Drop: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne merytoryczne, drobne redakcyjne |
|||
Linia 31: | Linia 31: | ||
|wikisłownik = drop |
|wikisłownik = drop |
||
}} |
}} |
||
'''Drop zwyczajny'''{{r|Mielczarek&Kuziemko}}, drop{{r|Mielczarek&Kuziemko}}, drop wielki<ref>{{cytuj książkę | nazwisko = Łącki | imię = Albin |
'''Drop zwyczajny'''{{r|Mielczarek&Kuziemko}}, drop{{r|Mielczarek&Kuziemko}}, drop wielki<ref>{{cytuj książkę | nazwisko = Łącki | imię = Albin | tytuł = Wśród zwierząt – ptaki | wydawca = Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne | miejsce = Ponań | data = 1988 | strony = 108 | isbn = 83-09-01320-5}}</ref> (''Otis tarda'') – gatunek dużego [[ptaki|ptaka]] z rodziny [[dropie|dropi]] (Otididae), będący jedynym przedstawicielem rodzaju ''Otis''{{r|Mielczarek&Kuziemko}}. |
||
== Występowanie == |
== Występowanie == |
||
Linia 39: | Linia 39: | ||
== Etymologia == |
== Etymologia == |
||
Nazwa rodzajowa: [[łacina|łacińskie]] ''otis'', ''otidis'' – drop < [[język grecki|greckie]] ωτις ''ōtis'', ωτιδος ''ōtidos'' – drop z długimi piórami usznymi{{r|hbwalive}}.<br/> |
Nazwa rodzajowa: [[łacina|łacińskie]] ''otis'', ''otidis'' – drop < [[język grecki|greckie]] ωτις ''ōtis'', ωτιδος ''ōtidos'' – drop z długimi piórami usznymi{{r|hbwalive}}.<br /> |
||
Epitet gatunkowy: łacińskie ''tarda'' – hiszpańska nazwa dla dropia zwyczajnego{{r|hbwalive}}. |
Epitet gatunkowy: łacińskie ''tarda'' – hiszpańska nazwa dla dropia zwyczajnego{{r|hbwalive}}. |
||
Linia 71: | Linia 71: | ||
=== Drop w Polsce === |
=== Drop w Polsce === |
||
Od XVII do XIX wieku drop gnieździł się na znacznych obszarach kraju, ale pod koniec XIX w. ptak ten zaczął znikać z rejonów wschodnich; ostatnia informacja z 1889 r. pochodzi z Mazur. W latach 30. XX w. odnotowano około 600-700 osobników na terenie województw zachodnich. W 1958 r. – 432 sztuki. W latach |
Od XVII do XIX wieku drop gnieździł się na znacznych obszarach kraju, ale pod koniec XIX w. ptak ten zaczął znikać z rejonów wschodnich; ostatnia informacja z 1889 r. pochodzi z Mazur. W latach 30. XX w. odnotowano około 600-700 osobników na terenie województw zachodnich. W 1958 r. – 432 sztuki. W latach 1962–1979 gatunek występował już tylko w okolicach [[Pyrzyce|Pyrzyc]] i [[Słubice|Słubic]] (1962 – 305 sztuk, 1975 – 123 sztuki, 1979 – 25 sztuk). W 1980 roku odnotowano jedynie 16 ptaków na 4 stanowiskach lęgowych. W 1986 r. tylko na jedno stanowisko w [[Parnica (powiat gryfiński)|Parnicy]] koło Pyrzyc<ref>[http://www.ptaki-polski.com/aa_drop/ Ptaki Polski: Drop, Otis larda].</ref>. W styczniu 2016 roku zaobserwowano jednego ptaka w Małopolsce<ref>{{Cytuj |url = http://www.polsatnews.pl/wiadomosc/2016-01-08/drop-gatunek-ptaka-uznany-u-nas-za-wymarly-pojawil-sie-w-malopolsce/ |tytuł = Drop, gatunek ptaka uznany u nas za wymarły, pojawił się w Małopolsce - Polsat News |opublikowany = polsatnews.pl |data dostępu = 2016-01-08 |język = pl}}</ref>. |
||
W latach |
