Szwabowie: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
AlohaBOT (dyskusja | edycje)
m dodanie daty do szablonu, zmiany kosmetyczne
m HotCat: Usunięto kategorię "Językoznawstwo"
Linia 22: Linia 22:


[[Kategoria:Etnografia]]
[[Kategoria:Etnografia]]
[[Kategoria:Językoznawstwo]]


[[de:Szwab]]
[[de:Szwab]]

Wersja z 05:42, 16 wrz 2010

Szwab - mieszkaniec historycznego regionu Niemiec (leżącego częściowo w kraju związkowym Bawaria i częściowo w Badenii-Wirtembergii) - Szwabii.

W języku polskim określenie to ma wydźwięk agresywny[1][2], pogardliwy lub pejoratywny, nazwa stosowana bywa przez Polaków na określenie każdego Niemca, nie tylko pochodzącego ze Szwabii[3]. Określenie to jest podobne do "Polack" w amerykańskim angielskim, "Polacke" po niemiecku, czy "Polak" w języku niderlandzkim.

Podobnie negatywny wydźwięk wobec narodowości niemieckiej jak wyraz "Szwab" ma wyraz "szkop".

W Polsce przypisuje się Szwabom pewne stereotypowe właściwości, które są także podzielane w innych krajach, tak jak głośne, aroganckie, grubiańskie zachowanie, brak wrażliwości i giętkości umysłu [potrzebny przypis]. Poza tym Szwabów wyobraża się z reguły jako ciężkich, tępych ludzi o charakterystycznym wyglądzie. Przypisywane im cechy nie tworzą spójnego stereotypu, bowiem niektóre cechy - zasadniczo pozytywne - można w pewnych warunkach traktować także jako wady. Przykład: przysłowiowa niemiecka pracowitość nie musi koniecznie uchodzić za zaletę, lecz może też być znakiem chciwości lub służalczości. Inne ich cechy to: oszczędność (równe jednak skąpstwu), brak fantazji, gustu i tolerancji, niegościnność, obowiązkowość, punktualność, dokładność, bezwzględne posłuszeństwo wobec władz i karność, niezdolność do oporu (wobec władz, autorytetów itp), przez co Szwabów uznaje się za ludzi sparaliżowanych mentalnie, niezdolnych do lekkości życia.

Często mówi się: "typowy Szwab", "typowy szkop", co wyraża negatywne nastawienie (często uprzedzenia) mówcy wobec określonej osoby, jednak szkop brzmi bardziej negatywnie i agresywnie niż Szwab[4].

Od rzeczownika "Szwab" powstał czasownik "oszwabić", znaczący tyle samo co "oszukać", tylko z wydźwiękiem nieco bardziej pejoratywnym i cwaniackim. Nawiązuje to do wymienionych powyżej rzekomych cech narodowych Niemców, przez które mogą być oni stosunkowo łatwym celem sprytnych naciągaczy.

  1. Maria Peisert, Formy i funkcje agresji werbalnej. Próba typologii, Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 226 s.; ISBN 83-229-2480-1
  2. Maria Peisert, Nazwy narodowości i ras we współczesnej polszczyźnie potocznej
  3. W literaturze polskiej wyraz "Szwab" w znaczeniu "jakiegokolwiek Niemca" z pejoratywnym podtekstem pojawił się m.in. w XIX wieku u Kraszewskiego ("Bracia Zmartwychwstańcy"), Lama ("Wielki świat Capowic") i Prusa ("Lalka").
  4. Słowo szkop (l. mn. szkopy) weszło do użycia zwłaszcza podczas II wojny światowej jako określenie na żołnierzy niemieckich wojsk okupacyjnych. Ci bywali w polskich filmach i komiksach powojennych często przedstawiani jako okrutnicy, których jedyną łatwo rozpoznawalną artykulacją było głośne "Raus! Schnell, schnell, raus!".

Zobacz też

Linki zewnętrzne