Sztucer: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m drobne redakcyjne |
Gungir1983 (dyskusja | edycje) kat. |
||
Linia 37: | Linia 37: | ||
* Wimmer J.,'' Historia piechoty polskiej do roku 1864'', Warszawa 1978. |
* Wimmer J.,'' Historia piechoty polskiej do roku 1864'', Warszawa 1978. |
||
[[Kategoria: |
[[Kategoria:Sztucery| ]] |
Wersja z 14:50, 30 mar 2016
Sztucer (staropol. Sztuciec[1])– myśliwska broń kulowa z gwintowaną lufą (często zaopatrzona w celownik optyczny) używana do polowania na grubą zwierzynę.
Historia
W XVIII i XIX w. sztucerów używali w wojsku strzelcy wyborowi, których w Prusach, Austrii i Rosji nazywano jegrami, a w Polsce strzelcami celnymi. W I Rzeczypospolitej na mocy decyzji sejmu produkowany był w latach 1790-1794 w Fabryce Broni w Kozienicach[2] tzw. sztucer kozienicki.
Podział
Rozróżnia się sztucery:
- jednolufowe, niełamane, powtarzalne tzw. repetiery z obrotowym zamkiem (zwykle 5-strzałowe), o konstrukcji wzorowanej na karabinie. Repetiery są także wytwarzane z dwiema lufami, na przykład FineGuns 700SSS. Dwulufowe repetiery są przeważnie ciężkie i mają duży kaliber. Repetiery mają zwykle zamek ślizgowo-obrotowy dwu- lub czterotaktowy.
- dwulufowe, łamane, dwustrzałowe tzw. ekspresy o konstrukcji dubeltówki
Spotyka się też sztucery jednolufowe, wielostrzałowe, samopowtarzalne tzw. automaty (w Polsce rzadkie).
Nazwa wywodzi się z niemieckiego stutzen – „obcinać”, nawiązuje do krótkiej („obciętej”) lufy, która nie wystawała powyżej pasa stojącego żołnierza. Broń typu Stutzen jest zwykle krótsza niż inne karabiny i może mieć łoże do końca lufy.
Sztucer pomysłu Mierosławskiego
Specyficznym jednolufowym, wojskowym sztucerem był używany przez powstańców styczniowych w formacji karabinierów tzw. sztuciec (określenie żargonowe) wytwarzany w fabryce J. Gerarda w Liège (Belgia) według pomysłu Ludwika Mierosławskiego. Jest on wspominany w pieśni Marsz strzelców autorstwa Władysława Ludwika Anczyca. Jego dane techniczne to:
- kaliber: 18 mm,
- długość całkowita: 110,5 cm,
- waga: 4,08 kg,
- bagnet płaski, sieczno-kłujący długości 40-60 cm.
W Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie znajduje się taki sztuciec należący do Apolinarego Kurowskiego.
Zobacz też
- ↑ Włodzimierz Kwaśniewicz: 1000 słów o dawnej broni palnej. Warszawa: MON, 1987, s. 159. ISBN 83-11-07350-3.
- ↑ Bolesław Orłowski: Nie tylko szablą i piórem. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1985, s. 109-110. ISBN 83-206-0509-1.
Bibliografia
- Kwaśniewicz W., Leksykon dawnej broni palnej, Dom Wydawniczy BELLONA, Warszawa 2004.
- Powstanie niespełnionych nadziei 1863, Arsenał Polski., Krajowa Agencja Wydawnicza, Kraków 1984.
- Wimmer J., Historia piechoty polskiej do roku 1864, Warszawa 1978.