W latach 1974–1980 w [[Siemianice (województwo wielkopolskie)|Siemianicach]] działała pierwsza doświadczalna stacja hodowli dropi przy Akademii Rolniczej w Poznaniu (obecnie [[Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu|Uniwersytet Przyrodniczy]]). Jej zadaniem było przyjmowanie zagrożonych zniszczeniem lęgów z terenów rolniczych, inkubacja jaj, wychów i karmienie piskląt oraz dopracowanie metod hodowli dropi w warunkach półwolnych, by ostatecznie wypuścić na wolność. W stacji wykluło się 17 ptaków z 28 zagrożonych zniszczeniem jaj, przejętych z terenów rolniczych. Wiek jednego roku osiągnęło 11 osobników, 2 lat – 8, a 4 lat tylko 2 ptaki. Najwyższy stan liczbowy – 13 ptaków – w Siemianicach osiągnięto w 1980 roku. 13 grudnia 1980 roku nieznani sprawcy zabili 9 ptaków z hodowli, a dwa lata później kolejne dwa. Ocalałe ptaki przeniesiono do stacji w [[Stobnica (województwo wielkopolskie)|Stobnicy]]. W 1986 r. z uratowanych 4 ptaków, żyły ostatnie 2 dropie. W 1989 roku padł ostatni polski drop<ref name=michalak>[http://web.archive.org/save/http://www.michalak.biz.pl/Prezentacja/Prezentacja/Ginace_zwierzeta_drop3.htm Smutna historia polskich dropi.]</ref>. Na przełomie 2015 i 2016 roku, dropia zaobserwowano na polach uprawnych między [[Cichawa|Cichawą]] a [[Grodkowice|Grodkowicami]]<ref>{{Cytuj |url = http://krakow.wyborcza.pl/krakow/1,44425,19423252,na-tropie-dropia-czyli-ornitologiczna-sensacja-pod-klajem.html?disableRedirects=true#BoxLokKrakLink |tytuł = Wyborcza.pl |opublikowany = krakow.wyborcza.pl |data dostępu = 2016-01-05}}</ref>. |
||
{{Przypisy|2|przypisy |
{{Przypisy|2|przypisy= |
||
<ref name="iucn">{{IUCN |id = 22691900|nazwa = Otis tarda|autorzy = BirdLife International|rok = 2015|iucn rok = 2016|wersja = 2015-4 |data = 2016-05-24}}</ref> |
<ref name="iucn">{{IUCN |id = 22691900|nazwa = Otis tarda|autorzy = BirdLife International|rok = 2015|iucn rok = 2016|wersja = 2015-4 |data = 2016-05-24}}</ref> |
||
<ref name="Mielczarek&Kuziemko">Systematyka i nazwy polskie za: {{cytuj stronę |
<ref name="Mielczarek&Kuziemko">Systematyka i nazwy polskie za: {{cytuj stronę |url = http://www.eko.uj.edu.pl/listaptakow/nonpasserines1.html#Otididae |tytuł = Rodzina: Otididae Rafinesque, 1815 - dropie - Bustards (wersja: 2015-09-04) |autor = P. Mielczarek, M. Kuziemko |opublikowany = Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego |praca = Kompletna lista ptaków świata |data dostępu = 2016-05-24}}</ref> |
||
<ref name="Gill&Donsker">{{Cytuj stronę |
<ref name="Gill&Donsker">{{Cytuj stronę |url = http://www.worldbirdnames.org/bow/bustards/ |tytuł = Bustards, mesites, Kagu, seriemas, flufftails & finfoots |autor = F. Gill, D. Donsker (red.) |opublikowany = IOC World Bird List: Version 6.2 |język = en |data dostępu = 2016-05-24}}</ref> |
||
<ref name="hbwalive">{{cytuj książkę| autor = J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie, E. de Juana (red.)| tytuł = Handbook of the Birds of the World Alive |url = http://www.hbw.com/|rok = 2016|autor r = J.A. Jobling | rozdział = Key to Scientific Names in Ornithology| adres rozdziału = http://www.hbw.com/dictionary/definition/otis| wydawca = Lynx Edicions|miejsce = Barcelona|język = en | data dostępu = 2016-05-24}}</ref>}} |
