Landsting: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m MalarzBOT: dodanie daty do szablonu dopracować na podstawie edycji Specjalna:Diff/44970914 |
|||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{dopracować|przypisy=2016-02}} |
|||
{{Dopracować|więcej przypisów}} |
|||
'''Landsting''' ({{w języku|da|Landstinget}}) – do połowy XX wieku pierwsza izba [[Dania|duńskiego]] [[parlament]]u. Parlament powstał wraz z podpisaniem konstytucji [[5 czerwca]] [[1849]], by ograniczyć [[władza absolutna|absolutną władzę]] [[władcy Danii|monarchy]]. Drugą, identyczną izbą był [[Folketinget|Folketing]]. Po podpisaniu konstytucji w [[1953]] Folketing stał się [[unikameralizm|samodzielną izbą parlamentu]] wykonującą wszystkie jego zadania. |
'''Landsting''' ({{w języku|da|Landstinget}}) – do połowy XX wieku pierwsza izba [[Dania|duńskiego]] [[parlament]]u. Parlament powstał wraz z podpisaniem konstytucji [[5 czerwca]] [[1849]], by ograniczyć [[władza absolutna|absolutną władzę]] [[władcy Danii|monarchy]]. Drugą, identyczną izbą był [[Folketinget|Folketing]]. Po podpisaniu konstytucji w [[1953]] Folketing stał się [[unikameralizm|samodzielną izbą parlamentu]] wykonującą wszystkie jego zadania. |
||
Wersja z 14:03, 16 cze 2021
|
Ten artykuł od 2016-02 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. |
Landsting (duń. Landstinget) – do połowy XX wieku pierwsza izba duńskiego parlamentu. Parlament powstał wraz z podpisaniem konstytucji 5 czerwca 1849, by ograniczyć absolutną władzę monarchy. Drugą, identyczną izbą był Folketing. Po podpisaniu konstytucji w 1953 Folketing stał się samodzielną izbą parlamentu wykonującą wszystkie jego zadania.
Uprawnienia
Obie izby parlamentu były uprawnione do projektowania ustaw i ich zatwierdzania, co prowadziło do ciągłych konfliktów. Folketing miał prawo pozywać urzędników państwowych o nadużycia władzy lub zdradę. Sąd Najwyższy składał się z Højesteret oraz z wybranych członków Landstingu. W historii tej izby pozwanych zostało przez Folketing sześć osób.
Wybory
Tuż po roku 1849 Landsting składał się z 51 członków. Każdy z nich musiał mieć minimum 40 lat, dochody powyżej 1200 talarów rocznie i płacić składki wynoszące 200 talarów. Członków Landstingu wybierało zgromadzenie elektorów raz na osiem lat[1].
Tylko jedna siódma dorosłych mieszkańców Danii miała prawa wyborcze; kobiety, nędzarze, słudzy, byli więźniowie i bankruci byli wyłączeni z wyborów. System parlamentarny w Danii był wielokrotnie reformowany: po wojnie duńsko-niemieckiej, w 1863 roku, następnie w 1866 reforma zwiększyła liczbę miejsc w Landstingu do 66. Spośród nich 12 było wybieranych dożywotnio przez króla. Jeden poseł pochodził z Wysp Owczych, pozostałych 53 było – jak poprzednio – wybieranych w pośrednim głosowaniu (przez elektorat): spośród nich 7 musiało pochodzić z Kopenhagi, 1 z Bornholmu, pozostali z reszty części państwa. Reforma z roku 1915 podniosła liczbę miejsc w izbie do 72. Zamiast mianowania przez króla, część członków – w liczbie 18 – wybierał ustępujący parlament. W latach 1920-1953 pierwsza izba parlamentu składała się z 76 posłów[2].