Cesarstwo Palmyry: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Rządy Zenobii: drobne merytoryczne |
→Bibliografia: int. |
||
| Linia 100: | Linia 100: | ||
* Timothy E. Gregory: Historia Bizancjum. przeł. Justyn Hunia. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2008. ISBN 978-83-233-2588-8. |
* Timothy E. Gregory: Historia Bizancjum. przeł. Justyn Hunia. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2008. ISBN 978-83-233-2588-8. |
||
* [[Józef Wolski]], Historia Powszechna. Starożytność, wydanie dziesiąte, Warszawa, 2002. |
* [[Józef Wolski]], Historia Powszechna. Starożytność, wydanie dziesiąte, Warszawa, 2002. |
||
* Pat Southern, Empress Zenobia: Palmyra's Rebel Queen, 2008. |
|||
[[Kategoria:Cesarstwo Rzymskie]] |
[[Kategoria:Cesarstwo Rzymskie]] |
||
Wersja z 17:46, 5 lis 2016
| 263-272/273 | |
| Stolica | |
|---|---|
| Ustrój polityczny |
Monarchia absolutna |
| Głowa państwa |
Cesarz Waballat |
| odłączenie się od będącego w kryzysie Imperium Rzymskiego | |
| Wcielone do Imperium Rzymskiego po podboju militarnym |
Aurelian |
| Religia dominująca |
politeistyczne religie Wschodu i chrześcijaństwo |
| |
Cesarstwo Palmyry – samozwańcze, efemeryczne i semickie cesarstwo istniejące w latach 263-272[a] we wschodniej części Cesarstwa Rzymskiego.
Geneza
Od lat 40. III wieku królem syryjskiego miasta Palmyry był Odenat. Rządzone przez niego państwo było silne militarnie, oraz ekonomicznie z powodu przebiegających przez nie szlaków handlowych. Odenat pozostawał wierny Rzymowi. Pomógł między innymi cesarzowi Walerianowi w walce z władcą Persji Szapurem I. W zamian został uhonorowany przez Waleriana. Następnie cesarz Galien miał zamiar uczynić z Palmyry centrum rzymskiej polityki wojskowej na Wschodzie. W 263 Odenat przyjął tytuł imperator, oraz corrector totus Orientis ("nadzorca całego Wschodu"). Oprócz tego mianował się królem królów Wschodu. Otrzymał także pozwolenia na noszenie cesarskiej korony laurowej[1]. Palmyra dwukrotnie pokonała Persów, ale w 267 Odenat został zasztyletowany, prawdopodobnie właśnie na polecenie Rzymian. Powodem mogło być dojście do zbyt dużej siły politycznej: w 263 Odenat przejął kontrolę nad Lewantem, Mezopotamią i wschodnimi regionami Anatolii.
Rządy Zenobii
Po śmierci Odenata władzę po nim objęła jego żona Septimia Zenobia w imieniu małoletniego syna Waballata[2]. Zenobia była ambitną regentką i kontynuowała ekspansywna politykę swego męża. Najpierw podbiła Egipt na czele siedemdziesięciu tysięcy żołnierzy, a następnie ruszyła ku Azji Mniejszej. Celem Zenobii było przeniesienie stolicy kraju do Antiochii[3]. Cesarz Lucjusz Domicjusz Aurelian odbił te tereny, a Zenobia została opuszczona przez dotychczasowych stronników. Na zorganizowany opór cesarz natrafił w Antiochii, ale pokonał wrogie oddziały, w tym także żołnierzy rzymskich, którzy przeszli na stronę Palmyry. Następnie Aurelian dokonał pozorowany odwrót, by później zająć Emesę. Jako ostatnia została zdobyta sama Palmyra w 272. Zenobia próbowała uciec, ale została pojmana[4]. Później doszło jeszcze do buntu Palmyry, w wyniku którego nowym cesarzem obrany został inny syn Zenobii Septimius Antiochus. Ostatecznie także i on został dość szybko pokonany[5]. Zwycięski Aurelian postanowił zniszczyć miasto i rozebrać jego mury, co stanowiło cios dla tamtejszego handlu ze Wschodem.
Zobacz też
- ↑ W literaturze naukowej spotykane są różne ramy czasowe istnienia państwa, jednak to właśnie w 263 Odenat przyjął tytuł imperatora. Z kolei cezurą końca cesarstwa może być zarówno pokonanie Zenobii w 272, jak i jej syna Antiocha rok później
Bibliografia
- Timothy E. Gregory: Historia Bizancjum. przeł. Justyn Hunia. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2008. ISBN 978-83-233-2588-8.
- Józef Wolski, Historia Powszechna. Starożytność, wydanie dziesiąte, Warszawa, 2002.
- Pat Southern, Empress Zenobia: Palmyra's Rebel Queen, 2008.