<ref name="hbwalive">{{cytuj książkę| autor = J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie, E. de Juana (red.)| tytuł = Handbook of the Birds of the World Alive |url = http://www.hbw.com/ |rok = 2016 |autor r = J.A. Jobling | rozdział = Key to Scientific Names in Ornithology| adres rozdziału = http://www.hbw.com/dictionary/definition/otis| wydawca = Lynx Edicions |miejsce = Barcelona |język = en | data dostępu = 2016-05-24}}</ref> |
||
}} |
|||
[[Kategoria:Ptaki Europy]] |
[[Kategoria:Ptaki Europy]] |
Wersja z 04:43, 12 cze 2016
Otis tarda[1] | |||
Linnaeus, 1758 | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Podtyp | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Infragromada | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj | |||
Gatunek |
drop zwyczajny | ||
Podgatunki | |||
| |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
Zasięg występowania | |||
Drop zwyczajny[4], drop[4], drop wielki[5] (Otis tarda) – gatunek dużego ptaka z rodziny dropi (Otididae), będący jedynym przedstawicielem rodzaju Otis[4].
Występowanie
W zależności od podgatunku zamieszkuje[6]:
- Otis tarda tarda – Europa Środkowa i Wschodnia; izolowana populacja na Półwyspie Iberyjskim. Osiadły. W Polsce dawniej skrajnie nielicznie gniazdował, wyginął ok. 1986 (ostatnie osobniki spotykano w Wielkopolsce)[7]. Obecnie zalatuje. Trwają próby reintrodukcji, również w innych krajach, np. w Wielkiej Brytanii, gdzie został wytępiony około 200 lat temu.
- Otis tarda dybowskii – pas stepów w Azji. Wędrowny.
Etymologia
Nazwa rodzajowa: łacińskie otis, otidis – drop < greckie ωτις ōtis, ωτιδος ōtidos – drop z długimi piórami usznymi[8].
Epitet gatunkowy: łacińskie tarda – hiszpańska nazwa dla dropia zwyczajnego[8].
Cechy gatunku
Samiec znacznie większy i cięższy od samicy, w szacie godowej ma wierzch ciała rdzawy z poprzecznym, czarnym prążkowaniem. Głowa i szyja szare, na karku i wolu rdzawa opaska. Spód i boki białe. Po bokach dzioba jasnoszare pęczki piór tworzą charakterystyczne „wąsy”. Samiec w szacie spoczynkowej i samica nie mają „wąsów”, a jedynie jasnoszarą plamę na podgardlu. Brak również rdzawego koloru na wolu. Samiec osiąga ostateczną szatę w 3–4 roku życia. Młodociane podobne do samicy, ale bardziej szarawe. Podgatunek azjatycki O. t. dybowskii bledszy.
Wymiary średnie
- długość ciała ok. 85–105 cm
- rozpiętość skrzydeł do ok. 220 cm
- masa ok. 3–17 kg
Biotop
Stepy i pola zbóż, lucerny i rzepaku. Wymaga obszarów o niskiej roślinności w okresie toków oraz obszaru bez lasu w promieniu kilku kilometrów.
Gniazdo
Drop buduje gniazdo na ziemi, w zagłębieniach na łące lub polu[9].
Jaja
W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając w kwietniu – lipcu 2 jaja.
Wysiadywanie
Jaja wysiadywane są przez okres 23 do 28 dni przez samice. Pisklęta opuszczają gniazdo po 6 tygodniach. Pisklętami opiekuje się wyłącznie samica, samiec może w jednym sezonie zapłodnić kilka samic.
Pożywienie
Delikatne pędy i nasiona wielu roślin, owady i drobne kręgowce. Latem dieta ptaków jest bardziej urozmaicona, a zimą składa niemal wyłącznie z pędów roślin, przede wszystkim uprawianych na zielonkę.
