Kościół Świętej Trójcy w Suwałkach: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m Dodaję nagłówek przed Szablon:Przypisy |
m MalarzBOT: regeneracja szablonu {{Świątynia chrześcijańska infobox}} |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Świątynia chrześcijańska infobox |
{{Świątynia chrześcijańska infobox |
||
|nazwa = Kościół Świętej Trójcy<br />w Suwałkach |
|nazwa = Kościół Świętej Trójcy<br />w Suwałkach |
||
| ⚫ | |||
|nazwa miejscowa = |
|nazwa miejscowa = |
||
| ⚫ | |||
|funkcja świątyni = |
|funkcja świątyni = |
||
|nr rej. zabytku = 327 |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
|grafika = Kościół Ewangelicko-Augsburski w Suwałkach by Adrian Piekarski 2009.JPG |
|grafika = Kościół Ewangelicko-Augsburski w Suwałkach by Adrian Piekarski 2009.JPG |
||
|opis grafiki = Kościół ewangelicko-augsburski Św. Trójcy w Suwałkach |
|opis grafiki = Kościół ewangelicko-augsburski Św. Trójcy w Suwałkach |
||
|państwo = Polska |
|państwo = Polska |
||
|miejscowość = [[Suwałki]] |
|miejscowość = [[Suwałki]] |
||
| ⚫ | |||
|wyznanie = [[Protestantyzm|protestanckie]] |
|wyznanie = [[Protestantyzm|protestanckie]] |
||
|kościół = [[Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP|Kościół Ewangelicko-Augsburski]] |
|kościół = [[Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP|Kościół Ewangelicko-Augsburski]] |
||
| ⚫ | |||
|administratura nazwa = [[Parafia ewangelicko-augsburska Św. Trójcy w Suwałkach|ewangelicko-augsburska Św. Trójcy w Suwałkach]] |
|administratura nazwa = [[Parafia ewangelicko-augsburska Św. Trójcy w Suwałkach|ewangelicko-augsburska Św. Trójcy w Suwałkach]] |
||
| ⚫ | |||
|tytuł świątyni = |
|tytuł świątyni = |
||
|data nadania = |
|data nadania = |
||
| Linia 31: | Linia 29: | ||
|aktualne przeznaczenie = |
|aktualne przeznaczenie = |
||
|data zniszczenia = |
|data zniszczenia = |
||
|zniszczona przez = |
|||
|data odbudowy = |
|data odbudowy = |
||
|data reaktywacji = |
|data reaktywacji = |
||
|poprzednie wyznanie = |
|poprzednie wyznanie = |
||
|fundator = |
|fundator = |
||
| ⚫ | |||
|plan świątyni = |
|plan świątyni = |
||
|opis planu = |
|opis planu = |
||
| Linia 65: | Linia 63: | ||
|nazwa dzwonu = |
|nazwa dzwonu = |
||
|kod mapy = Suwałki |
|kod mapy = Suwałki |
||
|współrzędne = 54°5′41.78″N 22°55′44.68″E |
|||
|stopniN = 54 |minutN = 5 |sekundN = 41.78 |
|||
|stopniE = 22 |minutE = 55 |sekundE = 44.68 |
|||
|commons = Category:Evangelical Church in Suwałki |
|commons = Category:Evangelical Church in Suwałki |
||
|www = |
|www = |
||
Wersja z 21:57, 23 mar 2018
 327 z dnia 10.12.1969 oraz 44 z 25.05.1979[1]
| |||||||||
 Kościół ewangelicko-augsburski Św. Trójcy w Suwałkach | |||||||||
| Państwo | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||
| Wyznanie | |||||||||
| Kościół | |||||||||
| Parafia | |||||||||
| Imię | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Położenie na mapie Suwałk  | |||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |||||||||
 54°05′41,78″N 22°55′44,68″E/54,094939 22,929078
| |||||||||
Kościół Świętej Trójcy w Suwałkach – kościół ewangelicko-augsburski wybudowany w latach 1838–1841 według projektu Wacława Ritschla i Karola Majerskiego. Jedyna czynna obecnie świątynia luterańska na Suwalszczyźnie.
Kościół wybudowano w stylu klasycystycznym. Na przestrzeni dziejów nie ulegał większym zmianom architektonicznym, jedynie w XX-leciu międzywojennym zmieniono hełm wieży. Podczas II wojny światowej nie został zniszczony, ale Niemcy zarekwirowali dzwony i zdemontowali metalowe części zabytkowych organów. W 1945 roku zajęty przez katolików. Odzyskany został kilka lat później w wyniku procesu sądowego, ale zdewastowany i pozbawiony ławek. Wyposażenie obiektu skompletowano ostatecznie dopiero w latach 90. XX wieku. W latach 1998-1999 kościół przeszedł częściowy remont.
Budynek orientowany, jednonawowy, na planie prostokąta. Skromną fasadę zdobi schodkowy szczyt i trójkątny tympanon wsparty na czterech pilastrach opatrzonych kimationowymi głowicami. Nad wejściem dzwonnica wtopiona w bryłę budynku. Pierwotny hełm wieży, płaski i półokrągły w zarysie, został zastąpiony wysokim i okazałym hełmem w kształcie ostrosłupa. Wieńczący dzwonnicę krzyż od lat 30. XX wieku był lekko zgięty w wyniku uderzenia pioruna – uszkodzenie naprawiono w 1999 roku. Wszystkie elewacje boniowane.
Wnętrze utrzymane w duchu klasycyzmu. Nawa bez wydzielonego prezbiterium, przekryta stropem w środkowej części pseudokolebkowym zamkniętym od strony części ołtarzowej konchą, po bokach płaskim. Marmoryzowane podpory stropu utrzymują jednocześnie empory, poniżej których mają formę kolumn toskańskich, a powyżej - jońskich z gładkimi trzonami. Profilowany strop wsparty na słupach powoduje, iż kościół sprawia wewnątrz wrażenie trójnawowego, choć faktycznie jest jednoprzestrzenny. Balustrady empor zaokrąglone w kierunku ściany ołtarzowej. Przebieg empor podkreśla wydatny gzyms, który obiega nawę wokoło tworząc nad ołtarzem konsolę podtrzymującą ambonę.
Nad mensą ołtarza zawieszony jest XIX-wieczny obraz przedstawiający Ostatnią Wieczerzę, namalowaną według słynnego fresku Leonarda da Vinci. Zespół ołtarza i ambony ujmują dwa pilastry zwieńczone jońskimi kapitelami. Ambona nie posiada baldachimu, którego rolę spełnia koncha stropu.
Na chórze muzycznym XIX-wieczne, neogotyckie organy. Zdemolowany w czasie wojny instrument został wyremontowany i uruchomiony w latach 90. XX wieku. W nawie kościoła umieszczone zostały tablice pamiątkowe ku czci przedwojennych ewangelickich proboszczów suwalskich: ks. Wilhelma Artura Borkenhagena (1898-1972) oraz jego poprzednika, ks. Zygfryda Oskara Loppe (1883-1957).
Kościół po dziś dzień służy suwalskiej społeczności luterańskiej. Okazyjnie odbywają się w nim koncerty muzyczne.
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2010-10-13].