = Dieterich Buxtehude |
|||
|cytaty = |
|||
|www = |
|||
|IMSLP = Buxtehude, Dietrich |
|||
}} |
}} |
||
'''Dietrich Buxtehude''' (ur. ok. [[1637]] prawdopodobnie w [[Bad Oldesloe|Oldesloe]] ([[Szlezwik-Holsztyn]]), zm. [[9 maja]] [[1707]] w [[Lubeka|Lubece]]) – duński<ref name="Anderson2" /><ref name="Chodkowski132" /> lub niemiecki<ref name="Chodkowski132" /> [[kompozytor]] i [[organista]] okresu [[barok]]u. |
'''Dietrich Buxtehude''' (ur. ok. [[1637]] prawdopodobnie w [[Bad Oldesloe|Oldesloe]] ([[Szlezwik-Holsztyn]]), zm. [[9 maja]] [[1707]] w [[Lubeka|Lubece]]) – duński<ref name="Anderson2" /><ref name="Chodkowski132" /> lub niemiecki<ref name="Chodkowski132" /> [[kompozytor]] i [[organista]] okresu [[barok]]u. |
||
Wersja z 14:05, 22 lip 2013
Miejsce urodzenia | |
---|---|
Strona internetowa |
Dietrich Buxtehude (ur. ok. 1637 prawdopodobnie w Oldesloe (Szlezwik-Holsztyn), zm. 9 maja 1707 w Lubece) – duński[1][2] lub niemiecki[2] kompozytor i organista okresu baroku.
Życie
Buxtehude urodził się w rodzinie organisty i nauczyciela[1]. Niedługo po narodzinach Dietricha ojciec został organistą w Helsingborgu w Szwecji, skąd przeprowadził się do położonego po duńskiej stronie Sundu Helsingøru, by grać w tamtejszej katedrze św. Olafa[1]. Ojciec wykształcił muzycznie syna, który powtórzył rodzinny szlak: w latach 1657 albo 1658 do 1660 Dietrich Buxtehude był organistą kościoła Mariackiego w Helsingborgu, a od 1660 do 1688 w kościele pod tym samym wezwaniem w duńskim Helsingørze[2][1].
W 1668 Buxtehude objął po zmarłym Franzu Tunderze posadę organisty w kościele Mariackim w Lubece[1][2]. Tam też poślubił młodszą córkę Tundera, z którą doczekał się pięcioro dzieci[1]. Sporą popularność zyskały zainicjowane przez Buxtehudego i organizowane pięć niedziel w roku koncerty Abendmusiken, na których prezentowano muzykę religijną poza nabożeństwami[1][2].
Dietrich Buxtehude zmarł w 1707[1][2]. Z pięcioro dzieci przeżyła go tylko jedna córka, którą pojął za żonę, zgodnie z lubeckim zwyczajem, nowy organista kościoła, Johann Christian Schieferdecker[1].
Twórczość
Twórczość Buxtehudego (obok Nicolausa Bruhnsa) stanowi szczytowe osiągnięcie północnoniemieckiej szkoły organowej[2]. Styl gry i komponowania utworów zyskał szerszy rozgłos i miał duży wpływ m.in. na Jana Sebastiana Bacha, który w 1705 przybył do Lubeki, by posłuchać Buxtehudego, a oczarowany został dłużej, niż planowano[1][2]. Dwa lata wcześniej (w 1703) muzyka odwiedzili Georg Friedrich Händel i Johann Mattheson[1][2].
Dietrich Buxtehude komponował głównie muzykę organową i kościelną muzykę wokalną, co miało związek z jego pracą organisty[2][3]. Sławę zapewniły mu wśród współczesnych przede wszystkim Preludia[1]. Katalog twórczości kompozytora, Buxtehude-Werke-Verzeichnis (w skrócie BuxWV) obejmuje 275 utworów, w tym:
- utwory wokalne (BuxWV 1-135):
- kantaty (1–112);
- inne utwory wokalne, w tym 8 arii, 3 motety, 1 msza, 2 kanony itp. (113-135);
- utwory organowe (BuxWV 136–225):
- preludia, toccaty, canzony, canzonetty, chaccony, passacaglia, fugi (136–176)
- preludia chorałowe, w tym 3 wersje Magnificat, (177–224)
- canzonetta (225)
- utwory klawesynowe (BuxWV 226–251)
- 19 suit (226–244)
- courante z wariacjami, 5 arii z wariacjami, 7 suit zaginionych (245–251)
- muzyka kameralna (BuxWV 252–275)
- 7 sonat op. 1 (wydane ok. 1694) na skrzypce, violę da gamba i basso continuo
- 7 sonat op. 2 (wydane 1696) na skrzypce, violę da gamba i basso continuo.
- 10 sonat na różne składy smyczkowe (wszystkie wykorzystuję solową violę da gamba) i basso continuo
Dodatek do katalogu (Anhang) obejmuje 13 utworów, z tego:
- nr 1-8 to utwory o wątpliwym pochodzeniu;
- nr 9-13 to utwory innych autorów, błędnie przypisane Buxtehudemu.
Część utworów wymienionych w katalogu zaginęła. Niektóre zachowały się dzięki uczniom Buxtehudego i ich następcom[3]. Komplet osiągalnych utworów wydano w latach 1925-1958 nakładem Glaubensgemeinde Ugrino[2].
Posłuchaj
Zobacz też
Przypisy
- ISNI: 0000000108886473
- VIAF: 37101174
- LCCN: n81014122
- GND: 118665685
- NDL: 01041380
- LIBRIS: dbqsvn8x3llts7w
- BnF: 138920307
- SUDOC: 028445112
- SBN: TO0V164784
- NLA: 36171992
- NKC: js20020722027
- BNE: XX870285
- NTA: 068941706
- BIBSYS: 90103028
- CiNii: DA07732233
- Open Library: OL4689478A
- PLWABN: 9810637800905606
- NUKAT: n97025814
- J9U: 987007271850105171
- LNB: 000046465
- NSK: 000048727
- CONOR: 12652387
- KRNLK: KAC199604109
- LIH: LNB:KY1;=BB
- RISM: people/119801
- WorldCat: lccn-n81014122
Szablon:Link FA Szablon:Link FA
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwieAnderson2
BŁĄD PRZYPISÓW - ↑ a b c d e f g h i j k l m Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwieChodkowski132
BŁĄD PRZYPISÓW - ↑ a b Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwieAnderson2-3
BŁĄD PRZYPISÓW