Sztucer: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
linki zewnętrzne
→‎Podział: Drobny błąd
Linia 15: Linia 15:
Spotyka się też sztucery jednolufowe, [[Broń wielostrzałowa|wielostrzałowe]], [[Broń samopowtarzalna|samopowtarzalne]] tzw. ''automaty'' (w [[Polska|Polsce]] rzadkie)
Spotyka się też sztucery jednolufowe, [[Broń wielostrzałowa|wielostrzałowe]], [[Broń samopowtarzalna|samopowtarzalne]] tzw. ''automaty'' (w [[Polska|Polsce]] rzadkie)


Nazwa wywodzi się z [[język niemiecki|niemieckiego]] ''stutzen'' – "obcinać", nawiązuje do krótkiej ("obciętej") lufy, która nie wystawała powyżej pasa stojącego na baczność żołnierza. Broń typu ''Stutzen'' jest zwykle krótsza niż inne karabiny i ma [[Łoże (broń palna)|łoże]] do końca lufy.
Nazwa wywodzi się z [[język niemiecki|niemieckiego]] ''stutzen'' – "obcinać", nawiązuje do krótkiej ("obciętej") lufy, która nie wystawała powyżej pasa stojącego na baczność żołnierza. Broń typu ''Stutzen'' jest zwykle krótsza niż inne karabiny i może mieć [[Łoże (broń palna)|łoże]] do końca lufy.


==Sztucer pomysłu Mierosławskiego==
==Sztucer pomysłu Mierosławskiego==

Wersja z 08:56, 4 kwi 2014

Sztucer

Sztucer (staropol. Sztuciec[1])– myśliwska broń kulowa z gwintowaną lufą (często zaopatrzona w celownik optyczny) używana do polowania na grubą zwierzynę.

Historia

Schemat budowy sztucera kozienickiego. A - trzewik, B - szufladka na skałki, C - kolba, D - szyjka kolby, E - blacha zamka, F - kurek, G - szczęki kurka, H - panewka, I - celownik szczerbinowy uchylny, J - lufa, K - muszka kulkowa, L - grzybek na pas, M - warkocz kabłąka, N - spust, O - śróbka regulacji spustu, P - przyspieszacz. R - kabłąk spustu, S - łoże kolby, U - stempel stalowy, X - zaczep na pas, Y - uchwyt stempla.

W XVIII i XIX w. sztucerów używali w wojsku strzelcy wyborowi, których w Prusach, Austrii i Rosji nazywano jegrami, a w Polsce strzelcami celnymi. W I Rzeczpospolitej na mocy decyzji sejmu produkowany był w latach 1790-1794 w Fabryce Broni w Kozienicach[2] tzw. sztucer kozienicki.

Podział

Rozróżnia się sztucery:

  • jednolufowe, niełamane, powtarzalne tzw. repetiery z obrotowym zamkiem (zwykle 5-strzałowe), o konstrukcji wzorowanej na karabinie. Repetiery są także wytwarzane z dwiema lufami, na przykład FineGuns 700SSS. Dwulufowe repetiery są przeważnie ciężkie i mają duży kaliber. Repetiery mają zwykle zamek ślizgowo-obrotowy dwu- lub czterotaktowy.
  • dwulufowe, łamane, dwustrzałowe tzw. ekspresy o konstrukcji dubeltówki

Spotyka się też sztucery jednolufowe, wielostrzałowe, samopowtarzalne tzw. automaty (w Polsce rzadkie)

Nazwa wywodzi się z niemieckiego stutzen – "obcinać", nawiązuje do krótkiej ("obciętej") lufy, która nie wystawała powyżej pasa stojącego na baczność żołnierza. Broń typu Stutzen jest zwykle krótsza niż inne karabiny i może mieć łoże do końca lufy.

Sztucer pomysłu Mierosławskiego

Specyficznym jednolufowym, wojskowym sztucerem był używany przez powstańców styczniowych w formacji karabinierów tzw. sztuciec (określenie żargonowe) wytwarzany w fabryce J. Gerarda w Liège (Belgia) według pomysłu Ludwika Mierosławskiego. Jest on wspominany w pieśni Marsz strzelców autorstwa Władysława Ludwika Anczyca. Jego dane techniczne to:

  • kaliber: 18 mm,
  • długość całkowita: 110,5 cm,
  • waga: 4,08 kg,
  • bagnet płaski, sieczno-kłujący długości 40-60 cm.

W Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie znajduje się taki sztuciec należący do Apolinarego Kurowskiego.

Zobacz też

  1. Włodzimierz Kwaśniewicz: 1000 słów o dawnej broni palnej. Warszawa: MON, 1987, s. 159. ISBN 83-11-07350-3.
  2. Bolesław Orłowski: Nie tylko szablą i piórem. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1985, s. 109-110. ISBN 83-206-0509-1.
{{Przypisy}} Nieprawidłowe pola: przypisy.

Bibliografia

  • Kwaśniewicz W., Leksykon dawnej broni palnej, Dom Wydawniczy BELLONA, Warszawa 2004.
  • Powstanie niespełnionych nadziei 1863, Arsenał Polski., Krajowa Agencja Wydawnicza, Kraków 1984.
  • Wimmer J., Historia piechoty polskiej do roku 1864, Warszawa 1978.