Přelouč: Różnice pomiędzy wersjami

Přelouč
Herb	Flaga
Państwo	Czechy
Kraj	pardubicki
Prawa miejskie	1261
Burmistrz	Irena Burešová
Powierzchnia	30,5 km²
Wysokość	212 m n.p.m.
Populacja (2006); • liczba ludności	; 8930
Kod pocztowy	535 01
Tablice rejestracyjne	E (także stare PU)
Podział miasta	8 części: Přelouč, Klenovka, Lhota u Přelouče, Lohenice, Mělice, Škudly, Štěpánov i Tupesy.
	Położenie na mapie Czech Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}\|type:town}
	Hasło w Wikisłowniku
	Strona internetowa

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

[wersja nieprzejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 18:05, 4 gru 2014

Przełęcz (czes. Přelouč (rodzaj. żeński), niem. Pschelautsch) - miasto w Czechach, w kraju pardubickim. Według danych z 31 grudnia 2003 powierzchnia miasta wynosiła 3 046 ha, a liczba jego mieszkańców 8 586 osób.

Historia

Przełęcz należy do najstarszych historycznie miejscom w rejonie. Czeska nazwa Přelouč pochodzi od miejsca, którędy chadzano przez łąki. Oryginalna nazwa grodu brzmiała Přelučie (pl. to Przełęcze). Sama osada powstała na północnej stronie dzisiejszego miasta, w miejscu zwanym Na Dole, najprawdopodobniej w X wieku podczas panowania Sławnikowiców. Pierwsza historyczna wzmianka pochodzi z 1086 roku, gdy to krół Wratysław I podarował wieś Przełęcz wraz z chmielowym polem benedyktyńskiemu klasztorowi w Opatowicach nad Łabą. Z losem opatowickiego klasztoru są Przełęcz oraz część jego okolic połączone na trzysta lat. Na dogodnym miejscu na wierzchołku tarasu z opoki wysoko nad Łabą powstało centrum targowe. 8 września 1261 r. wedle prośby opata Částki (który stał na czele klasztoru w latach 1261 – 1291) król Przemysł Ottokar II awansował Przełęcz na miasteczko i nadał mu prawa magdeburskie oraz tzw. gardłowe (prawo wykonywania egzekucji). Przełęcz był z klasztorem związany aż do wojen husyckich. Prawdopodobnie już od tych czasów Przełęcz używa jako swój znak czarny ruszt na złotym polu, atrybut św. Wawrzyńca, patrona opatowickiego klasztoru. Po znalezieniu łożysk srebra i rozszerzeniu działalności górniczej w Kutnej Górze od końca XII wieku wzrosło także znaczenie Przełęcza jako strategicznego miejsca tranzytowego przy łabskim brodzie na drodze między Kutną Górą i Grodźcem Królowej. Pod koniec XIV wieku opatowicki klasztor ustanowił podczas przełęskiego konwentu także niezależnego prepozyta. Z 1421 roku pochodzi zapis kronikarski o zdobyciu oraz zniszczeniu Przełęcza, który stanął po stronie Taboru, przez wojsko Jana Miesteckiego z Opoczna. Znaczenie Przełęcza potem na wiele lat podupadło. Został małym miasteczkiem rolniczym, należącym od 1518 r. do posiadłości pardubickiej. Okres nowego rozkwitu gospodarczego oraz kulturowego nadszedł dla Przełęcza dopiero w drugiej połowie XVI wieku. Przełęcz wtedy zyskała renesansowy wygląd i w 1580 Rudolf II nadał Przełęczu przywilej królewskiego kameralnego miasta. Jednak podczas wojny trzydziestoletniej i później w czasie wojen terezjańskich Przełęcz znowu odniósł znaczące uszkodzenia i na kolejne dwa wieki pozostał tylko rolniczym miasteczkiem prowincjonalnym. Zmianę w rozwoju Przełęcza przyniosła aż pierwsza połowa XIX wieku w związku z budową nowej cesarskiej szosy zwłaszcza kolei. Dzięki połączeniu z siecią kolei Przełęcz nagle został po Pardubicach drugim gospodarczo najbardziej znaczącym miastem w rejonie pardubickim. Od 1850 – 1960 r. miał Przełęcz status miasta powiatowego (okresowego).