Ochrona
W Polsce objęty ochroną gatunkową ścisłą. Wymaga ochrony czynnej[10]. Przyczynami wyginięcia dropia są:
- presja antropogeniczna (używanie maszyn i środków chemicznych w rolnictwie, budowa sieci linii przesyłowych, zwiększona penetracja ludzka pól)
- dawniejsze polowania i kłusownictwo, które eliminowały najwartościowsze samce[7].
Drop w Polsce
Od XVII do XIX wieku drop gnieździł się na znacznych obszarach kraju, ale pod koniec XIX w. ptak ten zaczął znikać z rejonów wschodnich; ostatnia informacja z 1889 r. pochodzi z Mazur. W latach 30. XX w. odnotowano około 600-700 osobników na terenie województw zachodnich. W 1958 r. – 432 sztuki. W latach 1962–1979 gatunek występował już tylko w okolicach Pyrzyc i Słubic (1962 – 305 sztuk, 1975 – 123 sztuki, 1979 – 25 sztuk). W 1980 roku odnotowano jedynie 16 ptaków na 4 stanowiskach lęgowych. W 1986 r. tylko na jedno stanowisko w Parnicy koło Pyrzyc[11]. W styczniu 2016 roku zaobserwowano jednego ptaka w Małopolsce[12].
W latach 1974–1980 w Siemianicach działała pierwsza doświadczalna stacja hodowli dropi przy Akademii Rolniczej w Poznaniu (obecnie Uniwersytet Przyrodniczy). Jej zadaniem było przyjmowanie zagrożonych zniszczeniem lęgów z terenów rolniczych, inkubacja jaj, wychów i karmienie piskląt oraz dopracowanie metod hodowli dropi w warunkach półwolnych, by ostatecznie wypuścić na wolność. W stacji wykluło się 17 ptaków z 28 zagrożonych zniszczeniem jaj, przejętych z terenów rolniczych. Wiek jednego roku osiągnęło 11 osobników, 2 lat – 8, a 4 lat tylko 2 ptaki. Najwyższy stan liczbowy – 13 ptaków – w Siemianicach osiągnięto w 1980 roku. 13 grudnia 1980 roku nieznani sprawcy zabili 9 ptaków z hodowli, a dwa lata później kolejne dwa. Ocalałe ptaki przeniesiono do stacji w Stobnicy. W 1986 r. z uratowanych 4 ptaków, żyły ostatnie 2 dropie. W 1989 roku padł ostatni polski drop[13]. Na przełomie 2015 i 2016 roku, dropia zaobserwowano na polach uprawnych między Cichawą a Grodkowicami[14].
- ↑ Otis tarda, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ ''Otis'', [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Otis tarda, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2015-4 (ang.).
- ↑ a b c Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Otididae Rafinesque, 1815 - dropie - Bustards (wersja: 2015-09-04). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2016-05-24].
- ↑ Albin Łącki: Wśród zwierząt – ptaki. Ponań: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1988, s. 108. ISBN 83-09-01320-5.
- ↑ F. Gill, D. Donsker (red.): Bustards, mesites, Kagu, seriemas, flufftails & finfoots. IOC World Bird List: Version 6.2. [dostęp 2016-05-24]. (ang.).
- ↑ a b Ludwik Tomiałojć, Tadeusz Stawarczyk: Awifauna Polski. Rozmieszczenie, liczebność i zmiany. Wrocław: PTPP „pro Natura”, 2003, s. 303–304. ISBN 83-919626-1-X.
- ↑ a b J.A. Jobling: Key to Scientific Names in Ornithology. W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie, E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2016. [dostęp 2016-05-24]. (ang.).
- ↑ Miroslav Bouchner, Drop, [w:] Zwierzęta łowne, wyd. Delta, Warszawa 1992.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną Dz.U. z 2004 r. nr 220, poz. 2237.
- ↑ Ptaki Polski: Drop, Otis larda.
- ↑ Drop, gatunek ptaka uznany u nas za wymarły, pojawił się w Małopolsce - Polsat News [online], polsatnews.pl [dostęp 2016-01-08] (pol.).
- ↑ Smutna historia polskich dropi.
- ↑ Wyborcza.pl [online], krakow.wyborcza.pl [dostęp 2016-01-05] .