Czyrak: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
przestarzała nazwa w j. polskim |
Nie podano opisu zmian |
||
Linia 26: | Linia 26: | ||
|MeshYear = |
|MeshYear = |
||
}} |
}} |
||
'''Czyrak''' ([[łacina|łac]]. ''furunculus'', dawniej w j. pol. także ''furunkuł''{{r|wk}}) – [[ropa (medycyna)|ropne]] [[zapalenie]] okołomieszkowe z wytworzeniem czopa martwiczego, mające postać z początku [[guzek|guzka]], potem [[Krosta|krosty]], spowodowane zakażeniem [[Gronkowce|gronkowcowym]]. W przypadku mnogich czyraków stosuje się termin '''czyraczność''' (łac. ''furunculosis''). Wystąpienie licznych czyraków, które znajdują się blisko i łączą się w jedną |
'''Czyrak''' ([[łacina|łac]]. ''furunculus'', dawniej w j. pol. także ''furunkuł''{{r|wk}}) – [[ropa (medycyna)|ropne]] [[zapalenie]] okołomieszkowe z wytworzeniem czopa martwiczego, mające postać z początku [[guzek|guzka]], potem [[Krosta|krosty]], spowodowane zakażeniem [[Gronkowce|gronkowcowym]]. W przypadku mnogich czyraków stosuje się termin '''czyraczność''' (łac. ''furunculosis''). Wystąpienie licznych czyraków, które znajdują się blisko i łączą się w jedną zmian'''zyraka gromadnego''' albo inaczej '''mnogiego'''. Karbunkuł najczęściej występuje na karku. |
||
== Etiologia == |
== Etiologia == |
Wersja z 17:10, 9 mar 2016
{{{nazwa naukowa}}} | |
{{{opis grafiki}}} | |
Synonimy |
{{{synonimy}}} |
---|---|
Specjalizacja |
{{{specjalizacja}}} |
Objawy |
{{{objawy}}} |
Powikłania |
{{{powikłania}}} |
Początek |
{{{początek}}} |
Czas trwania |
{{{czas trwania}}} |
Typy |
{{{typy}}} |
Przyczyny |
{{{przyczyny}}} |
Czynniki ryzyka |
{{{czynniki ryzyka}}} |
Rozpoznanie |
{{{rozpoznanie}}} |
Różnicowanie |
{{{różnicowanie}}} |
Zapobieganie |
{{{zapobieganie}}} |
Leczenie |
{{{leczenie}}} |
Leki |
{{{leki}}} |
Rokowanie |
{{{rokowanie}}} |
Zapadalność |
{{{zapadalność}}} |
Śmiertelność |
{{{śmiertelność}}} |
Klasyfikacje | |
ICD-11 |
{{{ICD11}}} |
ICD-10 | |
DSM-5 |
{{{DSM-5}}} |
DSM-IV |
{{{DSM-IV}}} |
Czyrak (łac. furunculus, dawniej w j. pol. także furunkuł[1]) – ropne zapalenie okołomieszkowe z wytworzeniem czopa martwiczego, mające postać z początku guzka, potem krosty, spowodowane zakażeniem gronkowcowym. W przypadku mnogich czyraków stosuje się termin czyraczność (łac. furunculosis). Wystąpienie licznych czyraków, które znajdują się blisko i łączą się w jedną zmianzyraka gromadnego albo inaczej mnogiego. Karbunkuł najczęściej występuje na karku.
Etiologia
Czynnikiem etiologicznym czyraka są bakterie gram-dodatnie - gronkowce, najczęściej z nich Staphylococcus aureus[potrzebny przypis]. Czyraczności sprzyjają choroby przemiany materii, przede wszystkim cukrzyca, choroby nerek, niedobory immunologiczne, a także ogólne wyniszczenie.
Objawy i przebieg
Ewolucja zmian jest następująca: początkowo tworzy się naciek zapalny w otoczeniu mieszka włosowego i drobny sinoczerwony guzek. Po upływie kilku dni na szczycie guzka powstaje krosta, pod którą wytwarza się martwica. Następnych kilka dni przynosi samoistne pęknięcie krosty i ewakuację mas martwiczych. Ubytek powstały po oddzieleniu się mas martwiczych goi się zwykle z pozostawieniem niewielkiej blizny.
Z objawów podmiotowych występuje duża bolesność w okresie tworzenia się czyraka.
Powikłania
Czyraki w okolicy wargi górnej, oczodołu i przedsionka nosa mogą być powikłane przejściem zakażenia na zatoki jamiste i opony mózgu.
- Osobny artykuł:
Różnicowanie
- Grzybica głęboka owłosionej skóry głowy, zwłaszcza skóry brody (tinea barbae).
Leczenie
Stosuje się kompresy ichtiolowe i chirurgiczne nacięcie czyraka po wytworzeniu czopa martwiczego. W czyraczności wdraża się celowaną antybiotykoterapię i środki ogólnie wzmacniające.
Bibliografia
- Stefania Jabłońska, Sławomir Majewski Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową, PZWL 2005, ISBN 83-200-3367-5.
- ↑ Władysław Kopaliński: Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych. Wyd. 9., rozszerzone. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1975, s. 344.