Demografia

Rok	1970	1980	1991	2001	2003
Liczba ludności	7 452	8 865	9 587	9 144	8 586

Źródło: Czeski Urząd Statystyczny

Zobacz też

Tank Power Show - impreza w mieście

Linki zewnętrzne

Strona miasta

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 {{Miasto infobox
  |nazwa                        = Přelouč
- |nazwa oryginalna             =
+ |nazwa oryginalna             =Přelouč
  |zdjęcie                      =
  |opis zdjęcia                 =
  |herb                         = Znak města Přelouč.jpg
  |flaga                        = Flag of Prelouc.svg
- |dopełniacz nazwy             =
+ |dopełniacz nazwy             =Przełęcza
  |dewiza                       =
  |przydomek                    =
@@ Linia 12: / Linia 12: @@
  |1. jednostka administracyjna = [[Plik:Flag of Pardubice Region.svg|20px]] [[Kraj pardubicki|pardubicki]]
  |data założenia               =
- |prawa miejskie               =
+ |prawa miejskie               =1261
  |stanowisko zarządzającego    = burmistrz
  |zarządzający                 = Irena Burešová
@@ Linia 30: / Linia 30: @@
  |wikinews                     =
  |wikicytaty                   =
- |wikisłownik                  =
+ |wikisłownik                  =https://pl.wiktionary.org/wiki/p%C5%99elou%C4%8D
  |www                          = http://www.mestoprelouc.cz/
 }}
-'''Přelouč''' ([[język niemiecki|niem.]] ''Pschelautsch'') - miasto w [[Czechy|Czechach]], w [[Kraj pardubicki|kraju pardubickim]]. Według danych z 31 grudnia 2003 powierzchnia miasta wynosiła 3 046 [[hektar|ha]], a liczba jego mieszkańców 8 586 osób.
+'''Przełęcz '''([[język czeski|czes]]. ''Přelouč ''(rodzaj. żeński), [[język niemiecki|niem.]] ''Pschelautsch'') - miasto w [[Czechy|Czechach]], w [[Kraj pardubicki|kraju pardubickim]]. Według danych z 31 grudnia 2003 powierzchnia miasta wynosiła 3 046 [[hektar|ha]], a liczba jego mieszkańców 8 586 osób.
+== Historia ==
+Przełęcz
+należy do najstarszych historycznie miejscom w rejonie. Czeska nazwa ''Přelouč'' pochodzi
+od miejsca, którędy chadzano przez łąki. Oryginalna nazwa grodu brzmiała ''Přelučie'' (pl. to Przełęcze). Sama osada powstała na północnej stronie
+dzisiejszego miasta, w miejscu zwanym ''Na Dole'', najprawdopodobniej w X wieku
+podczas panowania [[Sławnikowice (ród)|Sławnikowiców]]. Pierwsza historyczna wzmianka pochodzi z 1086
+roku, gdy to krół [[Wratysław I]] podarował wieś Przełęcz wraz z chmielowym polem
+benedyktyńskiemu klasztorowi w [[Opatovice nad Labem|Opatowicach nad Łabą]]. Z losem opatowickiego
+klasztoru są Przełęcz oraz część jego okolic połączone na trzysta lat. Na
+dogodnym miejscu na wierzchołku tarasu z opoki wysoko nad [[Łaba|Łabą]] powstało centrum
+targowe. 8 września 1261 r. wedle prośby opata [[Částka|Částki]] (który stał na czele klasztoru w latach
+– 1291) król [[Przemysł Ottokar II]] awansował Przełęcz na miasteczko i nadał
+mu [[prawo magdeburskie|prawa magdeburskie]] oraz tzw. ''gardłowe ''(prawo wykonywania egzekucji).
+Przełęcz był z klasztorem związany aż do [[Wojny husyckie|wojen husyckich]]. Prawdopodobnie
+już od tych czasów Przełęcz używa jako swój znak czarny ruszt na złotym polu,
+atrybut [[Św. Wawrzyniec|św. Wawrzyńca]], patrona opatowickiego klasztoru. Po znalezieniu łożysk
+srebra i rozszerzeniu działalności górniczej w [[Kutná Hora|Kutnej Górze]] od końca XII wieku
+wzrosło także znaczenie Przełęcza jako strategicznego miejsca tranzytowego przy
+łabskim brodzie na drodze między Kutną Górą i [[Hradec Králové|Grodźcem Królowej]]. Pod koniec XIV
+wieku opatowicki klasztor ustanowił podczas przełęskiego konwentu także
+niezależnego [[Prepozyt|prepozyta]]. Z 1421 roku pochodzi zapis kronikarski o zdobyciu oraz
+zniszczeniu Przełęcza, który stanął po stronie [[Taboryci|Taboru]], przez wojsko [[Jan Miestecki z Opoczna|Jana
+Miesteckiego z Opoczna]]. Znaczenie Przełęcza potem na wiele lat podupadło.
+Został małym miasteczkiem rolniczym, należącym od 1518 r. do posiadłości
+pardubickiej. Okres nowego rozkwitu gospodarczego oraz kulturowego nadszedł dla
+Przełęcza dopiero w drugiej połowie XVI wieku. Przełęcz wtedy zyskała
+renesansowy wygląd i w 1580 [[Rudolf II Habsburg|Rudolf II]] nadał Przełęczu [[przywilej]] [[Miasto królewskie|królewskiego
+kameralnego miasta]]. Jednak podczas [[Wojna trzydziestoletnia|wojny trzydziestoletniej]] i później w czasie
+[[Wojny terezjańskie|wojen terezjańskich]] Przełęcz znowu odniósł znaczące uszkodzenia i na kolejne dwa
+wieki pozostał tylko rolniczym miasteczkiem prowincjonalnym. Zmianę w rozwoju
+Przełęcza przyniosła aż pierwsza połowa XIX wieku w związku z budową nowej
+cesarskiej szosy zwłaszcza kolei. Dzięki połączeniu z siecią kolei
+Przełęcz nagle został po [[Pardubice|Pardubicach]] drugim gospodarczo najbardziej znaczącym
+miastem w rejonie pardubickim. Od 1850 – 1960 r. miał Przełęcz status miasta
+powiatowego ([[okres|okresowego]]).
 == Demografia ==

Powiaty	Chrudim Pardubice Svitavy Uście nad Orlicą
Gminy z rozszerzonymi uprawnieniami	Chrudim Česká Třebová Hlinsko Holice Králíky Lanškroun Litomyšl Moravská Třebová Pardubice Polička Přelouč Svitavy Uście nad Orlicą Vysoké Mýto Žamberk